De Provinciale Staten in Noord-Brabant heeft vrijdag nieuwe stikstofmaatregelen goedgekeurd, een dag nadat coalitiepolitici intimiderende dreigbrieven hadden ontvangen van de radicale boerenactiegroep Farmers Defence Force. Met 31 van de 55 zetels keurde een meerderheid het plan goed, dat boeren meer ruimte moet geven om oude stallen te verduurzamen zonder vergunning.
De VVD maakte duidelijk: «Wij zwichten niet voor intimidatie.» Commissaris van de Koning Ina Adema noemde de intimidatie «volstrekt onacceptabel en ontoelaatbaar.» De FDF had via deurwaarders brieven laten bezorgen waarin stond dat Statenleden zich schuldig zouden maken aan een strafbaar feit door voor het plan te stemmen. Alle partijen behalve Forum voor Democratie veroordeelden de actie.
Wat het plan inhoudt
Boeren hoeven geen vergunning meer aan te vragen voor het verduurzamen van verouderde stallen. Ze kunnen kiezen uit een 'menukaart' met maatregelen om de stikstofuitstoot aanzienlijk te verminderen. De opties omvatten innovatieve systemen, voer- en stalmaatregelen, natuurinclusief boeren en het verminderen van het aantal dieren.
De provincie wil zo sneller vergunningen kunnen verlenen voor andere projecten, zoals woningbouw. Gedeputeerde Wilma Dirken (VVD) benadrukte de urgentie: «Nieuwe wetten maken duurt een tijd. We hebben niet de luxe om de provincie langer op slot te laten.»
Zorgen over financiering
Boeren en banken uiten twijfels over de juridische zekerheid van het systeem. De Nederlandse Vereniging van Banken gaf eerder aan terughoudend te zijn met leningen zonder duidelijke vergunning. Agrariërs moeten investeren in nieuwe systemen maar mogen hun veestapel niet uitbreiden om de kosten terug te verdienen.
BBB-fractievoorzitter Marco Havermans bekritiseerde de menukaart: «Er ontbreken innovaties.» Partijen als BBB, PVV en CDA pleitten voor uitstel van de deadline van 1 juli 2026, de datum waarop boeren moeten melden hoe ze aan de stikstofnormen gaan voldoen.
Provincie houdt vast aan plan
Dirken verdedigde de juridische basis van het beleid. Ze zei: «Onze juridische adviseurs en de landsadvocaat zeggen dat er sprake is van een houdbaar systeem.» D66-fractievoorzitter Matthijs van Miltenburg steunde die visie en verklaarde meer vertrouwen te hebben in de provinciale advocaten dan in de juridische analyse van de banken.
PvdA-Statenlid Ward Deckers waarschuwde voor vertraging: «Laten we voorkomen dat natuur- en milieuorganisaties via de rechter gaan bepalen wat wel en wat niet mag.» Onderzoek wijst uit dat boeren gemiddeld over voldoende geld beschikken om investeringen in verduurzaming ten minste gedeeltelijk zelf te financieren.
Bij het Provinciehuis in Den Bosch demonstreerden boeren tijdens de vergadering. Er klonk vuurwerk en ander lawaai, maar de protesten verliepen relatief rustig. De menukaart wordt elke zes maanden bijgewerkt met nieuwe maatregelen.
Let op: Dit artikel is gemaakt met Kunstmatige Intelligentie (AI).
