Bitwa, która ocaliła Europę

Fragment pracy "Koncepcje polskiej polityki wschodniej 1864 - 1920" Na początku czerwca 1920 roku sytuacja militarna na froncie południowym zmieniła się na tyle, iż 3 Armii dowodzonej przez gen. Rydza – Śmigłego groziło okrążenie i odcięcie od sił głównych; decydujące znaczenie miało wprowadzenie „konarmii” Budionnego. Piłsudski nie zamierzał bronić Kijowa za wszelką cenę, uważał, iż większe znaczenie miało rozbicie armii Budionnego i zamierzał do tego celu użyć dywizji Śmigłego. Ten jednak ociągał się z wypełnieniem rozkazu Naczelnika lub, jak oceniają niektórzy historycy, nie zrozumiał jego poleceń. Według innych z kolei rozkaz w ogóle do niego nie dotarł. Faktem jest, iż oddziały Śmigłego wyszły z Kijowa w kierunku północno-zachodnim mijając się z armią konną, co zdaniem analityka wojskowości gen. Tadeusza Kutrzeby miało decydujące znaczenie dla losów całej kampanii. Pokonanie Budionnego „w myśl intencji Naczelnego Wodza przyniosłoby na pewno całkowite zwycięstwo”.

Stało się jednak inaczej. Pokonanie oddziałó