Ostatni dzień na obowiązkową opłatę. Kontrolerzy fotografują auta i nakładają mandaty

Zdjęcie: Termin nieubłaganie się zbliża. Właściciele aut z radiem pod lupą kontrolerów | foto Pixabay

Mimo to przepisy w tej dziedzinie są bezlitosne, a ich egzekwowanie przebiega sprawnie i konsekwentnie. Zbliżający się termin sprawia, iż wielu kierowców i właścicieli mieszkań zaczyna nerwowo sprawdzać, czy na pewno dopełnili wymaganych formalności.

Opłata RTV jako obowiązek właściciela odbiornika

Zasada w polskim prawie pozostaje niezmienna: odbiornik oznacza obowiązek, a obowiązek spoczywa na właścicielu. jeżeli samochód jest leasingowany lub wynajmowany, formalnie odpowiada za niego podmiot finansujący, ale przedsiębiorca, który zgłosił radio w aucie firmowym, musi już opłacać należność bez względu na to, kto korzysta z pojazdu. Osoby fizyczne mają nieco uproszczoną sytuację, ponieważ jedno gospodarstwo domowe płaci jedną opłatę niezależnie od liczby urządzeń. Kłopoty pojawiają się dopiero wtedy, gdy kontroler stwierdzi brak rejestracji, a jednocześnie natrafi na radio w samochodzie lub w mieszkaniu. W takim przypadku obowiązek nie tylko powstaje automatycznie, ale również skutkuje natychmiastowym naliczeniem należności.

https://kutno.net.pl/wydarzenia/budowa-za-ponad-200-milionow-w-woj-lodzkim-coraz-blizej-rozpoczecia-prac/qORGecdsgoHXXkJBKD8k

Stawki obowiązujące w 2025 roku i zasada zniżki

W nadchodzącym roku użytkownicy będą rozliczać się według stałych kwot. Korzystanie z radia oznacza miesięczny koszt w wysokości 8,70 zł, co po zsumowaniu daje 104,40 zł za rok. Osoby, które opłacą należność z wyprzedzeniem, mogą odliczyć 10 procent, co obniża roczną kwotę do 94 zł. Warunkiem uzyskania zniżki jest wniesienie płatności do 25. dnia pierwszego miesiąca okresu rozliczeniowego. W przypadku telewizora – lub zestawu telewizora i radia – stawka miesięczna wynosi 27,30 zł, co oznacza koszt 327,60 zł za cały rok. Po zastosowaniu zniżki kwota maleje do 294,90 zł. Dopiero przekroczenie terminu oznacza pełną odpłatność, bez możliwości skorzystania z ulgi.

Kary za brak opłaty i ich skutki

Niedopełnienie obowiązku jest szczególnie kosztowne. Kara za brak wniesienia opłaty za radio odpowiada trzydziestokrotności miesięcznej stawki, co przekłada się na ponad 260 zł. W przypadku telewizora sankcja wynosi prawie 820 zł. Na tym jednak finansowe konsekwencje się nie kończą, ponieważ do kar doliczane są zaległe miesiące, które potrafią powiększyć należność choćby wielokrotnie. Zadłużenia nie znikają gwałtownie – wygasają dopiero po pięciu latach od zakończenia roku, w którym użytkownik powinien był dokonać płatności. Po otrzymaniu wezwania na spłatę odbiorca ma siedem dni na uregulowanie zaległości. Ignorowanie korespondencji prowadzi do wszczęcia egzekucji administracyjnej, która może objąć zarówno wynagrodzenie, jak i emeryturę, rentę, a choćby rachunek bankowy czy część majątku.

Jak działają kontrolerzy i jakie mają uprawnienia

Poczta Polska określa obowiązki kontrolerów w sposób jednoznaczny. Jak podkreślają urzędnicy:
– Pracownik przeprowadzający kontrolę ma obowiązek okazać upoważnienie do wykonywania czynności kontrolnych w zakresie obowiązku rejestracji odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych i uiszczania opłat abonamentowych za ich używanie, legitymację służbową, a na żądanie kontrolowanego, również dowód osobisty. Osoba kontrolowana powinna umożliwić przeprowadzenie kontroli obowiązku rejestracji odbiorników RTV lub okazać dowód potwierdzający rejestrację odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych.

https://kutno.net.pl/wydarzenia/autostrada-a1-liczne-kontrole-na-terenie-trzech-wojewodztw-w-tym-w-naszych-okolicach/2rCdHIgWZatB8pbqI5KO

