Hymny narodów świata: Osetia Północna – Alania

O plemionach Alanów wspominają autorzy starożytni, między innymi Pliniusz, Dionizy czy Józef Flawiusz, opisujący w I wieku naszej ery świat, jaki poznali. Już wtedy łączono Alanów z Sarmatami, żyjącymi nad Donem i Morzem Azowskim. Około V wieku Alanowie zostali zepchnięci przez Hunów na południe i rezygnując z życia koczowniczego, zaczęli się osiedlać na północnym Kaukazie, gdzie – jako lud bitny – rychło przejęli kontrolę nad szlakami handlowymi prowadzącymi na Zakaukazie. W wiekach VI – VII wykształciły się dwie formy protopaństwowe: zachodnia, leżąca w górnym biegu Kubania, i wschodnia, kaukaska. W X wieku nastąpiło ich połączenie i uformowanie społeczeństwa wczesnofeudalnego. Na jego czele stanęli królowie prowadzący aktywną politykę zagraniczną i odgrywający istotną rolę w dziejach Kaukazu, a choćby Bliskiego Wschodu. Alanów szczególnie dotknęła inwazja mongolsko-tatarska w XIII wieku, powodując, iż wielu Alanów migrowało do Europy (np. założyli miasto Jassy w dzisiejszej Mołdawii), Bizancjum i na Daleki Wschód, gdzie służyli w armii chińskiej. Jedna z teorii pochodzenia nazwy Katalonia (Catalunya) wywodzi ją od zbitki Goth-Alania (Goci i Alanowie).

Presja Mongołów trwała długo, a przelał czarę goryczy Tamerlan, który spustoszył ziemię Alanów, zmieniając ją w „pustynię bez właścicieli”. Niemniej pozostali przy życiu Alanowie dawali dowody niezwykłego bohaterstwa. Po XII wieku Alania rozpadła się na niewielkie księstewka, a napór najeźdźców sprawił, iż Alanowie zaludnili wyższe partie Kaukazu. Potomkami Alanów/Scytów/ Chazarów kaukaskich są Osetyjczycy, Gruzini, a także lokalna ludność rosyjskojęzyczna. W 1775 roku nastąpiła akcesja Alanów-Osetyjczyków do Imperium Rosyjskiego, ale jeszcze pół wieku później część ich ziem pozostawała poza kontrolą carskiej administracji. Wymykała się też próbom zdominowania przez władców gruzińskich. W efekcie tej postawy nadano Osetyjczykom specjalny status społeczno-ekonomiczny antycypujący przyszłą autonomię polityczną. W 1993 roku Rada Najwyższa Osetii Północnej przyjęła ustawę o przemianowaniu Północnoosetyjskiej Autonomicznej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej na Republikę Osetii Północnej, a w 1995 roku nazwę republiki zmieniono na Republikę Osetii Północnej – Alanii. W latach 90. XX wieku Osetia Północna została uwikłana w konflikt rosyjsko- czeczeński. W 2004 roku w osetyjskim Biesłanie w ataku na szkołę, w której uwięziono 1110 dzieci zakładników zginęło 330 osób, a 800 zostało rannych. Mimo secesji obu części Osetii przez cały czas istnieją projekty zjednoczenia państwa pod egidą Moskwy. Hymn Republiki Osetii Północnej – Alanii (Republika Tsӕgat Iryston – Alanii paddzahadon hymn) jest oficjalnym symbolem państwowym Republiki Osetii Północnej – Alanii i został uchwalony w 1994 roku. Jest wykonywany w języku osetyjskim i rosyjskim. Autorem osetyjskich słów hymnu jest krytyk literacki, tłumacz i poeta Kamal Chazbijewicz Chodow (1941 – 2021), a przełożyła je na język rosyjski poetka i dziennikarka Irina Gurzhibekova. Muzykę skomponował Arkady Tsorionti.

Республикæ Цæгат Ирыстон – Аланийы паддзахадон гимн

Зæрин хур йæ тынтæ нывæнды фæлмæн
Нæ фыдæлты рагон уæзæгыл рæдауæй…
Арвы бын калы, фæрдыгау, тæмæн
Ирыстон йæ адæмты фарнæй.
Заманты тарæй æрттивы, зынгау,
Дæ уидаг — нæ Ивгъуыд, нæ Абон, нæ Фидæн…
Барвæсс нæ куывдыл, Хуыцæутты Хуыцау!
Уастырджи, рафæлгæс, табу — Дæхицæн!
Базард:
Кад æмæ радимæ фидæнмæ кæс!
Амондæй абузæд, ронгау, дæ цард!
Амонд, мысайнагау, фидæнма хæсс!
Дæ кæстæр дын басгуыхæд кард æмæ уарт!
(w jęz. osetyjskim)

Государственный гимн

Республики Северная Осетия – Алания
Под утренним солнцем, на древней земле
Алмазом сверкает наш ИР величавый.
Мы пронесли через тысячу лет
Аланскую гордость и славу.
Здесь прошлое с будущим в симде сошлись,
А нынешний день наш — творец и мечтатель.
Песня, лети в поднебесную высь!
О, Уастырджи, дай нам твоей благодати!
Припев:
Крылья орлиные мчат нас вперёд.
Полнится чаша трудов и забот.
Счастлива будешь, родная земля!
Ведь щит мы, и меч, и надежда твоя!
(w jęz. rosyjskim)

Hymn państwowy Republiki Osetii Północnej – Alanii

W porannym słońcu, w starożytnej krainie
Diament nasz, majestatyczny Ir błyszczy.
Przez tysiąc lat nosiliśmy dumę i chwałę Alana.
Tu przeszłość i przyszłość w simdze zbiegły się,
A nasza teraźniejszość jest twórcą i marzycielem.
Pieśni, leć do nieba!
O Ustyrdżi, obdarz nas swą łaską!
Orle skrzydła uniosą nas w przyszłość.
Kielich pracy i zmartwień jest pełny.
Będziesz szczęśliwa, ojczyzno!
W końcu jesteśmy tarczą, mieczem i nadzieją!
Niech odwaga młodszych i mądrość ojców
będą z nami na wieki wieków.
Góry nie tolerują przemocy i zła.
Nasza droga jest prosta i jasna.
Orle skrzydła uniosą nas w przyszłość.
Kielich pracy i zmartwień jest pełny.
Dzieci Osetii, bądźmy jak bracia!
Ustyrdżi, obdarz nas swą łaską!

Słowa hymnu nawiązują do kultury i mitologii osetyjskiej. Simd, w którym splata się przeszłość i przyszłość, jest powszechnie znanym ludowym tańcem kołowym, w którym udział biorą wszyscy zgromadzeni. Ustyrdżi to jeden z najważniejszych dzuarów, mitycznych patronów Osetyńczyków, opiekujący się wędrowcami i wojownikami.