Chiny: Rok 2023 gospodarczo (i nie tylko…) – próba podsumowania

Rok 2023 jest już historią. Zanim spojrzymy w przyszłość, zastanowimy się nad tym co przyniesie Chinom rozpoczynający się rok 2024, spójrzmy na ten przed chwilą odeszły. Próbując go „na gorąco” podsumować.

Jaki był ten miniony rok z chińskiej perspektywy? Jak go krótko podsumować?

Był znacznie trudniejszy, niż przewidywano rok temu. A zarazem był okresem, kiedy osiągnięto sporo z wyznaczonych celów.

PKB w kwartałach I – III 2023: wzrost o 5,2% w relacji rok do roku (r/r)

W okresie styczeń-listopad (11 miesięcy) 2023:

• Sprzedaż detaliczna/konsumpcja: +7,2% (r/r)
• Usługi: +8,0% (r/r)
• Produkcja przemysłowa: +4,3% (r/r)
• Handel zagraniczny: -5,6% (r/r)
• Inwestycje w środki trwałe: +2,9% (r/r)
• Inwestycje w sektorze nieruchomości: -9,4% (r/r)
• Sprzedaż mieszkań: -5,2% (r/r)
• Bezpośrednie inwestycje zagraniczne (od stycznia do października): -9,4% (r/r)
• Inflacja: +0,3% (r/r)

[red.: Przypomnę, bo lubię na giełdach chińskich kolor czerwony, kolor szczęśliwy, oznacza wzrosty. Zielonym kolorem oznacza się spadki. To może wpędzić zagranicznego, niedoinformowanego inwestora w spore kłopoty ]

Powyższe dane potwierdzają wzrost aktywności gospodarczej w okresie 11 miesięcy 2023 roku, pomimo ograniczeń, restrykcji zagranicznych i czasowego zatrzymania spowodowanego epidemią COVID-19.

Z początkiem stycznia 2023 gospodarka poczęła ożywać – od produkcji, usługi po konsumpcję. Niemniej jednak istnieją obszary, które przez cały czas stanowią problem i hamują szybszy rozwój, jak np. nieruchomości i sektory z nimi ściśle powiązane. Ożywienie więc nie przebiegało równomiernie: różne obszary chińskiej gospodarki radziły sobie różnie z wyzwaniami i problemami.

Jeśli chodzi o wzrost PKB, to osiągnięcie zakładanego poziomu minimum, czyli 5% (r/r) całym roku 2023 nie powinno stanowić problemu. Branże szczególnie dotknięte restrykcjami COVID-19, takie jak gastronomia, hotelarstwo i handel detaliczny, wciąż nie odzyskują wcześniejszego wigoru.

Produkcja przemysłowa, choć utrzymuje się na stabilnym, niskim poziomie, zaczęła stopniowo rosnąć w ostatnich miesiącach 2023, co wróży dobrze na rok 2024. Konsumpcja wzrasta bardzo powoli i przez cały czas nie odzyskała pełnego potencjału sprzed epidemii. Rekordy notowane są w sprzedaży samochodów i handlu elektronicznym. Rośnie wartość usług.

Handel zagraniczny rósł obiecująco do maja. Wysoka inflacja i wzrost kosztów utrzymania konsumentów na kluczowych rynkach zagranicznych – głównie w USA i Europie – zmniejszyły popyt na chińskie towary w 2023 roku. Ostatnie miesiące roku jednak wskazują na odradzanie się handlu zagranicznego. Jest to istotny element determinujący rozwój gospodarki w nowym roku.

Obraz inwestycji jest zróżnicowany. W sektorze infrastruktury utrzymuje się na stabilnym poziomie wzrostu (ok. 6% r/r). Wysokie inwestycje odnotowano w obszarach produkcji i usług wysokich technologii (średnio ponad 10% r/r). Natomiast dużym cieniem na wynikach całej gospodarki kładą się inwestycje w sektorze nieruchomości. Chociaż tempo ich spadku nie jest już dwucyfrowe, to inwestycje te wciąż maleją. Kryzys na rynku nieruchomości przez cały czas trwa, a kolejni chińscy deweloperzy stanęli na krawędzi niewypłacalności.

Spadek wartości inwestycji zagranicznych, podobnie jak turbulencje na rynku nieruchomości czy w handlu zagranicznym, przysporzył decydentom szczególnie wiele zmartwień. Spadek ten, o blisko 10% (r/r), nie może zostać uznany za dobry sygnał. Jednak liczba nowo zarejestrowanych spółek zagranicznych w roku 2023 wzrosła o 32,1% (r/r). Łącznie zarejestrowano w minionym roku w Chinach 41947 nowych podmiotów z kapitałem zagranicznym. Głównie inwestowano w produkcję wysokich technologii (wzrost o 9,5% r/r) i przemysłową (wzrost o 1,9% r/r). Odnotowano spadek o 15,9% (r/r) w sektorze usług.

Pomimo wielu problemów gospodarczych, z którymi rząd zmagał się w 2023 roku, nie podjęto decyzji o wprowadzeniu powszechnych pakietów stymulacyjnych, jak w 2020 roku. Skupiono się na wsparciu tych dziedzin gospodarki, które wyraźnie borykają się z problemami oraz pozostają w tyle za innymi.

Duża uwaga została skierowana na małe i średnie prywatne przedsiębiorstwa.

W lipcu przyjęto specjalny program pomocy dla tych firm prywatnych, które wciąż borykają się ze skutkami restrykcji związanych z walką z COVID-19 w latach 2020-2023.

