Pilny komunikat MON. Polska wypowiada traktat

Ministerstwo Obrony Narodowej wydało pilny komunikat informujący o wspólnej decyzji Polski, Estonii, Łotwy i Litwy dotyczącej wypowiedzenia Konwencji Ottawskiej, która zakazuje używania, składowania, produkcji i przekazywania min przeciwpiechotnych. Decyzja ta została podjęta w odpowiedzi na pogarszającą się sytuację bezpieczeństwa w regionie.

Fot. Obraz zaprojektowany przez Warszawa w Pigułce wygenerowany w DALL·E 3.

Zmiana sytuacji bezpieczeństwa jako główny powód decyzji

Ministerstwа Obrony czterech państw wskazują, iż od momentu ratyfikacji Konwencji o zakazie użycia, składowania, produkcji i przekazywania min przeciwpiechotnych oraz ich zniszczeniu, znanej powszechnie jako Konwencja Ottawska, sytuacja bezpieczeństwa w regionie Europy Środkowo-Wschodniej uległa drastycznemu pogorszeniu. Zagrożenia militarne wobec państw członkowskich NATO graniczących bezpośrednio z Rosją i Białorusią znacząco wzrosły, co wymaga podjęcia zdecydowanych kroków w celu wzmocnienia potencjału obronnego.

W świetle niestabilnej sytuacji bezpieczeństwa, której głównym czynnikiem jest rosyjska agresja i ciągłe zagrożenie, kraje bałtyckie wraz z Polską uznały za konieczne przeanalizowanie wszystkich dostępnych środków, które mogą służyć wzmocnieniu ich zdolności odstraszania i obrony. Wypowiedzenie Konwencji Ottawskiej jest jednym z elementów tej szerszej strategii.

Elastyczność operacyjna sił zbrojnych

We wspólnym oświadczeniu ministrowie obrony czterech państw podkreślają, iż w obecnym środowisku bezpieczeństwa priorytetem jest zapewnienie siłom zbrojnym maksymalnej elastyczności operacyjnej i możliwości wyboru odpowiednich środków bojowych. Dotyczy to zarówno nowoczesnych systemów uzbrojenia, jak i sprawdzonych rozwiązań, które mogą okazać się najważniejsze w sytuacji zagrożenia wschodniej flanki NATO.

Decyzja o wypowiedzeniu Konwencji Ottawskiej ma być czytelnym sygnałem, iż Polska, Estonia, Łotwa i Litwa są gotowe i zdeterminowane, aby użyć wszelkich niezbędnych środków do obrony swojego terytorium i wolności. Jest to również jasna demonstracja solidarności regionalnej w obliczu wspólnych zagrożeń.

Zobowiązania wobec prawa międzynarodowego

Pomimo decyzji o wycofaniu się z Konwencji Ottawskiej, państwa bałtyckie i Polska zapewniają, iż pozostają zobowiązane do przestrzegania międzynarodowego prawa humanitarnego, w tym przepisów dotyczących ochrony ludności cywilnej podczas konfliktów zbrojnych. W komunikacie podkreślono, iż ewentualne wykorzystanie min przeciwpiechotnych będzie odbywać się z pełnym poszanowaniem tych zasad.

Ministrowie obrony czterech państw zaznaczają, iż decyzja ta została podjęta po głębokim namyśle i analizie różnych aspektów bezpieczeństwa. Wyraźnie wskazują, iż stanowi ona odpowiedź na konkretne zagrożenia, z którymi muszą się mierzyć kraje leżące na wschodniej flance NATO.

W oświadczeniu wyrażono również nadzieję na zrozumienie i wsparcie ze strony wszystkich sojuszników i partnerów, którzy dostrzegają powagę zagrożeń dla bezpieczeństwa regionu. Ministrowie liczą na to, iż decyzja zostanie przyjęta z szacunkiem, jako suwerenny wybór państw odpowiedzialnych za bezpieczeństwo swoich obywateli.

Wypowiedzenie Konwencji Ottawskiej może mieć istotne konsekwencje dla architektury bezpieczeństwa w regionie. Z jednej strony umożliwi ono państwom bałtyckim i Polsce rozszerzenie arsenału środków obronnych, z drugiej jednak może spotkać się z krytyką ze strony organizacji humanitarnych i niektórych partnerów międzynarodowych.

Konwencja Ottawska, podpisana w 1997 roku, była ważnym krokiem w kierunku eliminacji broni powodującej nieproporcjonalne cierpienie ludności cywilnej. Polska ratyfikowała ją w 2012 roku, a państwa bałtyckie odpowiednio wcześniej. Decyzja o wypowiedzeniu traktatu oznacza, iż po upływie okresu przejściowego państwa te będą mogły legalnie korzystać z min przeciwpiechotnych w swoich strategiach obronnych.