Demissionair minister Gouke Moes van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heeft woensdag 45 "watersnoodwoningen" aangewezen als rijksmonument.
Scandinavische landen schonken de houten huizen aan Nederland na de ramp van 1 februari 1953. Rob (71) en Toos (70) wonen al bijna 30 jaar in zo'n Zweeds huis in Lage Zwaluwe.
De minister maakte de beslissing bekend in het Watersnoodmuseum in Ouwerkerk, Zeeland. Van de oorspronkelijk 860 geschonken woningen staan er nog 682.
De monumentstatus geldt voor 16 Zweedse huizen in Lage Zwaluwe, maar ook voor Noorse woningen in Burgh-Haamstede, Renesse, Hansweert en Puttershoek, en voor Finse huizen in Nieuwe-Tonge.
Trots op bijzonder erfgoed
Toos is blij met de erkenning. "Ik heb er nog geen dag spijt van gehad, we wonen echt heel fijn", zegt ze tegen OmroepBrabant.
Het echtpaar benadrukt de sterke gemeenschap in de Koning Gustaaf Adolfstraat. "We staan allemaal voor elkaar klaar, dat is een ding dat zeker is. Het is ons kent ons", vertelt Rob tegen OmroepBrabant. "Iedereen komt ook altijd achterom lopen, nooit via de voordeur. We hebben tijd voor een praatje en de koffie staat altijd klaar."
De watersnoodramp van 1 februari 1953 kostte 1836 mensen het leven en verwoestte tienduizenden woningen in Zuidwest-Nederland. Scandinavische landen en Oostenrijk schonken prefab houten huizen om in de acute woningnood te voorzien.
Architectuurhistoricus Mariël Kok van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed zegt tegen NOS: "De huizen waren goed geïsoleerd met moderne verwarmingssystemen. Daar waren wij in die tijd nog helemaal niet mee bezig."
Bescherming met voorwaarden
Gemeenten, eigenaren en belanghebbenden moeten instemmen voordat de monumentstatus definitief wordt. Eigenaren moeten dan een vergunning aanvragen voor verbouwingen.
De Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed publiceerde een handreiking met bouwadvies en subsidiemogelijkheden. Ronald Moerland, bewoner van een Noors huis in Burgh-Haamstede, heeft gemengde gevoelens. "Ik weet niet of die status mij de vrijheid geeft om in de toekomst te doen en laten wat ik wil", zegt hij tegen NOS.
Toos kijkt positief naar de toekomst. "Het is goed dat ze voor de toekomst behouden blijven, want ze zijn echt heel bijzonder", aldus de zeventigjarige tegen OmroepBrabant.
Rob beaamt dat. "We houden het hier nog wel even vol", zegt Toos. Rob: "Dat is zeker."
Let op: Dit artikel is gemaakt met Kunstmatige Intelligentie (AI).
