312,71 zł dodatku do emerytury. Sprawdź, czy należy ci się to świadczenie

Polscy seniorzy borykają się z rosnącymi kosztami życia, a szczególnie dotkliwe są dla nich wzrastające opłaty za energię elektryczną, gaz i ogrzewanie. W obliczu tych wyzwań, dodatkowe wsparcie finansowe staje się kwestią kluczową dla zachowania godnego poziomu życia wielu emerytów. Mało znany dodatek do emerytury, jakim jest ryczałt energetyczny, może stanowić istotne uzupełnienie domowego budżetu, oferując aż 312,71 złotych miesięcznie, co daje imponującą kwotę ponad 3750 złotych rocznie. Niestety, o tym cennym świadczeniu wie zaledwie garstka uprawnionych, a ZUS nie prowadzi szeroko zakrojonych kampanii informacyjnych na jego temat.

Fot. Shutterstock

Ryczałt energetyczny to comiesięczna dopłata, której celem jest zmniejszenie obciążeń finansowych związanych z rosnącymi rachunkami za energię elektryczną, gaz oraz ciepło. Jest to świadczenie wypłacane regularnie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, które systematycznie zasila konta bankowe uprawnionych seniorów wraz z ich podstawowym świadczeniem emerytalnym lub rentowym. Co istotne, od 1 marca 2025 roku, w wyniku corocznej waloryzacji, wysokość ryczałtu energetycznego została podniesiona do kwoty 312,71 złotych miesięcznie, co stanowi znaczące wsparcie w obliczu ciągle wzrastających cen nośników energii.

Nie każdy emeryt może jednak liczyć na to dodatkowe wsparcie. Prawo do ryczałtu energetycznego przysługuje ściśle określonym grupom osób, które łączy szczególna historia życiowa lub związki rodzinne z osobami o wyjątkowym statusie. Do grona uprawnionych należą przede wszystkim kombatanci – osoby, które walczyły o niepodległość Polski lub były represjonowane z powodów politycznych. Druga grupa beneficjentów to żołnierze zastępczej służby wojskowej, którzy byli przymusowo zatrudniani między innymi w kopalniach węgla, kamieniołomach czy przy innych ciężkich pracach fizycznych w ramach służby wojskowej.

Co szczególnie istotne, prawo do ryczałtu energetycznego nie wygasa wraz ze śmiercią osoby pierwotnie uprawnionej. Mogą je dziedziczyć wdowy i wdowcy pozostali po kombatantach, pod warunkiem iż sami pobierają emeryturę lub rentę. Podobnie, emerytki i rencistki będące wdowami po żołnierzach przymusowo zatrudnionych również mają prawo do tego świadczenia. Ta możliwość „dziedziczenia” uprawnień do ryczałtu energetycznego jest niezwykle ważna, gdyż pozwala na utrzymanie dodatkowego wsparcia finansowego także po śmierci małżonka, co może stanowić istotną pomoc dla osoby pozostającej samotnie.

Jedną z najbardziej atrakcyjnych cech ryczałtu energetycznego jest fakt, iż jego przyznanie nie jest uzależnione od kryterium dochodowego. W przeciwieństwie do wielu innych form wsparcia socjalnego, takich jak zasiłki czy dodatki mieszkaniowe, przy ubieganiu się o ryczałt energetyczny nie trzeba przedstawiać zaświadczeń o dochodach ani spełniać określonych progów finansowych. Oznacza to, iż każda osoba należąca do uprawnionych grup może otrzymać pełną kwotę świadczenia, niezależnie od wysokości swojej emerytury czy innych źródeł dochodu.

Proces ubiegania się o ryczałt energetyczny jest stosunkowo prosty, choć wymaga zgromadzenia odpowiedniej dokumentacji. Pierwszym krokiem jest złożenie wniosku na formularzu ZUS-ERK, który można pobrać w każdej placówce Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub na oficjalnej stronie internetowej instytucji. Wniosek ten należy uzupełnić o dokumenty potwierdzające uprawnienia do świadczenia, których rodzaj zależy od kategorii, do której zalicza się wnioskodawca.

Kombatanci muszą dołączyć decyzję szefa Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, która potwierdza okresy ich działalności kombatanckiej lub doświadczonych represji. Wdowy i wdowcy po kombatantach przedstawiają podobną decyzję, ale potwierdzającą ich status jako członka rodziny po kombatancie. Żołnierze przymusowo zatrudnieni w ramach zastępczej służby wojskowej muszą załączyć zaświadczenie wydane przez Wojskową Komendę Uzupełnień, dokumentujące okres i rodzaj przymusowego zatrudnienia. Natomiast wdowy po żołnierzach przymusowo zatrudnionych powinny dysponować zaświadczeniem adekwatnego organu wojskowego.

Co warto podkreślić, nie istnieje żaden określony termin na złożenie wniosku o ryczałt energetyczny – można to zrobić w dowolnym momencie roku. Jest to znaczące udogodnienie, szczególnie dla osób starszych, które mogą potrzebować więcej czasu w zgromadzenie niezbędnej dokumentacji lub uzyskanie pomocy w wypełnieniu wniosku. Po złożeniu kompletnej dokumentacji, ZUS rozpatruje sprawę i wydaje decyzję o przyznaniu świadczenia.

