12 lipca 1940 roku, 10 miesięcy po wkroczeniu niemieckich wojsk do Poznania, w mieście nie było już Pomnika Wdzięczności. Trwała już przebudowa Zamku i budowa przy nim wojennego bunkra. Na ulicach powiewały swastyki, a ulicą Święty Marcin, przemianowaną na Schlossfreiheit, maszerowali naziści. Wówczas Adolf Hitler podpisał dekret o przebudowie Poznania. Miał mieć charakter modelowego, germańskiego miasta. Na szczęście, planu Niemcy nie zdążyli zrealizować. 23 lutego 1945 roku Poznań wrócił do Polski.