Nawrocki wręczył Zełenskiemu dwutomowa książkę. Wymowny tytuł

Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski przybył 19 grudnia 2025 roku do Warszawy na oficjalną wizytę, podczas której spotkał się z Prezydentem RP Karolem Nawrockim. Rozmowa w cztery oczy trwała znacznie dłużej niż zakładał harmonogram, co dziennikarze odczytali jako sygnał poważnego i szczegółowego charakteru rozmów. Jednak uwagę dziennikarzy przykuł jeszcze prezent, jaki Wołodymyr Zełenski otrzymał od Karola Nawrockiego.

Fot. KPRP

W trakcie spotkania Nawrocki wręczył ukraińskiemu przywódcy dwutomową publikację Instytutu Pamięci Narodowej „Dokumenty Zbrodni Wołyńskiej” wydaną w 2023 roku, gdy polski prezydent był jeszcze prezesem IPN. Gest ten ma znaczenie symboliczne w kontekście jednej z najbardziej wrażliwych kwestii w relacjach polsko-ukraińskich, która od dekad pozostaje źródłem napięć między oboma narodami.

Uroczyste powitanie przed Pałacem Prezydenckim

Wołodymyr Zełenski wylądował w Warszawie 19 grudnia i został uroczyście powitany przed Pałacem Prezydenckim przez prezydenta Karola Nawrockiego. W ceremonii uczestniczyli przedstawiciele Kancelarii Prezydenta oraz Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Protokół dyplomatyczny przebiegał według standardowych procedur obowiązujących przy wizytach głów państw.

Po zakończeniu uroczystości powitalnej przed budynkiem obaj prezydenci przeszli do wnętrza pałacu, gdzie miała rozpocząć się adekwatna część wizyty. Zgodnie z planem, pierwsze spotkanie miało odbyć się w formule rozmów dwustronnych między przywódcami, a następnie dołączyć miały delegacje obu krajów.

Jednak harmonogram gwałtownie uległ zmianie. Rozmowa Nawrockiego z Zełenskim w czterech ścianach gabinetu znacznie się przedłużyła. Dziennikarze obecni w pałacu relacjonowali, iż spotkanie trwało kilkadziesiąt minut dłużej niż pierwotnie zakładano. Po zakończeniu spotkania prezydent Karol Nawrocki opublikował w serwisie X krótki komentarz: „Odbyłem z Prezydentem Wołodymyrem Zełenskim twardą, uczciwą i partnerską rozmowę o sprawach kluczowych dla Polski oraz Ukrainy”. Sformułowanie „twarda rozmowa” sugeruje, iż poruszono tematy trudne i być może kontrowersyjne.

Szczegóły rozmów nie zostały oficjalnie ujawnione. Źródła dyplomatyczne wskazują, iż dyskusja dotyczyła sytuacji bezpieczeństwa w regionie w kontekście trwającej wojny w Ukrainie, możliwości zwiększenia polskiego wsparcia wojskowego i gospodarczego oraz kwestii współpracy energetycznej. Istotnym elementem rozmów były również sprawy historyczne, co potwierdziło się poprzez gest wręczenia publikacji IPN. To właśnie ten prezent stał się najgłośniejszym elementem wizyty i wywołał dyskusję w mediach oraz środowiskach politycznych obu krajów.

Odbyłem z Prezydentem Wołodymyrem Zełenskim twardą, uczciwą i partnerską rozmowę o sprawach kluczowych dla Polski oraz Ukrainy. Polska od początku rosyjskiej agresji wspiera Ukrainę i to się nie zmienia. Dzisiejsze spotkanie to nowe otwarcie we wzajemnych relacjach, a także… pic.twitter.com/q1GeddWQuk

— Karol Nawrocki (@NawrockiKn) December 19, 2025

Publikacja IPN jako dyplomatyczny sygnał

W trakcie spotkania na stoliku prezydenta Nawrockiego leżała książka, która chwilę później została wręczona Wołodymyrowi Zełenskiemu. Był to dwutomowy zbiór „Dokumenty Zbrodni Wołyńskiej” wydany przez Instytut Pamięci Narodowej w 2023 roku.

Publikacja została przygotowana za kadencji Karola Nawrockiego jako prezesa IPN, co nadaje gestowi dodatkowy wymiar osobisty. Książka zawiera zeznania świadków masowych mordów na polskiej ludności cywilnej dokonanych przez ukraińskich nacjonalistów w latach 1943-1945 na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej. Większość zeznań została potwierdzona podpisami naocznych świadków, co nadaje im charakter dokumentu historycznego.

Wybór tego konkretnego prezentu nie był przypadkowy. Sprawa zbrodni wołyńskiej pozostaje jedną z najbardziej wrażliwych kwestii w relacjach polsko-ukraińskich od dziesięcioleci. Polska uznaje te wydarzenia za ludobójstwo, podczas gdy Ukraina unika takiej kwalifikacji prawnej, co od lat jest źródłem napięć dyplomatycznych.

Przełom w sprawie ekshumacji

Kontekst wręczenia publikacji nabiera dodatkowego znaczenia w świetle ostatnich ustaleń między Polską a Ukrainą. Stronie polskiej udało się uzyskać zgodę na prace ekshumacyjne na terenie Ukrainy – coś, na co przez lata Kijów nie wyrażał zgody.

Dla Polski kwestia ekshumacji i godnego pochówku ofiar zbrodni wołyńskiej ma fundamentalne znaczenie. Tysiące Polaków zamordowanych przez UPA pozostaje w bezimiennych grobach, a ich rodziny przez dekady nie mogły godnie uczcić pamięci bliskich. Zgoda Ukrainy na ekshumacje była warunkiem wstępnym dla normalizacji stosunków w tej delikatnej sprawie.

Wręczenie dokumentacji zbrodni w momencie, gdy prace ekshumacyjne stają się możliwe, może być sygnałem dla strony ukraińskiej, iż Polska pamięta o historii i oczekuje rzeczywistych działań, nie tylko deklaracji. Z drugiej strony, może to być również gest pokazujący, iż mimo trudnej przeszłości obecna kooperacja i wsparcie dla Ukrainy w obliczu rosyjskiej agresji pozostają priorytetem.