Kraj: Chroń się przed dezinformacją

W dobie dynamicznego rozwoju technologii informacyjnych dezinformacja stała się wszechobecnym narzędziem manipulacji, wpływając na nastroje społeczne, destabilizację instytucji oraz polaryzację społeczności. Ośrodek Analizy Dezinformacji Instytutu NASK dostarcza cennych wskazówek, jak rozpoznać fałszywe treści i chronić się przed manipulacją.

Dezinformacja obejmuje fałszywe lub wprowadzające w błąd treści, rozpowszechniane w celu wywołania szkody publicznej, osiągnięcia korzyści finansowych lub destabilizacji społeczeństwa. Przybiera różnorodne formy, od postów w mediach społecznościowych po nagrania wideo i artykuły, pozornie pochodzące z wiarygodnych źródeł.

Kluczowym celem dezinformacji jest oddziaływanie na emocje odbiorców. Gniew, strach i niepewność to reakcje, które manipulujące treści chętnie wywołują. Takie działania prowadzą do podejmowania irracjonalnych decyzji, jak np. masowe wykupywanie towarów na skutek nieprawdziwych informacji o ich niedoborze.

Media społecznościowe, dzięki swojej strukturze i algorytmom, odgrywają istotną rolę w rozpowszechnianiu nieprawdziwych treści. Algorytmy te promują treści o silnym zabarwieniu emocjonalnym, co przyczynia się do powstawania tzw. „baniek informacyjnych”. Odbiorcy, karmieni treściami zgodnymi z ich przekonaniami, tracą kontakt z alternatywnymi perspektywami, co pogłębia polaryzację społeczną.

Dezinformacja podważa zaufanie do instytucji publicznych, osłabia fundamenty demokracji i wspiera podziały społeczne. Jest narzędziem stosowanym w polityce, m.in. podczas kampanii wyborczych, gdzie fałszywe treści mogą manipulować decyzjami wyborców. Dodatkowo, zjawisko to przyczynia się do eskalacji mowy nienawiści, wykluczając możliwość konstruktywnego dialogu.

Eksperci z NASK podkreślają, iż najlepszym narzędziem w walce z dezinformacją jest edukacja medialna. Świadomy odbiorca powinien:

• Krytycznie analizować źródła informacji – sprawdzaj, czy treści pochodzą z wiarygodnych i uznanych źródeł.
• Weryfikować fakty – korzystaj z niezależnych platform fact-checkingowych.
• Unikać impulsywnego udostępniania treści – zastanów się, zanim podzielisz się informacją w mediach społecznościowych.
• Rozpoznawać manipulacyjne techniki – zwracaj uwagę na treści, które wywołują silne emocje lub są jednostronne.

Dezinformacja nie jest problemem nie do pokonania. Dzięki świadomemu podejściu, krytycznemu myśleniu i edukacji możemy ograniczyć jej wpływ na społeczeństwo oraz wspierać budowanie zaufania do instytucji publicznych i mediów.

Info: Ministerstwo Cyfryzacji