Państwa UE zgodziły się wczoraj na bezterminowe unieruchomienie rosyjskich państwowych aktywów, usuwając główną przeszkodę dla udzielenia Ukrainie „pożyczki reparacyjnej” o wartości 210 mld euro.
Jeszcze przedwczorj premier Belgii Bart De Wever otwarcie podważał legalność propozycji Komisji Europejskiej, by trwale zamrozić rosyjskie środki na podstawie klauzuli awaryjnej traktatów UE.
Zastosowanie „artykułu 122”, które to rozwiązanie Komisja formalnie przedstawiła w zeszłym tygodniu, ma pozwolić uniknąć zwrotu aktywów Rosji w przypadku zniesienia sankcji. jeżeli dojdzie do udzielenia pożyczki, mogłoby to narazić Belgię na konieczność zwrotu Moskwie setek miliardów euro. Zdecydowana większość aktywów znajduje się w Euroclear, brukselskiej izbie rozliczeniowej.
Obecnie sankcje wobec tych aktywów państwa UE muszą jednomyślnie przedłużać co pół roku. Premier Węgier Viktor Orbán wielokrotnie groził zablokowaniem ich przedłużenia, choć ostatecznie zawsze się wycofywał.
Jak powiedział jeden z unijnych dyplomatów, zdecydowana większość państw członkowskich poparła wczorajszą (11 grudnia) decyzję. Inny dodał, iż Węgry i Słowacja – kolejne państwo o prorosyjskim nastawieniu – prawdopodobnie zagłosują przeciwko propozycji, natomiast Belgia prawdopodobnie się wstrzyma.
W oświadczeniu opublikowanym później w mediach społecznościowych węgierski rząd potępił „niefortunny precedens” ustanowiony czwartkowymi decyzjami.
To posunięcie oznacza „symboliczne i istotne odejście od opartego na traktatach porządku prawnego UE w nieznane terytorium”, stwierdził Budapeszt, dodając, iż „niesie ono także ryzyko wykolejenia trwających negocjacji” na rzecz zakończenia wojny między Rosją a Ukrainą.
Inny dyplomata powiedział, iż Belgia nie ujawniła jeszcze państwom UE swojego stanowiska w sprawie unieruchomienia aktywów.
Jak potoczy się głosowanie?
Ambasadorowie UE będą kontynuować dyskusje na temat pożyczki dzisiaj i w niedzielę. Formalne głosowanie nad unieruchomieniem środków odbędzie się około godziny 17.00, poinformował rzecznik duńskiej prezydencji w Radzie.
Mimo wczorajszej decyzji Belgia pozostaje zdecydowanie przeciwna programowi pożyczkowemu, który popiera zdecydowana większość pozostałych państw członkowskich UE.
W środę De Wever powiedział w belgijskim parlamencie, iż jest „wiele uzasadnionych zastrzeżeń dotyczących legalności” wykorzystania przez Komisję artykułu 122.
– Ten artykuł dotyczy stanu wyjątkowego. Gdzie jest stan wyjątkowy? W Ukrainie. Ale Ukraina nie jest w UE – podkreślił.
Zapytany wczoraj o belgijskie zastrzeżenia prawne dotyczące użycia artykułu 122, unijny komisarz ds. gospodarki Valdis Dombrovskis wyraził przekonanie, iż „przesłanka szkód gospodarczych uzasadniająca zastosowanie tego artykułu została spełniona z nadwyżką względem wymogów”.
