Amnesty International zaapelowała do polskiego rządu o pilne zmiany prawne, które uwzględnią represyjne prawo Białorusi wobec własnych obywateli. Organizacja zwróciła uwagę na dramatyczną sytuację dzieci obywateli Białorusi urodzonych w Polsce, które nie mają możliwości uzyskania podstawowych dokumentów tożsamości.
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji przyznało, iż zna postulaty Amnesty International i ma świadomość niedogodności związanych z krótkim, rocznym terminem ważności polskiego dokumentu podróży dla cudzoziemca. Według MSWiA sytuacja obywateli Białorusi w Polsce pozostaje przedmiotem regularnych dyskusji z przedstawicielami białoruskiej opozycji demokratycznej od początku kryzysu po wyborach prezydenckich na Białorusi w 2020 roku.
Obecne ułatwienia dla obywateli Białorusi
Rząd RP przyjął już szereg rozwiązań wprowadzających ułatwienia w legalizacji pobytu dla obywateli Białorusi, jak poinformowało MSWiA. Wśród nich znalazły się zmniejszenie wymagań finansowych dla osób ubiegających się o pobyt czasowy w związku ze studiami, umożliwienie uzyskania zezwolenia pobytowego jeszcze przed podjęciem studiów oraz możliwość podejmowania pracy bez dodatkowych zezwoleń przez osoby z wizami humanitarnymi.
Resort wprowadził również specjalną podstawę prawną do ubiegania się o wydanie polskiego dokumentu podróży przez cudzoziemca z humanitarnym zezwoleniem pobytowym oraz zwolnienie z opłaty skarbowej. Ta ostatnia możliwość została przedłużona i obowiązuje do końca 2025 roku, według informacji MSWiA.
Kluczowe postulaty reformy
Amnesty International zaapelowała o zmianę prawodawstwa w sześciu kwestiach, w tym wydłużenie ważności polskiego dokumentu podróży dla cudzoziemca na minimum trzy lata. Organizacja postuluje również wprowadzenie specjalnej ścieżki uzyskania dokumentu tożsamości dla dzieci obywateli Białorusi urodzonych w Polsce oraz przyjęcie trwałych rozwiązań prawnych w miejsce obowiązujących przez sześć miesięcy rozporządzeń.
AI zaapelowała także o nadanie dokumentowi podróży wydanemu cudzoziemcowi statusu dowodu tożsamości oraz skrócenie procedur legalizacji pobytu. Organizacja chce również, by Polska podjęła działania na forum Unii Europejskiej na rzecz harmonizacji przepisów dotyczących obywateli Białorusi pozbawionych paszportów.
Dramatyczna sytuacja dzieci
Dzieci obywateli Białorusi urodzone w Polsce znajdują się w szczególnie trudnym położeniu prawnym, jak podkreśliła Amnesty International. W Polsce otrzymują one jedynie akt urodzenia i nie mają możliwości uzyskania dokumentu potwierdzającego tożsamość od białoruskich organów.
Brak paszportu uniemożliwia dziecku uzyskanie karty pobytu i legalizację pobytu w Polsce, co oznacza, iż od momentu urodzenia pozostaje ono bez jakiegokolwiek dokumentu tożsamości. Według AI to poważne zaniedbanie naraża dzieci na marginalizację oraz uniemożliwia swobodne życie całej rodziny, która nie może podróżować poza granicami Polski.
Obywatele Białorusi opuszczali swój kraj z obawy przed zatrzymaniami, aresztowaniami, niesprawiedliwymi procesami oraz zagrożeniem torturami i dyskryminacyjnymi ograniczeniami w dostępie do zatrudnienia. Zgodnie ze znowelizowaną w lipcu 2023 roku ustawą o obywatelstwie, rząd Białorusi może pozbawić obywatelstwa osoby mieszkające za granicą skazane za "ekstremizm", co stawia emigrantów w jeszcze trudniejszym położeniu.
Źródła wykorzystane: "PAP" Uwaga: Ten artykuł został zredagowany z pomocą Sztucznej Inteligencji.