Ryczałt energetyczny jest wypłacany razem z podstawowym świadczeniem emerytalnym lub rentowym, co oznacza, iż dodatkowa kwota trafia na konto beneficjenta w tym samym terminie, co jego regularna emerytura lub renta. Jest to rozwiązanie wygodne dla seniorów, gdyż nie wymaga śledzenia dodatkowych terminów wypłat ani komplikowania domowego budżetowania. Warto zaznaczyć, iż ryczałt energetyczny, jako dodatek do emerytury, podlega corocznej waloryzacji w marcu, podobnie jak podstawowe świadczenia emerytalno-rentowe. Dzięki temu jego wartość jest systematycznie dostosowywana do rosnących kosztów życia i inflacji.

Istotną informacją dla potencjalnych beneficjentów jest możliwość łączenia ryczałtu energetycznego z innymi formami wsparcia związanymi z kosztami energii. Osoby pobierające ryczałt energetyczny mogą równocześnie ubiegać się o bon energetyczny – jednorazową dopłatę do prądu skierowaną do gospodarstw domowych o niskich dochodach. W przeciwieństwie do ryczałtu energetycznego, przyznanie bonu energetycznego jest uzależnione od spełnienia określonych kryteriów dochodowych, co czyni go świadczeniem o charakterze socjalnym.

Ta możliwość kumulowania różnych form wsparcia jest szczególnie cenna w kontekście dynamicznie wzrastających cen energii, które w ostatnich latach stanowią coraz większe obciążenie dla domowych budżetów. Dla wielu seniorów o niższych dochodach, kombinacja ryczałtu energetycznego i bonu energetycznego może stanowić istotną pomoc w pokrywaniu kosztów ogrzewania, elektryczności i gazu, szczególnie w okresie zimowym, gdy wydatki te znacząco wzrastają.

Warto również zaznaczyć, iż ryczałt energetyczny, w przeciwieństwie do niektórych innych dodatków, nie jest opodatkowany. Oznacza to, iż cała kwota 312,71 złotych miesięcznie trafia bezpośrednio do kieszeni uprawnionego, bez żadnych potrąceń, co dodatkowo zwiększa atrakcyjność tego świadczenia. W skali roku daje to sumę 3752,52 złotych, która może być przeznaczona na pokrycie rachunków za energię lub inne potrzeby związane z utrzymaniem gospodarstwa domowego.

Pomimo niewątpliwych korzyści płynących z ryczałtu energetycznego, wiedza o tym świadczeniu jest stosunkowo mało rozpowszechniona wśród potencjalnych beneficjentów. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie prowadzi intensywnych kampanii informacyjnych na ten temat, a informacje o ryczałcie energetycznym rzadko pojawiają się w mediach głównego nurtu. W efekcie, wiele osób uprawnionych do tego dodatku nie jest świadomych swoich praw lub nie wie, jak rozpocząć proces ubiegania się o świadczenie.

Ta luka informacyjna jest szczególnie problematyczna w przypadku wdów i wdowców po kombatantach oraz żołnierzach przymusowo zatrudnionych, którzy mogą nie wiedzieć, iż przysługują im takie same prawa jak ich zmarłym małżonkom. W wielu przypadkach senior może nie być świadomy, iż jego nieżyjący współmałżonek posiadał status uprawniający do ryczałtu energetycznego, a tym samym – iż on sam również może ubiegać się o to świadczenie.

W obliczu rosnących kosztów utrzymania, szczególnie w zakresie wydatków na energię, ryczałt energetyczny stanowi istotne wsparcie dla osób uprawnionych. Kwota ponad 3750 złotych rocznie może znacząco wpłynąć na komfort życia seniorów, umożliwiając im korzystanie z ogrzewania bez obawy o nadmierne obciążenie budżetu domowego. Jest to szczególnie ważne dla osób starszych, które ze względów zdrowotnych często potrzebują wyższej temperatury w pomieszczeniach i nie mogą oszczędzać na ogrzewaniu bez ryzyka dla swojego zdrowia.

Warto zatem rozpowszechniać informacje o możliwości uzyskania ryczałtu energetycznego wśród osób, które mogą być do niego uprawnione. Organizacje zrzeszające kombatantów, stowarzyszenia emerytów i rencistów oraz lokalne kluby seniora mogą odegrać kluczową rolę w edukowaniu swoich członków na temat tego wartościowego świadczenia. Również rodziny seniorów powinny zainteresować się tą kwestią i pomóc swoim bliskim w sprawdzeniu, czy kwalifikują się do otrzymania ryczałtu energetycznego.

Dla wielu seniorów możliwość uzyskania ryczałtu energetycznego może być prawdziwym odkryciem, które znacząco poprawi ich sytuację finansową. Dlatego tak ważne jest, aby informacje o tym świadczeniu docierały do wszystkich potencjalnie uprawnionych osób, dając im szansę na poprawę warunków życia na emeryturze. W obliczu wyzwań ekonomicznych, przed którymi stają polscy seniorzy, każde dodatkowe wsparcie finansowe nabiera szczególnego znaczenia, a ryczałt energetyczny, oferujący ponad 3750 złotych rocznie bez kryterium dochodowego, jest z pewnością świadczeniem wartym uwagi.