Precies tachtig jaar na de Japanse capitulatie sprak koning Willem-Alexander vrijdagavond bij het Indiëmonument in Den Haag. Het was voor het eerst dat hij publiekelijk het woord voerde tijdens de Indiëherdenking, hoewel hij eens in de vijf jaar aanwezig is bij deze herdenking.
"Tachtig jaar zijn niet genoeg om de oceaan aan menselijk leed te bevatten en te verwerken die hij teweegbracht", zo begon de koning zijn toespraak. Hij benadrukte dat de Japanse capitulatie van 15 augustus 1945 weliswaar het einde van de oorlog betekende, maar niet het begin van de vrede.
Dankbaarheid en bewondering
De koning uitte dankbaarheid jegens de Indische gemeenschap voor hun bijdrage aan Nederland. "Ik heb de grootste bewondering voor het doorzettingsvermogen van al die families die na de oorlog tegen de verdrukking in hun plaats hebben verworven in ons land", aldus Willem-Alexander.
Hij prees hun inzet bij de wederopbouw van Nederland. "Sterker nog: die ons land weer hielpen opbouwen en hun talenten al generaties lang inzetten. Dank u wel voor uw ongekende bijdrage aan onze samenleving."
Actuele verbindingen
De koning verbond het historische leed met hedendaagse conflicten. Hij noemde de mensen van Gaza, Israëlische gijzelaars en Oekraïners die getroffen worden door Russische agressie. "Het is nu aan ons om op te komen voor hen die lijden onder onmenselijke en wanhopige omstandigheden die snijden door onze ziel."
Tussen de aanwezigen bevonden zich Caroline van der Plas (BBB), defensieminister Ruben Brekelmans, Frans Timmermans (GroenLinks-PvdA), Dilan Yesilgöz (VVD) en Kamervoorzitter Martin Bosma. Ook Navo-baas Mark Rutte was aanwezig; zijn vader zat in een Japans interneeringscamp.
Geen excuses ondanks verwachtingen
Ondanks woorden van dankbaarheid en erkenning bleef een excuus voor de rol van de Nederlandse regering uit. In 2020 bood de koning wel excuses aan Indonesiërs voor het geweld van Nederlandse militairen tijdens de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog, maar Indische Nederlanders die naar Nederland moesten vluchten kregen nooit de excuses waar ze op hoopten.
Het was waarschijnlijk de laatste kans voor de koning om dat te doen. De eerste generatie Indische mensen is op leeftijd en gaat het volgende jubileum in 2030 mogelijk niet meer meemaken.
Bronnen gebruikt: "ANP" Let op: Dit artikel is bewerkt met behulp van Kunstmatige Intelligentie.
