Kosmiczna zagadka: człon rakiety nośnej FALCON 9 R/B spadł na terytorium Polski

W minioną noc, z wtorku na środę, nad terytorium Polski doszło do niekontrolowanego wejścia w atmosferę członu rakiety nośnej FALCON 9 R/B. Jak potwierdził Departament Bezpieczeństwa Kosmicznego Polskiej Agencji Kosmicznej (POLSA), człon rakiety o masie około 4 ton pochodził z misji Space X Starlink Group 11-4, która wystartowała z bazy lotniczej Vandenberg w Kalifornii 1 lutego 2025 r.

Zgodnie z informacjami udostępnionymi przez POLSA, wejście w atmosferę nastąpiło w godzinach 04:46-4:48, 19 lutego 2025 r. Oficer prasowy poznańskiej policji, podkom. Łukasz Paterski, poinformował, iż około godziny 9:20 funkcjonariusze otrzymali informację o znalezieniu niezidentyfikowanego przedmiotu przypominającego zbiornik na terenie jednej z firm w podpoznańskich Komornikach. Na miejsce zdarzenia wezwano funkcjonariuszy z grupy rozpoznania minersko-pirotechnicznego oraz grupy ratownictwa chemiczno-ekologicznego. Na szczęście, nikt nie ucierpiał w wyniku tego zdarzenia.

Karol Wójcicki, popularyzator astronomii, prowadzący facebookowy profil „Z głową w gwiazdach”, uważa, iż najprawdopodobniej w atmosferze nad Polską spłonęły szczątki drugiego członu rakiety Falcon 9, a znaleziony obiekt wygląda jak zbiornik COPV (kompozytowy zbiornik ciśnieniowy), który spadł 2 kwietnia 2021 r. na farmę w centralnej części stanu Waszyngton. Wójcicki wyjaśnił, iż chodzi o wykorzystywany w rakiecie Falcon 9 kompozytowy zbiornik ciśnieniowy służący do przechowywania helu pod wysokim ciśnieniem. Dodał, iż zbiorniki COPV wykonane są z lekkiego rdzenia metalowego owiniętego włóknami węglowymi, co daje wysoką wytrzymałość przy niskiej masie.

Space X ulepszyło konstrukcję zbiorników COPV po eksplozji Falcona 9 w 2016 roku, zwiększając bezpieczeństwo i niezawodność całego systemu. Wójcicki wskazał, iż zmiany w konstrukcji spowodowały, iż zbiorniki COPV stały się bezpieczniejsze i bardziej odporne na ekstremalne warunki panujące podczas startu i lotu rakiety. „Jak widać, lepiej też znoszą przejście przez atmosferę. Mamy więc potwierdzenie spadku szczątków rakiety SpaceX na terytorium Polski!” – napisał.

Wójcicki przypomniał również, iż drugi stopień rakiety Falcon 9 jest odpowiedzialny za wyniesienie ładunku na docelową orbitę, po czym najczęściej ulega kontrolowanej deorbitacji. Dodał, iż firma Space X z reguły stosuje tę procedurę nad obszarami morskimi. „Dlaczego do deorbitacji doszło tym razem nad Europą? Ciężko powiedzieć. W przypadku misji wynoszących ładunki na wyższe orbity, gdy nie ma wystarczającej ilości paliwa do deorbitacji, drugi stopień pozostaje na orbicie, stopniowo tracąc wysokość, aż do naturalnego wejścia w atmosferę” – napisał.

Trajektoria lotu tego obiektu była znana POLSA i służbom odpowiedzialnym w Europie (EUSST) za monitorowanie ryzyka wejścia w atmosferę Ziemi sztucznych obiektów kosmicznych. Jak podkreślono, POLSA DBK stale monitoruje i analizuje zagrożenia w przestrzeni kosmicznej pochodzące od sztucznych obiektów, m.in. rakiet kosmicznych. POLSA informuje o aktualnej sytuacji w przestrzeni kosmicznej i wykrytych zagrożeniach odpowiednie służby i instytucje w kraju. Raporty sytuacyjne dotyczące przewidywania wejścia w atmosferę i kolizji satelitów na orbicie są wytwarzane i dostarczane są systematycznie m.in. do Ministerstwa Rozwoju i Technologii, Ministerstwa Obrony Narodowej, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministerstwa Infrastruktury, Rządowego Centrum Bezpieczeństwa.

Według danych POLSA, w 2022 r. na orbicie okołoziemskiej znajdowało się ponad 5 465 sztucznych obiektów kosmicznych, w tym ponad 3 372 satelitów na orbicie geostacjonarnej. W związku z tym, monitorowanie przestrzeni kosmicznej jest kluczowym elementem zapewnienia bezpieczeństwa i stabilności w kosmosie.

Warto podkreślić, iż POLSA jest jedną z najważniejszych instytucji w Polsce odpowiedzialnych za monitorowanie i analizowanie zagrożeń w przestrzeni kosmicznej. Instytucja ta stale współpracuje z międzynarodowymi organizacjami, takimi jak ESA (Europejska Agencja Kosmiczna) i NASA (Amerykańska Agencja Kosmiczna), w celu zapewnienia bezpieczeństwa i stabilności w kosmosie.

W związku z tym zdarzeniem, trzeba się spodziewać dalszych analiz i badań dotyczących szczegółów wejścia w atmosferę członu rakiety nośnej FALCON 9 R/B. wyniki tych badań mogą dostarczyć nowych informacji na temat zagrożeń w przestrzeni kosmicznej i pomóc w doskonaleniu systemów monitorowania i bezpieczeństwa w kosmosie.