Pokój w Ukrainie: Nowa Szansa?

W czasie wtorkowych rozmów w Arabii Saudyjskiej doszło do porozumienia między Ukrainą a Stanami Zjednoczonymi w sprawie wdrożenia 30-dniowego zawieszenia broni. Stany Zjednoczone zobowiązały się, iż natychmiast przywrócą wymianę informacji wywiadowczych i wsparcie wojskowe dla Ukrainy. Jest już odpowiedź Rosji na te ustalenia.

Rozmowy delegacji USA i Ukrainy w hotelu Ritz-Carlton w Dżuddzie trwały niemal dziewięć godzin. Było to pierwsze spotkanie przedstawicieli obydwu państw od czasu kłótni ich prezydentów, Donalda Trumpa i Wołodymyra Zełenskiego w Białym Domu 28 lutego. Stronę amerykańską reprezentował sekretarz stanu USA Marco Rubio i doradca ds. bezpieczeństwa narodowego Mike Waltz; Ukrainę – szef gabinetu prezydenta Andrij Jermak, szef MSZ Andrij Sybiha i minister obrony Rustem Umierow.

„Ukraina wyraziła gotowość przyjęcia propozycji USA dotyczącej wdrożenia natychmiastowego, tymczasowego 30-dniowego zawieszenia broni, które może zostać przedłużone za obopólną zgodą stron oraz podlega akceptacji i równoczesnemu wdrożeniu przez Federację Rosyjską” – napisano w oświadczeniu opublikowanym przez resorty dyplomacji państw. „Stany Zjednoczone zakomunikują Rosji, iż wzajemność po stronie Rosji jest kluczem do osiągnięcia pokoju” – dodano.

W dokumencie zaznaczono też, iż Stany Zjednoczone „natychmiast zniosą przerwę w wymianie informacji wywiadowczych i wznowią pomoc w zakresie bezpieczeństwa dla Ukrainy”. USA i Ukraina zapowiedziały też „rozpoczęcie negocjacji mających na celu osiągnięcie trwałego pokoju, który zapewni Ukrainie długoterminowe bezpieczeństwo”. Oświadczenie podkreśla wagę pomocy humanitarnej dla procesu pokojowego, w tym wymiany jeńców, uwolnienia cywilów i powrotu przesiedlonych ukraińskich dzieci.

Chwali odwagę Ukraińców i wyraża wdzięczność dla Trumpa, Kongresu i obywateli USA za „umożliwienie znaczącego postępu w kierunku pokoju”. Rubio powiedział po spotkaniu, iż teraz „piłka jest po stronie Rosji” i dodał, iż gest dobrej woli, na jaki liczy od Moskwy, to zgoda na rozejm. Zaznaczył, iż propozycja zostanie złożona Rosji „wieloma kanałami”.

Waltz powiedział, iż wsparcie dla Ukrainy zostaje przywrócone natychmiast. Dodał, iż dotyczy to również sprzętu przekazywanego z magazynów USA w ramach pakietów uchwalonych przez administrację Joe Bidena. Rubio poinformował, iż choć umowa o partnerstwie w zakresie eksploatacji surowców nie była głównym przedmiotem rozmów, prezydenci obydwu państw „poinstruowali przedstawicieli rządów (w Waszyngtonie i Kijowie), aby doprowadzili do podpisania umowy”.

Szef ukraińskiej dyplomacji Sybiha stwierdził, iż propozycja tymczasowego zawieszenia broni jest próbą rozpoczęcia drogi do sprawiedliwego zakończenia wojny, ale oznacza to zamrożenia konfliktu. Zaakcentował, iż „to także (…) pokazuje, kto tak naprawdę jest zainteresowanym pokojem”. „Oddziały Sił Zbrojnych Ukrainy przez cały czas realizują zadania bojowe. Tymczasowe wstrzymanie ognia wejdzie w życie tylko w przypadku przyjęcia i jednoczesnego wykonania (swoich zobowiązań) przez Rosję” – podkreślił szef MSZ.

Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski oświadczył, iż proponowane zawieszenie broni dotyczy działań w powietrzu, na wodzie i wzdłuż całej linii walk. Ukraina akceptuje tę propozycję, uważamy ją za pozytywną, jesteśmy gotowi podjąć taki krok, a USA muszą przekonać do tego Rosję. Oznacza to, iż my się zgadzamy, a jeżeli Rosjanie się zgodzą, to zawieszenie broni zadziała w tej samej chwili – podkreślił Zełenski.

