W Mościskach odbyła się ceremonia pochówku szczątków co najmniej 31 polskich żołnierzy poległych we wrześniu 1939 roku podczas obrony Lwowa. Minister Cienkowska, szefowa resortu, uczestniczyła w uroczystościach i zapowiedziała rozszerzenie polsko-ukraińskiej współpracy w zakresie ekshumacji. «Realizujemy kolejne działania w ramach tej współpracy. Można powiedzieć, iż to istotny krok i na pewno nie ostatni», powiedziała dziennikarzom.
Polska otrzymała pozwolenie na działania poszukiwawcze we wsi Ugły w obwodzie rówieńskim Ukrainy. Minister Cienkowska wyjaśniła: «Zależy nam na tym, żeby jeszcze w końcówce tego roku, albo na początku przyszłego, przeprowadzić rekonesans właśnie we wsi Ugły, a na wiosnę rozpocząć prace». Polska prowadzi również rozmowy o pracach w Hucie Pieniackiej w obwodzie lwowskim. «Dla nas są to dwie najważniejsze lokalizacje w tym momencie», podkreśliła szefowa ministerstwa.
Zniesienie moratorium
Pod koniec listopada 2024 roku ministrowie spraw zagranicznych Polski i Ukrainy, Radosław Sikorski i Andrij Sybiha, ogłosili zniesienie moratorium na ekshumacje. Ukraina potwierdziła, iż «nie ma żadnych przeszkód do prowadzenia przez polskie instytucje państwowe i podmioty prywatne we współpracy z adekwatnymi instytucjami ukraińskimi prac poszukiwawczych i ekshumacyjnych na terytorium Ukrainy, zgodnie z ustawodawstwem ukraińskim». Strona ukraińska zadeklarowała «gotowość do pozytywnego rozpatrywania wniosków w tych sprawach».
Zakaz prac poszukiwawczych i ekshumacyjnych nałożył ukraiński IPN wiosną 2017 roku, po rozbiórce pomnika UPA w Hruszowicach w kwietniu 2017 roku. Wiosną bieżącego roku przeprowadzono ekshumacje w dawnej wsi Puźniki w obwodzie tarnopolskim, gdzie ukraińscy nacjonaliści zamordowali w nocy z 12 na 13 lutego 1945 roku od 50 do 120 Polaków. Znaleziono tam szczątki co najmniej 42 osób, które pochowano 6 września.
Spór polsko-ukraiński dotyczy roli Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów i Ukraińskiej Powstańczej Armii, odpowiedzialnych za ludobójczą czystkę etniczną w latach 1943-1945, której ofiarą padło blisko 100 tysięcy polskich mężczyzn, kobiet i dzieci. Pochowani w Mościskach żołnierze zginęli 16 i 17 września 1939 roku podczas walk z Wehrmachtem na północnych przedpolach Lwowa. W latach 2015 i 2016 na polskim cmentarzu wojennym w Mościskach pochowano 111 i 27 polskich żołnierzy.
Uwaga: Ten artykuł został stworzony przy użyciu Sztucznej Inteligencji (AI).