Sektor prywatny odpowiada w Chinach za ponad 50% wpływów podatkowych, za ponad 60% PKB, za ponad 70% innowacji technologicznych, zatrudnia ponad 80% pracowników w miastach i stanowi ponad 90% wszystkich przedsiębiorstw w kraju. Jest niezwykle istotnym elementem gospodarki.

Na wsparcie lokalnych rządów, ich projektów i ekonomii, pod koniec października rząd zdecydował o emisji obligacji o wartości 1 biliona RMB (ok. 548,8 mld PLN).

Co jeszcze przyniósł mijający rok?

– Giełdy zanotowały najgorsze wyniki od trzech lat. Odpływało więcej kapitału, niż go napływało do Chin. To skutek kryzysu nieruchomości, wysokiego zadłużenia lokalnych samorządów oraz braku zaufania inwestorów do stabilności rozwoju gospodarczego Chin.

– Inwestycje w technologie – dziesiątki miliardów zainwestowano w obszary takie jak sztuczna inteligencja, półprzewodniki, sieć 6G, obliczenia kwantowe i komputery, big data, cyberbezpieczeństwo oraz blockchain. Środki pochodziły z funduszy centralnych i prowincjonalnych. Chiny stopniowo zdobywają przewagę konkurencyjną w tych obszarach w skali globalnej. Amerykańskie sankcje i restrykcje mające na celu ograniczenie rozwoju technologicznego Chin okazały się nieskuteczne.

– Przełomy naukowo-techniczne: m.in. własny samolot pasażerski C919, stacja orbitalna, łazik na ciemnej stronie Księżyca i na Marsie, układy scalone, system operacyjny Harmony, wysokiej jakości bateria litowo-jonowa.

– Polityka zagraniczna Chin skupiła się na umacnianiu więzi politycznych i gospodarczych z Rosją, co zaowocowało rekordowymi obrotami handlowymi, przejściem na transakcje oparte wyłącznie na walutach własnych – RMB i rublu. Chiny stały się największym partnerem gospodarczym i inwestycyjnym Rosji.

Mimo licznych oficjalnych wizyt i listopadowego szczytu przywódców państw, napięcia ze Stanami Zjednoczonymi nie maleją, a poprawy stosunków nie ma. Chiny kończą rok jako jeden z kluczowych graczy na arenie światowej pod względem gospodarczym, politycznym i technologicznym. Wzmocniły swoje relacje z państwami Afryki, Oceanii, Ameryki Południowej, Azji Południowo-Wschodniej i na Bliskim Wschodzie.

– W zakresie zmian politycznych, w marcu podczas corocznej sesji Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych (parlamentu) wybrano na czteroletnią kadencję nowego premiera i rząd. Li Qiang (chin. 李强) stanął na czele rządu, jednak pełni głównie funkcje ogólne, niż faktycznego zarządzania. Całością spraw gospodarczych, finansowych i społecznych kieruje wicepremier He Li Feng (chin. 何立峰). Trzy zmiany kadrowe w kluczowych resortach rządu (ministerstwa spraw zagranicznych, finansów i obrony narodowej), w zaledwie kilka miesięcy po objęciu stanowisk przez nowych szefów ministerstw, były wydarzeniami bezprecedensowymi w historii współczesnych Chin. Stanowisko ministra obrony pozostawało nieobsadzone niemal do koca 2023 roku. 29 grudnia stanowisko to objął dotychczasowy dowódca chińskiej marynarki wojennej, Dong Jun.

Podsumowując:

po wzroście w drugim i trzecim kwartale oraz pozytywnych wskaźnikach w październiku i listopadzie, jest już niemal pewne, iż gospodarka Chin osiągnie swój główny cel w 2023 roku. Poza pozytywnymi danymi dotyczącymi PKB, istotne jest również to, iż takie obszary gospodarki, jak handel zagraniczny, zaczęły wykazywać pozytywny trend w ostatnich miesiącach minionego roku.

Chiny kończą 2023 rok ponownie jako druga potęga gospodarcza świata po Stanach Zjednoczonych. W ubiegłym roku 28,7% globalnej produkcji przemysłowej pochodziło z Chin, które przez cały czas są motorem światowego wzrostu i odpowiadają za jedną trzecią światowego PKB.

32% globalnych inwestycji zlokalizowano w Państwie Środka.

Chiny są największym eksporterem na świecie. Odgrywają kluczową rolę w takich dziedzinach, jak odnawialne źródła energii (np. panele słoneczne, turbiny wiatrowe, samochody elektryczne), posiadają najdłuższą sieć szybkich kolei, chińskie stocznie budują większość statków zamawianych przez armatorów budujących ogólnoświatową sieć transportową na morzach i oceanach.

W Chinach mieszka największa liczba użytkowników Internetu i telefonów.

To tylko bardzo skromna część informacji dotyczących zdarzeń i trendów odnotowanych w Chinach w minionym roku. Było ich przecież wiele, miały różny charakter, skalę, dotyczyły bardzo różnych obszarów aktywności państwa wewnątrz i na zewnątrz. Te, które uznaliśmy za istotne, przedstawialiśmy na stronie chiny24.com, jak również w mediach społecznościowych i w podcastach oraz wideocastach tworzonych dzięki wsparciu słuchaczy i widzów.

Ciąg dalszy nastąpi!

W kolejnym artykule przedstawimy cele i wyzwania, które stoją przed Chinami w rozpoczynającym się właśnie 2024 roku.

Oby był dla Państwa jak najlepszy!

Autor: 梁安基 Andrzej Z. Liang, 上海 Shanghai, 中国 Chiny

e-mail: [email protected]

Redakcja: Leszek B. Ślazyk

e-mail: [email protected]

© www.chiny24.com