Pakt dla Bezpieczeństwa Polski - Pomorze Środkowe to kompleksowa inicjatywa wzmacniająca system obronny państwa i rolę Pomorza w architekturze bezpieczeństwa narodowego. Projekt koncentruje się na rozwoju infrastruktury zwiększającej mobilność wojsk własnych oraz sojuszniczych. Pomorze Środkowe jest kluczowym filarem w systemie obrony kraju i wsparcia sojuszniczego na wschodniej flance NATO.
W piątek, 5 września br. w Porcie w Ustce, został zaprezentowany dokument strategiczny - Raport w ramach Paktu dla Bezpieczeństwa Polski - Pomorze Środkowe. To istotny krok w umacnianiu bezpieczeństwa i budowaniu odporności strategicznej państwa. W wydarzeniu uczestniczył m. in. doradca MON, Maciej Samsonowicz.
Pakt stanowi jeden z trzech filarów koncepcji Tarczy Bałtyk, obok:
Deklaracji Bałtyckiej – zobowiązania do wzmocnienia współpracy wojskowej państw NATO w regionie Morza Bałtyckiego,
Zielonego Okręgu Przemysłowego „Kaszubia” – strategicznej bazy logistycznej, przemysłowej i infrastrukturalnej, która poprzez zieloną energetykę, innowacyjny przemysł i inwestycje infrastrukturalne oparte o Pakt buduje odporność strategiczną państwa.
Raport „Pomorze Środkowe”
W związku z decyzją Ministra Obrony Narodowej z dnia 31 października 2024 r. w sprawie powołania Zespołu do spraw opracowania Raportu w ramach Paktu dla Bezpieczeństwa Polski – Pomorze Środkowe, Ministerstwo Obrony Narodowej przedstawiło dokument podsumowujący najważniejsze potrzeby i rekomendacje dotyczące rozwoju infrastruktury krytycznej regionu.
Raport został przygotowany przez Zespół pod kierownictwem Macieja Samsonowicza, doradcy Ministra Obrony Narodowej, i obejmuje kompleksową analizę infrastruktury transportowej i energetycznej w województwach: zachodniopomorskim, pomorskim, kujawsko-pomorskim i warmińsko-mazurskim, wskazując inwestycje o znaczeniu obronnym i mobilnościowym.
- Raport Pomorze Środkowe to strategiczny plan działań na rzecz bezpieczeństwa Polski i regionu. Określone w nim inwestycje infrastrukturalne wzmacniają zdolność obronną, usprawniają mobilność wojskową i zwiększają bezpieczeństwo obywateli. To fundament przygotowania państwa na wyzwania przyszłości
– mówił podczas spotkań z twórcami paktu dla bezpieczeństwa wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz.
- Dokument wskazuje nie tylko bariery systemowe, ale też konkretne projekty drogowe, kolejowe, morskie i lotnicze, które muszą zostać zrealizowane. To mapa inwestycji o znaczeniu obronnym, która ma zapewnić Polsce i sojusznikom zdolność szybkiego reagowania w sytuacjach kryzysowych
– zaznacza z kolei Maciej Samsonowicz, doradca Ministra Obrony Narodowej, który odpwoedzialny był za prace nad wspomnianym raportem.
Kluczowe inwestycje będą dotyczyły dróg, linii kolejowych oraz portów lotniczych i morskich w województwach: zachodniopomorskim, pomorskim, kujawsko-pomorskim i warmińsko-mazurskim.
***
Wnioski i rekomendacje
1. Dostosowanie krajowej infrastruktury drogowo-kolejowej na potrzeby mobilności wojskowej, w tym przyjęcia wojsk sojuszniczych.
