Jasielskie obchody Narodowego Dnia Żołnierzy Wyklętych. Pamięć, która buduje wspólnotę

Według Instytutu Pamięci Narodowej działające na usługach sowietów służby wymordowały ponad 20 tys. osób, a wojskowe sądy skazały na śmierć ponad 5 tys. żołnierzy antykomunistycznego podziemia. Żołnierze Wyklęci byli solą w oku sowieckiego okupanta, dlatego próbowano ich unicestwić i skazać na zapomnienie. Jednak pomimo usilnych starań całego aparatu represji pamięć przetrwała, czego wyrazem są obchody Narodowego Dnia Żołnierzy Wyklętych.

W 2011 roku Sejm RP ustanowił dzień 1 marca świętem państwowym, poświęconym żołnierzom zbrojnego podziemia antykomunistycznego, którzy nie chcieli podporządkować Polski Związkowi Radzieckiemu i nie pozwalali narzucić jej obywatelom ustroju komunistycznego. Karty polskiej historii przesiąkły krwią wielu bohaterów, którym zawdzięczamy niepodległość. Świadomość tego faktu jest szczególnie ważna teraz, w obliczu odradzającego się rosyjskiego imperializmu, który pożera Ukrainę, a niedługo być może sięgnie po kolejne kraje.

Bieg Pamięci Żołnierzy Wyklętych

Wydarzeniem towarzyszącym obchodom był bieg Pamięci Żołnierzy Wyklętych „WILCZYM TROPEM”, który odbył się na terenie Zespołu Szkół nr 3 w Jaśle. Bieg cieszył się ogromnym zainteresowaniem młodzieży ze wszystkich szkół ponadpodstawowych powiatu jasielskiego. Na odcinku o symbolicznej długości 1963 m (w październiku 1963 r. zginął ostatni partyzant polskiego podziemia – sierż. Józef Franczak ps. „Lalek”) ścigano się w kategorii kobiet i mężczyzn. Dodatkowa kategoria drużynowa wskazywała zwycięską szkołę, która miała najwięcej uczniów z najlepszymi wynikami.

W tym roku to już XII edycja tej wyjątkowej inicjatywy, która propagując aktywność fizyczną jednocześnie pozwala utrwalić pamięć o Żołnierzach Wyklętych.

Przed rozpoczęciem obchodów Adam Pawluś – Starosta Jasielski wraz z przedstawicielami stowarzyszenia „Solidarni w Jaśle”, tradycyjnie zapalił znicz pod tablicą Adama Lazarowicza. Zapalił także znicz pod tablicą na budynku, w którym w latach 1945-1949 mieścił się Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego, gdzie więziono i torturowano Żołnierzy Armii Krajowej i innych organizacji walczących o niepodległą Polskę.

Pamięć, którą należy pielęgnować

Oficjalna część obchodów rozpoczęła się w południe przed pomnikiem Żołnierzy Wyklętych w pobliżu jasielskiego „Ekonomika”. Po poniesieniu flagi i odśpiewaniu hymnu głos zabrał Starosta Jasielski, który przywitał zebranych, a następnie pokrótce przybliżył genezę Żołnierzy Wyklętych. Starosta dużo uwagi poświęcił roli młodych ludzi w nierównej walce z sowieckim systemem. Przywołał postać „Inki”, która pozostała niezłomna i nie poszła na układ z komunistyczną władzą. Do samego końca walczyła o wolną Polskę, stając się poniekąd symbolem „Młodych Wyklętych”.

– Sądzę, iż powinna stać się autorytetem dla młodego pokolenia Polaków. Zależy mi na tym, żebyście Wy – młodzi ludzie – zobaczyli w niej bohaterkę. Jest to szczególnie ważne teraz, gdy minister edukacji Barbara Nowacka chce usunąć z podstawy programowej m.in. Chrzest Polski, zwycięstwo grunwaldzkie, kulturkampf, czy Żołnierzy Wyklętych. W programie szkolnym może zabraknąć również Sienkiewicza, Prusa, czy Słowackiego. – przekonywał Adam Pawluś.

Historia jest fundamentem każdego narodu. Jest nauczycielką życia i międzypokoleniowym nośnikiem idei i kultury. To pamięć, która buduje wspólnotę i którą trzeba pielęgnować.

W tegorocznych obchodach uczestniczyli: Alicja Zając – Senator RP, delegacja samorządu Powiatu Jasielskiego: Adam Pawluś – Starosta Jasielski, Stanisław Pankiewicz – Wicestarosta i Ryszard Lisowski – członek Zarządu Powiatu Jasielskiego, Mateusz Lechwar reprezentujący Posła do PE Bogdana Rzońcę, Rafał Jarosz reprezentujący Poseł na Sejm RP Marię Kurowską, przedstawiciele Samorządu Województwa Podkarpackiego: Jerzy Borcz – przewodniczący Sejmiku Województwa Podkarpackiego i Wojciech Zając – wiceprzewodniczący Sejmiku Województwa Podkarpackiego, delegacja miasta Jasła na czele z Henrykiem Rakiem – przewodniczącym Rady Miejskiej, wójtowie gmin powiatu jasielskiego, komendanci służb mundurowych Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Wojskowego Centrum Rekrutacji, Służby Więziennej i Straży Miejskiej, delegacja Szpitala Specjalistycznego w Jaśle na czele z dyrektor Beatą Trzop, Magdalena Stasiowska – kierownik Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, dyrektorzy szkół i kierownicy powiatowych jednostek organizacyjnych, dyrektorzy jasielskich instytucji kultury, działacze NSZZ „Solidarność” i Stowarzyszenia „Solidarni” w Jaśle, harcerze, jednostki strzeleckie, Piotr Samborski – prezes klubu JKS Czarni 1910 Jasło, delegacja mieszkańców gminy Dębowiec oraz członkowie rodzin Żołnierzy Wyklętych związanych z regionem: Władysława Rosoła, Karola Żabińskiego i Eugeniusza Niziołka.

Organizatorami jasielskich obchodów Narodowego Dnia Żołnierzy Wyklętych było Starostwo Powiatowe w Jaśle, Miasto Jasło, Zespół Szkół nr 4 w Jaśle, Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność” oraz Stowarzyszenie „Solidarni” w Jaśle.