“Stanowczo potępiamy akt wandalizmu dokonany wobec jednego z ukraińskich miejsc pamięci w Polsce” – przekazali we wspólnym komunikacie szefowie ministrowie kultury Polski i Ukrainy. Sprawa dotyczy pomnika UPA w Monasterzu na Podkarpaciu.
Wspólne oświadczenie podkreśla, iż jest to świadoma prowokacja, mająca na celu zakłócenie dialogu między krajami. “Stanowczo potępiamy akt wandalizmu dokonany wobec jednego z ukraińskich miejsc pamięci w Polsce” – napisali ministrowie w oświadczeniu.
Sprawę w programie Bogdana Rymanowskiego w Radiu Zet skomentował były premier Leszek Miller, który na pytanie prowadzącego:
– Panie premierze, w Monasterze na Podkarpaciu doszło do wymiany tablicy na pomniku i zbiorowej mogile członków Ukraińskiej Armii Powstańczej. Na tej nowej zamontowanej tablicy – nie wiadomo, kto to zrobił – jest taki napis. Ja go zacytuję.
Zbiorowa mogiła Ukraińców, członków UPA odpowiedzialnych za terror i ludobójstwo na bezbronnej ludności polskiej, ukraińskiej i żydowskiej. Panie Boże miej miłosierdzie dla nich i nie poczytaj im ich strasznych czynów, jakich dopuścili się na swoich braciach. Przebaczenie nie oznacza zapomnienia, ale uzdrowienie bólu po tym, co się stało.
Jest wspólne oświadczenie ministrów kultury Polski i Ukrainy potępiające ten akt. Uznano to za akt wandalizmu i za świadomą prowokację na rzecz Rosji. Czy to jest prowokacja?
Leszek Miller: No nie wiem. Jak można potępiać prawdę i to w dodatku jeszcze w wykonaniu wysokiego urzędnika polskiego rządu.
– Czy pan jest zbulwersowany potępieniem ze strony ministra kultury?
– Oczywiście, iż jestem. Przecież to jest prawda, co tam jest napisane.
– Czy pan akceptuje to, co się stało?
– Akceptuje to, co się stało i wyrażam zdumienie, iż dopiero tak późno ta tablica została zmieniona.
– Ale czy taka tablica jak właśnie została zamontowana tam w Monasterze, to nie jest jednak coś, co wywołuje nienawiść między naszymi narodami?
– Panie redaktorze, ja bym protestował przeciwko temu, gdyby na tej tablicy było kłamstwo historyczne, ale odwrotnie tam jest prawda historyczna, więc przeciwko czemu mamy protestować? Ja się dziwię. Jeszcze raz powtórzę, iż polskie władze nie zdobyły się i samorządowe jakiekolwiek inne na akt prawdy historycznej, to znaczy, żeby ta tablica od początku była taka, jak tam w tej chwili jest.
– Czyli pana zdaniem to jest suwerenna decyzja polskich władz, iż możemy sobie tak pisać na tablicach, co chcemy? Oczywiście, co jest zgodne z prawdą.
– Dlatego iż Ukraińcy piszą na tablicach co chcą i to ewidentnych zbrodniarzy, którzy są autorem Holokaustu na Polakach, na Żydach przede wszystkim, ale też na innych narodowościach.
– A o ile na przykład to, co dzieje się Czy to, co powinno być napisane w Monastyrzu, to jest element Negocjacji w sprawie naszych ekshumacji, naszych ofiar na Wołyniu. I na przykład jest jakiś układ, jakiś deal między Kijowem a Warszawą, iż o ile tego nie zmienicie, to nie będzie więcej ekshumacji.
– Ile razy jeszcze? 100 tysięcy, 150 tysięcy okrutnie pomordowanych Polaków będą w sytuacji, w których ich pamięć tak brutalnie się szarga. To przecież jest już nie do zniesienia. Tak, te, te manipulacje, to kombinowanie, żeby przypadkiem nie urazić banderowców żyjących jeszcze na Ukrainie, którzy mordowali Polaków. Dokąd to jeszcze będzie trwało?
– Ale wie pan, sytuacja jest wyjątkowa, bo trwa wojna. Rosja zaatakowała Ukrainę i mamy dzisiaj stawiać ich pod ścianą.
-To nie jest żadne stawianie pod ścianą. Zresztą z tego, co słyszę, to ekshumacje Niemców, którzy polegli w czasach II wojny światowej na terytorium Ukrainy, przebiegają bez żadnych zakłóceń.
Zmiany na pomniku i mogile żołnierzy UPA zauważyli funkcjonariusze Straży Granicznej, którzy natychmiast powiadomili policję.
Prokuratura Rejonowa w Lubaczowie prowadzi dochodzenie, które ma na celu ustalenie sprawców podmiany tablicy i krzyża – dodano w oświadczeniu.
– Uznano to za akt wandalizmu. Czy to jest prowokacja?
– No nie wiem jak można potępiać prawdę i to w dodatku jeszcze w wykonaniu wysokiego urzędnika polskiego rządu? Przecież to jest prawda, co tam jest napisane@LeszekMiller u @BogRymanowski
pic.twitter.com/nRFxb7DTNH
— Wolność__Słowa (@WolnoscO) April 24, 2025