Dzisiaj o godz. 16.30 na pl. Piłsudskiego w Warszawie odbyła się uroczystość oficjalnego objęcia przez Karola Nawrockiego zwierzchnictwa nad Siłami Zbrojnymi Rzeczypospolitej Polskiej. W wydarzeniu uczestniczył wicepremier, minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz. Ceremonia miała tradycyjny charakter i odbyła się przed Grobem Nieznanego Żołnierza.
Po odebraniu meldunku od szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego gen. Wiesława Kukuły, prezydent Karol Nawrocki dokonał przeglądu pododdziałów wojska zgromadzonych na pl. Marszałka Józefa Piłsudskiego. Po oddaniu honorów wojskowym sztandarom, nowy prezydent symbolicznie objął zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi Rzeczypospolitej Polskiej.
Podczas uroczystości szef MON-u Władysław Kosiniak-Kamysz odniósł się do znaczenia przysięgi prezydenckiej oraz roli sił zbrojnych w obecnych realiach geopolitycznych. – W słowach przysięgi złożonej dzisiaj przed Zgromadzeniem Narodowym przez pana prezydenta dwie wartości najbardziej towarzyszą zwierzchnictwu nad siłami zbrojnymi: to bezpieczeństwo i niepodległość – mówił wicepremier i dodał, iż są to sprawy święte dla wszystkich Polaka. Zaznaczył również, iż żyjemy w najtrudniejszych czasach od zakończenia II wojny światowej, a Polska każdego dnia jest narażona na zagrożenia. Podkreślił jednak, iż dzięki „armii wspaniałych żołnierzy, doświadczonych i wykształconych dowódców”, Polska zdaje ten trudny egzamin. – Przejmując dzisiaj zwierzchnictwo nad siłami zbrojnymi, przejmuje pan, panie prezydencie, zwierzchnictwo nad wspaniałą armią, nad Wojskiem Polskim. Nad jej największym skarbem, jakim jest każdy żołnierz Wojska Polskiego – tak wicepremier zwrócił się do Karola Nawrockiego.
Nie ma bezpieczeństwa Polski bez polskiego żołnierza
Przy tej okazji minister obrony odniósł się też do modernizacji polskiego wojska. – Armia przeżywa największy okres transformacji w swojej historii. Modernizacji, organizacyjnych zmian, budowy wojsk dronowych, wielkich inwestycji, jak „Tarcza Wschód”, spraw związanych z budową największego na dziś potencjału trzeciej co do wielkości armii w Sojuszu Północnoatlantyckim – powiedział Kosiniak-Kamysz.
Zaapelował również o współpracę między różnymi ośrodkami władzy, podkreślając, iż „armia w żaden sposób nie może być uwikłana w spory polityczne”. – Bez współpracy nie ma budowy bezpieczeństwa. Nienawistny krzyk osłabia je i niszczy wspólnotę. Taką współpracę chcę zadeklarować na rzecz wartości nadrzędnych – podsumował swoje wystąpienie szef MON-u.
Prezydent Nawrocki zwrócił się bezpośrednio do żołnierzy słowami: – Jesteście bohaterami naszej współczesności. Właśnie dlatego iż jesteście świadomi tego, iż w waszym zakresie obowiązków wprost wpisane jest poświęcenie i gotowość do tego, aby o ojczyznę się bić.
Podobnie jak minister obrony narodowej, odniósł się również do transformacji w siłach zbrojnych. – Nie ma rozwoju Polski bez bezpieczeństwa, nie ma dobrobytu Polski bez bezpieczeństwa. I nie ma bezpieczeństwa Polski bez polskiego żołnierza. Mówię to, bowiem będę aktywnym zwierzchnikiem sił zbrojnych. Zwierzchnikiem, który będzie chciał mieć – wolą wyborców – wpływ na system rekrutacji, modernizacji Wojska Polskiego i na dalsze koleje rozwoju polskich sił zbrojnych. Zrobię wszystko, aby w najbliższych latach zbudować co najmniej 300-tysięczną armię, najsilniejszą w Europie w ramach Sojuszu Północnoatlantyckiego – zadeklarował Karol Nawrocki.
O przyszłej współpracy z rządem w sferze obronności prezydent mówił tak: – Pałac Prezydencki i Biuro Bezpieczeństwa Narodowego nie będzie redutą kontestacji działań rządu w zakresie naszego wspólnego bezpieczeństwa. Będziemy redutą motywacji, szukania wspólnych rozwiązań dla naszego wspólnego bezpieczeństwa narodowego. Reagować będę oczywiście tam, gdzie jest taka potrzeba, ale stać będę zawsze za wysiłkami modernizacyjnymi Wojska Polskiego.
Kompetencje zwierzchnika sił zbrojnych
Zgodnie z Konstytucją RP, prezydent Rzeczypospolitej Polskiej pełni funkcję zwierzchnika sił zbrojnych. Choć nie odpowiada za bieżącą politykę obronną państwa (ta pozostaje w gestii Rady Ministrów oraz ministra obrony narodowej), to jednak dysponuje szerokimi kompetencjami w zakresie bezpieczeństwa i obronności. W realizacji tych zadań wspiera go Biuro Bezpieczeństwa Narodowego, będące jego zapleczem eksperckim.
Prezydent uczestniczy w opracowywaniu najważniejszych zasad, norm i wytycznych dotyczących bezpieczeństwa państwa, które określają sposób działania w kontekście wojskowym i obronnym oraz zatwierdza je. Dwa najważniejsze dokumenty, na które ma wpływ, to Strategia Bezpieczeństwa Narodowego oraz Polityczno-Strategiczna Dyrektywa Obronna Rzeczypospolitej Polskiej. Do jego kompetencji należy również mianowanie szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego oraz dowódców poszczególnych rodzajów sił zbrojnych. Na wniosek ministra obrony narodowej nadaje też najwyższe stopnie wojskowe.
Prezydent może zwoływać i przewodniczyć posiedzeniom Rady Bezpieczeństwa Narodowego, która jest instytucją doradczo-konsultacyjną, skupiającą przedstawicieli kluczowych instytucji władzy wykonawczej oraz Sił Zbrojnych RP.
Do wyłącznych prerogatyw prezydenta należy podejmowanie decyzji o użyciu polskich sił zbrojnych poza granicami kraju oraz wyrażanie zgody na pobyt wojsk sojuszniczych na terytorium Polski.
W sytuacjach zagrożenia prezydent, na wniosek Rady Ministrów, może zarządzić mobilizację powszechną lub częściową, a także wprowadzić stan wojenny lub stan wyjątkowy. W przypadku konfliktu zbrojnego powołuje naczelnego dowódcę Sił Zbrojnych RP, który przejmuje operacyjne dowodzenie wojskiem.
Ponadto na wniosek premiera zwierzchnik sił zbrojnych zatwierdza plan oraz nadzoruje przebieg ćwiczeń krajowego systemu obronnego. Manewry te organizowane są cyklicznie, nie rzadziej niż raz na cztery lata, a biorą w nich udział najwyższe władze Polski.
