Prezydent USA Donald Trump na początku spotkania z europejskimi przywódcami i prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim oznajmił, iż Władimir Putin zgodził się na gwarancje bezpieczeństwa dla Ukrainy. Zapowiedział również dyskusję o wymianie terytoriów.
— Szczyt na Alasce utwierdził mnie w przekonaniu, iż choć są jeszcze trudne kwestie, to porozumienie jest w zasięgu ręki. I wierzę, iż prezydent Putin, podejmując bardzo istotny krok, zgodził się, iż Rosja zaakceptuje gwarancje bezpieczeństwa dla Ukrainy. To jeden z kluczowych punktów, które musimy rozważyć i będziemy to rozważać przy stole negocjacyjnym: kto będzie robić co — oświadczył Trump na początku spotkania w sali wschodniej Białego Domu.
D. Trump: Możliwe spotkanie trójstronne
Zapowiedział też dyskusje o wymianie terytorium z Rosją, opartej na obecnej linii kontaktu. Wyraził też przekonanie, iż Putin chce pokoju i iż zamierza omówić z nim tuż po piątkowym spotkaniu możliwe spotkanie trójstronne. Ocenił, iż w ciągu 1-2 tygodni przekonamy się, czy doprowadzi to do zakończenia walk.
Prezydent Zełenski stwierdził natomiast, iż odbył bardzo dobre rozmowy z Trumpem — najlepsze do tej pory — i uznał za przełom, iż przedmiotem rozmów są gwarancje bezpieczeństwa dla Ukrainy. Ponownie wyraził gotowość do spotkania z Putinem, dodając, iż chciałby, by obecny przy nim był również Trump.
Trump z kolei zapewniał Zełenskiego, iż jeżeli dojdzie do spotkania, zobaczy, iż Putin „też chce coś zrobić” i przewidywał, ze niedługo uwolni ukraińskich więźniów, o których dopominał się ukraiński prezydent.
Inni zebrani liderzy chwalili Trumpa za propozycję gwarancji bezpieczeństwa na wzór NATO-wskiego artykułu piątego, uznając to za przełom.
— Dobrze, iż mówimy o gwarancjach bezpieczeństwa podobnych do art. 5 NATO — oświadczyła szefowa Komisji Europejskiej. Dodała, iż jednym z priorytetów negocjacji powinna być sprawa ukraińskich dzieci wywiezionych do Rosji.
— Dzieci powinny wrócić na Ukrainę, do ich rodzin — zaapelowała.
Niemcy: Konieczne zawieszenie broni
Słowa przestrogi skierował natomiast kanclerz Niemiec Friedrich Merz, który stwierdził — wbrew zapewnieniom Trumpa — iż konieczne jest zawieszenie broni.
— Nie wyobrażam sobie, by następne spotkanie odbyło się bez zawieszenia broni. Pracujmy nad tym i nałóżmy presję na Rosję. Bo wiarygodność tego procesu, tego przedsięwzięcia, które podejmujemy dzisiaj, zależy co najmniej od zawieszenia broni — powiedział Merz, dodając, iż mówi o spotkaniu trójstronnym między Putinem, Zełenskim i Trumpem.
Trump odparł, iż Zełenski i Putin spotkają się i "zobaczy, czy mogą to zrobić", ale dodał, iż rozwiązał sześć konfliktów bez konieczności zawierania rozejmów.
Stanowisko Merza poparł prezydent Francji Emmanuel Macron, który stwierdził, iż by osiągnąć porozumienie konieczne jest „powstrzymanie zabijania” i podkreślił, iż wszyscy zgadzają się z tym zdaniem. Macron pochwalił jednak ideę spotkania trójstronnego, jako jedyny sposób na zakończenie wojny. Dodał też, iż potrzebne będzie spotkanie wielostronne z udziałem przywódców europejskich, bo "kiedy mówimy o gwarancjach bezpieczeństwa, mówimy o bezpieczeństwie europejskim".
Aprobata dla zapowiedzi gwarancji bezpieczeństwa
Inni zaproszeni liderzy państw chwalili Trumpa za jego propozycję gwarancji bezpieczeństwa na wzór NATO-wskiego art. 5. Premier Włoch Giorgia Meloni przypomniała, iż propozycja ta oparta jest na włoskim pomyśle. O przełomowej propozycji gwarancji bezpieczeństwa mówili też premier Wielkiej Brytanii Keir Starmer i prezydent Macron. Prezydent Finlandii
Alexander Stubb, którego Trump niemal pominął udzielając głosu liderom - stwierdził, iż piątkowe spotkanie jest symboliczne, bo pokazuje "Team Europę i Team USA pomagające Ukrainie".
— Niektóre media międzynarodowe mogą się zastanawiać, dlaczego prezydent Finlandii jest tutaj? Myślę, iż powodem jest prawdopodobnie to, iż pochodzimy z małego kraju, ale mamy długą granicę z Rosją, ponad 1343 km. I oczywiście mamy własne historyczne doświadczenia z Rosją, od II wojny światowej, przez wojnę zimową, aż po wojnę kontynuacji. Znaleźliśmy rozwiązanie w 1944 roku i jestem pewien, iż będziemy w stanie znaleźć rozwiązanie w 2025 roku, aby zakończyć rosyjską agresję — powiedział Stubb.
Trump zapowiedział, iż rozmowy z przywódcami „trochę zajmą” i iż po rozmowach w Sali Wschodniej przejdą do Gabinetu Owalnego, po czym liderzy rozjadą się do swoich krajów.
Stacja CNN oceniła, iż spotkanie prezydentów USA i Ukrainy, Donalda Trumpa i Wołodymyra Zełenskiego, przebiegło w dużo bardziej koleżeńskiej atmosferze, niż ich poprzednia rozmowa w Gabinecie Owalnym, do której doszło pod koniec lutego i która zakończyła się kłótnią.
Czytaj też: Czy jest szansa na pokój na Ukrainie? Telekonferencja Europa-USA, W. Zełenski zapowiada wizytę w Waszyngtonie
