Teatr Biuro Podróży z Poznania został entuzjastycznie przyjęty przez publiczność i krytyków podczas festiwalu teatralnego w Iraku. Poznański zespół zaprezentował plenerowy spektakl „Silence. Cisza w Troi”, opowiadający o losach uchodźców wojennych.
Pokaz odbył się w październiku 2025 roku podczas Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego w Bagdadzie, jednego z najważniejszych wydarzeń teatralnych na Bliskim Wschodzie.
Poznański Teatr został zaproszony do stolicy Iraku ze swoim spektaklem „Silence. Cisza w Troi”, do miasta, w którym wciąż widoczne są ślady wojny, a niektóre rany przez cały czas bolą. Pokaz miał miejsce podczas 6. edycji Baghdad International Theater Festival.
Teatr Biuro Podróży od lat porusza tematykę uchodźstwa i wojny. W spektaklu przygląda się losom ludzi zmuszonych do ucieczki ze swoich domów. Opowiada z perspektywy mieszkańca oblężonego miasta, który z dnia na dzień staje się uchodźcą.
Bohaterami spektaklu są dzieci, niewinni świadkowie śmierci, tułaczki, głodu i przemocy. Aktorzy próbują na chwilę postawić się w ich sytuacji, by lepiej zrozumieć dramat wojny.
W przedstawieniu wykorzystano charakterystyczne środki teatru plenerowego: symboliczną scenografię, ogień, szczudła, lalki przedstawiające dzieci oraz poruszającą muzykę Krzysztofa „Wiki” Nowikowa.
Dzięki temu spektakl pokazuje emocjonalny świat ludzi, którzy znaleźli się w centrum wojennej zawieruchy i marzą jedynie o ucieczce.
Słowa uznania
Paweł Szkotak, reżyser i dyrektor Teatru Biuro Podróży, wspomina:
„Jechaliśmy do Bagdadu nie bez obaw. Najtrudniej jest grać o wojnie przed ludźmi, którzy jej doświadczyli. My mamy wojnę w pamięci i w opowieściach pokoleń, a oni w codzienności. Jednak podobnie jak w przypadku Carmen Funebre, także Silence nie jest tylko metaforycznym obrazem. Widzowie w Bagdadzie przyjęli spektakl z szacunkiem i zrozumieniem. Bagdad, miasto odbudowujące się po wojnach z terroryzmem i Daesh, żyje dziś intensywnie i otwiera się na świat. Spotykaliśmy ludzi pełnych ciekawości i nadziei. W herbaciarni, która kilka lat temu została wysadzona przez ISIS, dziś znów toczy się życie. Mieszkańcy Bagdadu chcą pokazać, iż mimo trudności żyją normalnie. A my, grając dla nich, chcemy pokazać, iż czujemy tak samo”.
Spektakl został przyjęty z ogromnym entuzjazmem i wzruszeniem. Publiczność nagrodziła artystów owacjami, a krytycy i działacze teatralni podkreślali uniwersalne przesłanie i głębię przedstawienia.
Iracki krytyk Abbas Azeez Ali, członek Federacji Tłumaczy Irackich i Związku Pisarzy Irackich, w recenzji „Silence: Cichy krzyk w symfonii chaosu” pisał:
„Autobus, symbol życia i łączności, staje się płonącą pułapką – grobowcem na kółkach. To nie tylko atak na ludzi, ale też na pamięć, przyszłość i tkankę społeczeństwa. Sztuka zakorzenia tragedię w realnym kontekście, czyniąc ją uniwersalnym symbolem miejsc, które zamieniono z przestrzeni życia w miejsca śmierci – od Bagdadu po Gazę i Ukrainę. To monumentalne dzieło sztuki protestu, które mówi o ludzkim cierpieniu bez słów, ale z ogromną siłą emocji”.
Z kolei Ali Raheem Obayes (Ali_Bakrri) w publikacji „Czytanie obrazu poetyckiego i jego zastosowanie w przestrzeni teatralnej” podkreślał:
„Spektakl nie unika trudnych tematów i religijnych tabu. Posąg niesiony przez żołnierzy przypominał postać Chrystusa – Boga, który odwrócił wzrok od tragedii uchodźców. W ten sposób reżyser mówi o samotności i pustce ludzi przesiedlonych. Sceny przemocy, symbolika kwiatów w butach ofiar czy spalenie autobusu tworzą mocny, humanitarny przekaz. To teatr o człowieku, dla człowieka i przez człowieka”.
„Silence. Cisza w Troi” powstał w 2016 roku na zamówienie Greenwich+Docklands International Festival (Londyn) oraz Hull UK City of Culture 2017 / Freedom Festival, we współpracy z GDIF. Spektakl zaprezentowano już niemal 150 razy w Polsce, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, Niemczech, Iranie, Indiach i Iraku.
O teatrze
Teatr Biuro Podróży, założony w 1988 roku przez Pawła Szkotaka, od ponad 35 lat tworzy własny, rozpoznawalny styl teatru plenerowego.
W swoim dorobku ma 25 autorskich spektakli, w tym 15 widowisk plenerowych, prezentowanych w blisko 60 krajach na sześciu kontynentach, od Argentyny i Australii po Iran, Izrael i Tajwan. Zespół zdobył liczne nagrody na prestiżowych festiwalach w Edynburgu, Teheranie, Atenach, Brześciu i Kairze.
Baghdad International Theater Festival to jedno z najważniejszych wydarzeń teatralnych w regionie. W 2025 roku odbył się pod patronatem Premiera Iraku, z udziałem przedstawicieli ministerstw kultury i edukacji. Szósta edycja festiwalu potwierdziła, iż Irak wraca na kulturalną mapę świata.