Wyrok NSA z 7 marca 2023 r. potwierdził również, iż aby kontrola została uznana za prawidłową, musi ustalić cztery elementy: faktyczną obecność odbiornika, możliwość natychmiastowego odbioru programu, rejestrację lub jej brak oraz okres używania urządzenia z uwzględnieniem 14-dniowego terminu na jego zgłoszenie. Oznacza to, iż kontroler nie może ograniczyć się wyłącznie do stwierdzenia, iż urządzenie stoi na półce; musi upewnić się, iż spełnia ono wszystkie warunki przewidziane w ustawie.

Zdjęcia radioodbiorników w pojazdach jako dowód obowiązku

W samochodach procedura wygląda inaczej niż w mieszkaniach. Kontrolerzy dokumentują radio poprzez wykonanie zdjęcia wnętrza pojazdu. Fotografia przedstawiająca radio na desce rozdzielczej stanowi pełnoprawny dowód używania odbiornika. Materiał taki traktowany jest w sposób analogiczny do zdjęć wykonywanych przez straż miejską, gdy dokumentuje ona nieprawidłowe parkowanie. jeżeli kontroler zarejestruje odbiornik, opłata oraz ewentualna kara są naliczane niezależnie od tego, czy właściciel pojazdu twierdzi, iż radia nie używa. Sam fakt jego obecności wystarcza do obciążenia obowiązkiem.

Ulgi i zwolnienia z opłaty RTV

Nie wszystkie osoby muszą wnosić opłatę. Zwolnienia obejmują seniorów, którzy ukończyli 75 lat, osoby z I grupą inwalidzką, osoby po 60. roku życia pobierające emeryturę niższą niż połowa przeciętnego wynagrodzenia, a także weteranów będących inwalidami wojennymi lub wojskowymi. Aby móc skorzystać ze zwolnienia, konieczne jest stawienie się w urzędzie Poczty Polskiej i okazanie dokumentów potwierdzających uprawnienie. Dodatkowo wymagane jest złożenie oświadczenia o spełnianiu warunków zwolnienia. Bez formalnego potwierdzenia ulga nie przysługuje.

Zezłomowanie pojazdu a obowiązek opłaty – wyrok, który rozwiał wątpliwości

Sprawa rozpoznana przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach pokazała, iż samo zezłomowanie samochodu nie zwalnia z opłat. Właścicielka firmy transportowej wskazywała, iż pojazdy zostały sprzedane lub oddane na złom w 2015 roku, a dokumenty potwierdzające ten fakt miały spłonąć w pożarze kilka lat później. Sąd nie uwzględnił jej argumentów. W uzasadnieniu podkreślono:
„Jak już Sąd wskazał zezłomowanie pojazdów lub ich sprzedaż nie powoduje automatycznego wyrejestrowania odbiorników. Dowodem ustania obowiązku ponoszenia opłat abonamentowych jest dowód wyrejestrowania odbiorników radiofonicznych, stąd wyłączona jest możliwość dowodzenia tej okoliczności dzięki innych środków dowodowych, w tym dzięki dowodów z zeznań świadków na okoliczność potwierdzenia zbycia bądź zezłomowania pojazdów.”

Sąd uznał, iż użytkowniczka dopiero w 2023 roku dokonała formalnego wyrejestrowania, co oznacza, iż obowiązek trwał przez cały wcześniejszy okres. Jej skargę uznano więc za całkowicie bezzasadną.

Wyższe stawki od 2026 roku – zmiana, która podniesie koszty

Ze względu na opóźnienia we wprowadzeniu nowej opłaty audiowizualnej Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji zdecydowała o podwyżkach, które zaczną obowiązywać od początku 2026 roku. Stawka za radio wzrośnie do 9,50 zł miesięcznie, co oznacza roczną kwotę 114 zł, lub 102,60 zł po uwzględnieniu zniżki. Korzystanie z telewizora oraz telewizora i radia będzie kosztować 30,50 zł miesięcznie, czyli 366 zł rocznie, lub 329,20 zł po obniżce. Podwyżka obejmie również kary: za nieopłacone radio naliczane będzie 285 zł, a za telewizor i radio blisko 920 zł. W praktyce oznacza to, iż zaniechanie obowiązku będzie od 2026 roku jeszcze bardziej dotkliwe finansowo.