Donald Tusk i Friedrich Merz podpisali w poniedziałek w Berlinie wspólną deklarację o partnerstwie podczas 17. konsultacji międzyrządowych. Niemcy zwróciły Polsce 73 historyczne dokumenty pergaminowe i fragment rzeźby św. Jakuba Starszego. Tusk określił pełną współpracę polsko-niemiecką w obronie wschodniej flanki NATO jako "kopernikański przewrót w europejskiej polityce".
Merz podkreślił znaczenie silnej Polski dla Niemiec. "Niemcy stoją solidnie i niewzruszenie u boku Polski, zwłaszcza w obecnych czasach. Nie możemy dać się podzielić", powiedział kanclerz na wspólnej konferencji prasowej.
Liderzy uzgodnili trzy priorytety współpracy. "Uzgodniliśmy tutaj trzy priorytety. Po pierwsze: bezpieczeństwo i obrona, jest rzeczą oczywistą, iż pogłębiamy i systematyzujemy naszą współpracę", wyjaśnił Merz. Drugim priorytetem jest modernizacja transgranicznej infrastruktury kolejowej i drogowej. Trzeci dotyczy pamięci i upamiętnienia ofiar II wojny światowej.
Zwrot dóbr kultury i pomnik
Niemcy przekazały Polsce 73 rękopisy pergaminowe z archiwów krzyżackich z XIII-XV wieku oraz fragment rzeźby głowy św. Jakuba Starszego z XIV wieku. Dokumenty zaginęły podczas II wojny światowej. Ministerstwo Kultury określiło to jako "najważniejszy zwrot zrabowanych obiektów dziedzictwa kultury we współczesnej historii Polski".
Tusk podziękował Merzowi za "ważny gest" i "osobistą decyzję" kanclerza. "Kiedy przegląda się dokumenty, które trafią do Polski, widzi się pieczęcie Władysława Jagiełły, Kazimierza Wielkiego, Kazimierza Jagiellończyka, to naprawdę serce rośnie, iż po tylu latach można było podjąć decyzję i te dokumenty wracają", powiedział premier.
Merz zapowiedział rozpoczęcie przetargów na budowę trwałego pomnika polskich obywateli, ofiar II wojny światowej i nazistowskiej tyranii. Federalne Ministerstwo Spraw Zagranicznych (MSZ) utworzy grupę roboczą do przyspieszenia restytucji polskich dóbr kultury.
Współpraca w obronie i kontrole graniczne
Niemcy wzmocniły program Air Policing po naruszeniach polskiej przestrzeni powietrznej przez Rosję. Dwa niemieckie myśliwce Eurofighter trafią do bazy lotniczej w Malborku od grudnia. Niemieckie baterie Patriot, stacjonujące w Jasionce od początku roku, zostaną zastąpione przez holenderskie jednostki w grudniu.
Tusk podkreślił przełomowy charakter współpracy. "Jesteśmy świadkami kopernikańskiego przewrotu w europejskiej polityce, bo tak należy określić pełną współpracę polsko-niemiecką" w zakresie obrony wschodniej granicy Europy, Polski i NATO, powiedział premier.
Obaj liderzy zgodzili się, iż obopólne kontrole graniczne nie są uciążliwe i skutecznie ograniczają nielegalną migrację. "Obopólna kontrola służy obu państwom i bardzo ograniczyła zjawisko nielegalnej migracji, szczególnie tej organizowanej przez Władimira Putina i Aleksandra Łukaszenkę", wyjaśnił Tusk.
Polityka energetyczna i wsparcie dla Ukrainy
Polska i Niemcy przyjęły wspólną deklarację o całkowitym uniezależnieniu od rosyjskich surowców energetycznych. Tusk podkreślił radykalną zmianę w podejściu Niemiec. "Kilka lat temu to byłoby niewyobrażalne. Kiedy mówiliśmy o zagrożeniach płynących z inwestycji takich jak Nord Stream, to miałem często poczucie osamotnienia w Europie. [...] Dzisiaj mam największe wsparcie w sprawie polityki energetycznej od kanclerza. To znak czasów", powiedział premier.
Merz zapowiedział trzy strategiczne cele: wspieranie Ukrainy, utrzymanie jedności NATO i zabezpieczenie przyszłości Europy. "Nie ma żadnej decyzji o Ukrainie bez decyzji Europejczyków i Ukraińców. Nie ma dyktatu ponad głowami Ukraińców, nie może być mowy o osłabieniu UE i NATO", zaznaczył kanclerz.
Przed konferencją Merz, Tusk, Emmanuel Macron i Wołodymyr Zełenski rozmawiali przez telefon o sytuacji na Ukrainie.
Reparacje wojenne
Stanowiska w sprawie reparacji pozostają niezmienione. Merz stwierdził, iż "kwestia reparacji z punktu widzenia politycznego i prawnego jest wyjaśniona". Niemcy odwołują się do aktu z lat 50.
Tusk wyjaśnił polskie stanowisko. "Jak dobrze wiecie, w latach 50. Polska de facto nie miała nic do powiedzenia w tej kwestii. Zrzeczenie się reparacji nie jest uznawane za akt zgodny z wolą narodu polskiego. [...] Stan rzeczy się nie zmienił. Uważamy w Polsce, iż Polska nie otrzymała zadośćuczynienia za zbrodnie z II wojny światowej", powiedział premier.
Tusk dodał: "Mam wielką satysfakcję, iż w sprawach kluczowych, jak bezpieczeństwo, inwestycje w infrastrukturę, nasza wspólna praca we wsparciu Ukrainy, idziemy ręka w rękę. To niespotykane".
Uwaga: Ten artykuł został stworzony przy użyciu Sztucznej Inteligencji (AI).
![Papież Leon XIV odwiedził Błękitny Meczet w Stambule [ZDJĘCIA]](https://cdn.wiadomosci.onet.pl/1/94sk9lBaHR0cHM6Ly9vY2RuLmV1L3B1bHNjbXMvTURBXy8zOGE2ZDA1YzcxMjAyN2EyZjE2Y2VmZWYzNGEzNmRiMC5qcGeSlQMAzNDNB9DNBGWTBc0JYM0GQN4AAqEwB6ExBA)