Historia lotnicza Białej Podlaskiej przyciąga. W 2023 roku, w obchodach 100. rocznicy utworzenia Podlaskiej Wytwórni Samolotów wzięli udział członkowie zarządu ogólnokrajowego Klubu Pilotów Doświadczalnych. Ci lotnicy, o szczególnych dokonaniach, z uznaniem przyglądali się zapałowi, z jakim pielęgnowane są tu lokalne tradycje lotnicze. Klubową odznaką honorową udekorowali prezydenta Michała Litwiniuka, który swoim bialskim lotnikom przyjaźnie sprzyja. Zapowiedzieli, iż za rok znów odwiedzą nasze interesujące miasto.
Po parku Radziwiłłowskim oraz Muzeum Południowego Podlasia oprowadziła lotników kustosz Iwona Maksymiuk
I właśnie pod koniec września w Białej Podlaskiej odbyło się kilkudniowe, wyjazdowe spotkanie Klubu Pilotów Doświadczalnych, Inżynierów Prób w Locie, Spadochronowych Skoczków Doświadczalnych. Kilkudziesięcioosobowa grupa spędziła tu aktywnie czas, poznając miasto i realizując swe statutowe zadania. Odwiedzili park Radziwiłłowski i Muzeum Południowego Podlasia. Zobaczyli pomnik samolotu PWS-26, a także zwiedzili Salę Tradycji Lotniczych Południowego Podlasia.
Od prawej: major pilot Sławomir Hetman – inicjator spotkania klubu w Białej Podlaskiej, płk pil. Andrzej Pussak – nowo wybrany prezes Klubu Pilotów Doświadczalnych, Władysław Bubień – pilot z Lublina, mjr pil. mgr inż. Marcin Szaliłow – nowo wybrany skarbnik
Klub Pilotów Doświadczalnych powstał w 1990 roku. Chodziło o zintegrowanie rozproszonego środowiska specjalistów zaangażowanych w badania sprzętu latającego, głównie bezpośrednich wykonawców prób – pilotów. Wśród członków założycieli klubu byli tak wybitni piloci doświadczalni, jak Jerzy Wojnar, Ludwik Natkaniec czy Jerzy Jędrzejewski. W 1993 Klub rozszerzył swą formułę o doświadczalnych skoczków spadochronowych. Z kolei w 2002 roku dołączyli do niego doświadczalni piloci wojskowi oraz inżynierowie prób w locie. Symbolem członkostwa w tym elitarnym klubie jest złota lub srebrna odznaka Pilot Doświadczalny. W ciągu 30 lat istnienia w szeregach klubu działało ponad stu członków. Eksperci klubu wielokrotnie udzielają się jako biegli sądowi, konsultanci, doradcy lub znawcy w przypadku zdarzeń, takich jak wypadki samolotów i śmigłowców przewożących pasażerów VIP.
Spacer po parku. Na pierwszym planie ppłk pil. inż. Henryk Szkudlarz, nowo wybrany sekretarz klubu
Jak poinformował członek zarządu Marcin Szaliłow, główną formą działalności klubu są doroczne integracyjne spotkania członków oraz ich rodzin i przyjaciół. Byli już w wielu miejscach kraju, a tym razem zagościli w Białej Podlaskiej. Z pewnością przyczynkiem do spotkania Klubu Pilotów Oblatywaczy w Białej była aktywność jego członka, Sławomira Hetmana. To niegdyś pilot-instruktor z bialskiej jednostki, wciąż realizujący swój zawód na polu cywilnym. Kiedy w 2021 roku otwierana była Sala Tradycji Lotniczych, Sławomir Hetman wykonał nad ulicą Sidorską brawurowy pokaz akrobacji lotniczej na samolocie TS-11 Iskra.
Przed rokiem, 16 września 2023 r., delegacja Klubu Pilotów Doświadczalnych z prezesem Zygmuntem Mazanem na czele, wyróżniła prezydenta Michała Litwiniuka odznaką honorową w dowód wdzięczności środowiska za jego wspieranie bialskich lotników w dziele pielęgnowania tradycji lotniczych
Uczestnicy spotkania rozlokowani byli w hotelu w Roskoszy. Tam, w związku z upływem czteroletniej kadencji bieżących władz, wybrano nowy zarząd. Dwukrotny prezes, cieszący się wielką estymą 82-letni Zygmunt Mazan, poprosił, by nie wysuwano już jego kandydatury. Ma za sobą bogaty dorobek lotniczy. Tylko na samolotach wylatał niemal 1500 godzin, z czego 300 godzin stanowiły loty doświadczalne, głównie w WSK Okęcie. Nowym prezesem został płk pil. Andrzej Pussak. W Siłach Powietrznych był instruktorem, pełnił też służbę na ważnych stanowiskach dowódczych. Od 1990 do 2001 roku był szefem pilotów doświadczalnych i oblatywaczy wojskowych. W powietrzu spędził niemal 8800 godzin, z tego ponad 1800 złożyło się na loty doświadczalne.
W Sali Tradycji Lotniczych Południowego Podlasia. Prezes senior Zygmunt Mazan i gen. mgr inż. Ryszard Dębski – był szef infrastruktury Sił Powietrznych
Jerzy Trudzik
zdjęcia Jerzy Trudzik