2. Uwzględnienie wskazanych w raporcie nowych odcinków dróg w wykazie dróg o znaczeniu obronnym.
3. Wskazanie priorytetów dróg znaczenia obronnego do finansowania w ramach KFD.
4. Wprowadzenie nowej kategorii drogi o znaczeniu obronnym, tj. o niższych parametrach, niż określone w przepisach dotyczących wymagań techniczno-obronnych dla dróg znaczenia obronnego.
5. Dostosowanie kolejowych punktów ładunkowych na potrzeby transportu i ruchu wojsk własnych i sojuszniczych.
6. Rozwój zasobów w zakresie transportu kolejowego, w tym pozyskanie odpowiedniego taboru kolejowego, w szczególności platform wagonowych do transportu techniki ciężkiej.
7. Raport stanowi podstawę do aktualizacji rządowego programu budowy dróg krajowych i autostrad pod kątem priorytetyzacji potrzeb i zamierzeń inwestycyjnych wskazanych w raporcie.
8. Raport stanowi podstawę do aktualizacji rządowego programu budowy kolei pod kątem priorytetyzacji potrzeb i zamierzeń inwestycyjnych wskazanych w raporcie.
9. Raport nakłada obowiązek wprowadzenia systemów antydronowych dla osłony infrastruktury transportowej, w tym szczególnie portów lotniczych i morskich oraz kolejowych punktów ładunkowych.
10. Ujednolicenie we wszystkich Portach Morskich Instrukcji Technologicznej oraz Instrukcji Bezpiecznej Obsługi Statku, w zakresie działań eksploatacyjnych i awaryjnych podczas obsługi, a w szczególności zapisów dotyczących krótkotrwałego składowania materiałów niebezpiecznych na terenie portów.
11. Raport nakłada obowiązek na administrację morską przeprowadzenia przeglądu morskich platform transportowych pod kątem: zasobów, stanu prawnego, obywatelstwa załóg.
12. Raport stanowi podstawę do dekonfliktacji planów ewakuacji ludności w rejonie opracowanego raportu.
13. Raport stanowi podstawę do opracowania dokumentacji ćwiczebnej cywilno-wojskowej w portach morskich i lotniczych mających na celu sprawdzenie możliwości użycia wojsk własnych i sojuszniczych.
14. Uproszczenie procedur inwestycyjnych w zakresie przygotowania infrastruktury transportowej (cywilnej) dla potrzeb transportu i ruchu wojsk własnych i sojuszniczych.
15. Raport stanowi podstawę do pozyskiwania środków finansowych na potrzeby i zamierzenia inwestycyjne z budżetu państwa i innych możliwych źródeł finansowania w tym KPO poprzez FBiO.
16. Potrzeby i zamierzenia inwestycyjne zawarte w raporcie realizują istotny interes bezpieczeństwa państwa, o którym mowa w szczególności w art. 12 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych.
17. Zamierzenia inwestycyjne zawarte w raporcie mogą być realizowane i finansowane w każdej możliwej formule, w tym w formule Partnerstwa Publiczno-Prywatnego.
18. Raport stanowi podstawę do wyłączenia przepisów ustawy o udostępnieniu informacji o środowisku oraz ustawy Prawo wodne dla potrzeb i zamierzeń inwestycyjnych zawartych w raporcie.
19. Wzmocnienie ochrony i osłony infrastruktury istotnej pod względem bezpieczeństwa państwa w rejonie Pomorza Środkowego.
20. Konieczność zbudowania w portach lotniczych umiejętności szybkiej odbudowy nawierzchni lotniskowych pola naziemnego ruchu lotniczego na lotniskach cywilnych użytku publicznego (Szczecin-Goleniów, Bydgoszcz, Olsztyn-Mazury).
21. Stworzyć normy prawne dotyczące włączenia w czasie wojny i stanu wojennego portów lotniczych i morskich do systemu obronnego Rzeczypospolitej Polskiej.
22. Wnioski i rekomendacje ujęte w raporcie powinny zostać uwzględnione w procesie planowania i programowania rozwoju Sił Zbrojnych RP.