Zaznaczył, iż Ukraina jechała na rozmowy z Amerykanami z propozycjami „całkowitej ciszy na niebie i morzu”. Ocenił, iż strona amerykańska rozumie argumenty Kijowa i jego propozycje, oraz podziękował Trumpowi za spotkanie między ich zespołami. Trump powiedział we wtorek, iż „w środę dojdzie do rozmów z Rosjanami na temat zawieszenia broni”. Wyraził przy tym nadzieję, iż Moskwa przyjmie propozycję 30-dniowego rozejmu.

Sugerował, iż sam również będzie rozmawiał z Władimirem Putinem „jeszcze w tym tygodniu”. Według wcześniejszych doniesień najprawdopodobniej w czwartek na rozmowy z Władimirem Putinem uda się amerykański wysłannik ds. Bliskiego Wschodu Steve Witkoff. Rosyjskie MSZ przekazało, iż nie wyklucza kontaktów z przedstawicielami USA „w ciągu najbliższych kilku dni” – podała agencja Reutera, powołując się na media rosyjskie.

Prezydent USA pytany, czy ponownie zaprosi Zełenskiego do Białego Domu, odparł: Pewnie, absolutnie. W nocy z poniedziałku na wtorek Ukraina przeprowadziła prawdopodobnie największy jak dotąd atak dronów na Moskwę. Co najmniej jedna osoba zginęła; trzy zostały ranne. Lokalne media podały, iż atak wymusił czasowe zamknięcie dwóch lotnisk, wywołał pożary i uszkodził domy.

Z kolei władze obwodu donieckiego poinformowały, iż w wyniku rosyjskich ostrzałów w tym regionie zginęło we wtorek sześć osób, w tym dwoje dzieci; rannych zostało siedem osób, w tym dziecko. Nie wykluczamy kontaktów z przedstawicielami Stanów Zjednoczonych w najbliższych dniach – powiedziała we wtorek rzeczniczka MSZ w Moskwie Maria Zacharowa.

Rosja podejmie własne decyzje w sprawie konfliktu w Ukrainie – oświadczyła w środę Maria Zacharowa, cytowana przez agencję Reutera. W ten sposób skomentowała ona amerykańską propozycję dotycząca natychmiastowego 30-dniowego zawieszenia broni. Przewodniczący komisji spraw zagranicznych Dumy Państwowej, niższej izby parlamentu, Konstantin Kosaczow, podkreślił, iż jakiekolwiek porozumienie dotyczące Ukrainy zostanie przyjęte na warunkach Moskwy, a nie Waszyngtonu.

„Wszelkie porozumienia – z całym zrozumieniem potrzeby kompromisu – (będą) na naszych warunkach, a nie amerykańskich. Dodał, iż „to nie jest przechwałka, ale zrozumienie, iż prawdziwe porozumienia są przez cały czas pisane tam, na froncie. Co powinni zrozumieć również w Waszyngtonie” – napisał deputowany w poście na Telegramie.

„Rosja posuwa się naprzód (w Ukrainie) i dlatego z Rosją będzie inaczej” – dodał Kosaczow. Rosja będzie unikać kompromisów, które zagrażałyby życiu ludzi – oświadczył rosyjski minister spraw zagranicznych Siergiej Ławrow w opublikowanym w środę wywiadzie, mówiąc o możliwym porozumieniu pokojowym z Ukrainą. Szef rosyjskiej dyplomacji powtórzył stanowisko Rosji, iż w żadnym wypadku nie zaakceptuje ona obecności wojsk NATO w Ukrainie, jeżeli dojdzie do trwałego porozumienia pokojowego.

Według danych z września 2023 roku, konflikt w Ukrainie kosztował już ponad 100 miliardów dolarów. Dodatkowo, wojna spowodowała przesiedlenie ponad 5 milionów ludzi, a 10 milionów Ukraińców potrzebuje pomocy humanitarnej. Wojna ta jest jednym z najbardziej złożonych i trudnych do rozwiązania konfliktów na świecie, a jego rozwiązanie wymaga większego zaangażowania społeczności międzynarodowej.

Oprócz zawieszenia broni, Ukraina i Rosja muszą również porozumieć się w sprawie przesiedlenia ludzi, odbudowy zniszczonych terenów i reformy sektora bezpieczeństwa. Proces ten będzie wymagał dużego zaangażowania i współpracy ze strony społeczności międzynarodowej, w tym USA, Unii Europejskiej i innych organizacji międzynarodowych.

W obliczu takich wyzwań, pokój w Ukrainie jest nie tylko kwestią stabilności i bezpieczeństwa w regionie, ale także przyszłością Europy i świata. Aby osiągnąć ten cel, wszystkie strony muszą być gotowe do kompromisu i współpracy, a także szukać rozwiązań, które będą korzystne dla wszystkich stron. Czas pokoju jest już teraz, a przyszłość Ukrainy i świata zależy od naszej gotowości do współpracy i poszukiwania rozwiązań.