W środę 22 października o godz. 18.00 zapraszamy do Przystanku Historia Centrum Edukacyjnego IPN im. gen. Janusza Gąsiorowskiego w Częstochowie na wykład Adama Kurusa, historyka OBEN IPN Katowice, nt. „Krwawy Wrzesień. Niemieckie zbrodnie wojenne i straty materialne regionu częstochowskiego w 1939 roku”.
Działania wojenne z 1939 roku, to nie tylko zmagania zbrojne z udziałem jednostek Wojska Polskiego, Wehrmachtu i Armii Czerwonej, ale także tragedia ludności cywilnej. Wojna totalna, jaką o świcie 1 września 1939 roku rozpoczęły Niemcy przeciwko Polsce, nie miała precedensu w dotychczasowej historii świata. Położony na pograniczu polsko-niemieckim region częstochowski, już od pierwszych minut II wojny światowej płacił olbrzymią cenę za twardy opór jaki stawiały niemieckiemu agresorowi jednostki Wojska Polskiego.
Ziemia częstochowska stała się świadkiem gehenny polskiej ludności cywilnej, która poniosła straty nie tylko na skutek bezpośrednich działań zbrojnych, w tym m.in. w konsekwencji barbarzyńskich nalotów Luftwaffe na kolumny uchodźców, ale także w wyniku bestialskich i niczym nieusprawiedliwionych zbrodni wojennych, które przybrały nieznaną dotąd skalę. Zimnowoda, Parzymiechy, Częstochowa czy Kajetanowice, to tylko niektóre z miejscowości, gdzie doszło do masowych egzekucji polskiej ludności cywilnej. Warto wspomnieć, iż to także pod Częstochową doszło do pierwszych zbrodni wojennych dokonanych przez żołnierzy niemieckich na wziętych do niewoli żołnierzach polskich (m.in. w Łaźcu i Dębowcu).
Skala strat materialnych poniesionych przez region częstochowski w wyniku działań wojennych w 1939 roku była wręcz olbrzymia. Wiele wsi i miasteczek spłonęło w mniejszym lub większym stopniu już w czasie walk; do takich należą m.in. Wręczyca Wielka, Zrębice czy Piasek. Położone przy samej granicy Krzepice stały się celem terrorystycznego nalotu samolotów szturmowych Luftwaffe, które atakowały m.in. przy użyciu bomb zapalających. Podobny los spotkał także Żarki i Janów, które drugiego dnia wojny stały się celem zmasowanego nalotu niemieckich bombowców Ju 87 Stuka. Inne miejscowości zostały celowo podpalone przez Niemców już po ustaniu walk; były to m.in. Parzymiechy, Truskolasy, Kłobuck, Nierada, Kobyłczyce, Małusy Wielkie, Lelów czy Borzykowa. Wymienione wyżej miejscowości to zaledwie niewielka część z dziesiątek zniszczonych wsi i miasteczek regionu częstochowskiego.
W czasie wykładu zostaną omówione wybrane przykłady niemieckich zbrodni wojennych, a także zestawienia dotyczące strat materialnych w wybranych gminach przedwojennego powiatu częstochowskiego. Całości dopełni prezentacja dokumentów archiwalnych oraz licznych fotografii z września 1939 roku obrazujących skalę zniszczeń.
Spotkanie stanowić będzie trzydziesty trzeci z cyklu wykładów: II wojna światowa w regionie częstochowskim. Nowe fakty, nieznani bohaterowie, zapomniane epizody.
Wstęp wolny!
źródło: IPN
