5 grudnia br. w Hotelu Dobosz w Policach odbyła się uroczysta premiera piątej, ostatniej części wspomnień „Oni byli pierwsi” autorstwa Stefana Marszałka, wydanej przez Powiat Policki. Wydarzenie zgromadziło licznych mieszkańców, pasjonatów historii regionu oraz – co najważniejsze – osoby, których losy zostały opisane w publikacji. Ich obecność nadała spotkaniu wyjątkowy, poruszający charakter.
Nowo wydana część zamyka wieloletni cykl poświęcony pionierom – pierwszym powojennym osadnikom Ziemi Polickiej. W książce znalazły się relacje osób, które przeżyły dramatyczne wydarzenia lat 30.–50. XX wieku. Autor zebrał wspomnienia mieszkańców Przęsocina, Polic oraz osób, które z czasem wyjechały do innych miejscowości w kraju i za granicę. Ważnym elementem publikacji są również relacje uchodźców z ogarniętej wojną domową Grecji, którzy znaleźli na ziemi polickiej bezpieczne miejsce do życia.
Wspomnienia opisane w książce przedstawiają losy pierwszych powojennych mieszkańców tych terenów: osób powracających z obozów jenieckich i koncentracyjnych, przesiedleńców z Kresów Wschodnich, byłych więźniów sowieckich łagrów, zdemobilizowanych żołnierzy Wojska Polskiego oraz ludzi, którzy utracili dorobek całego życia. To świadectwa nie tylko dramatów, ale także ogromnej siły i determinacji, z jaką odbudowywano tu życie i kształtowano zręby współczesnej społeczności polickiej.
Podczas premiery uczestnicy dziękowali autorowi za spisanie i ocalenie tych historii od zapomnienia.
– Na czwartej części chciałem zakończyć cykl „Oni byli pierwsi” – chciałem zebrać i zakończyć cykl wspomnień, które notowałem przez lata. – mówił Stefan Marszałek, autor. – Pionierzy i ich potomkowie prosili, bym kontynuował. Rozmowy z dziadkami i rodzicami nie zawsze odsłaniają pełnię wiedzy o realiach, których oni sami doświadczali. Wielu z nas nie wykorzystało w pełni szansy, aby poznać ich historię – historię trudną, dramatyczną, czasem traumatyczną. A jednak to właśnie ich odwaga, upór i gotowość do tworzenia życia na tzw. Ziemiach Odzyskanych są dziś przykładem, jak z niczego można zbudować przyszłość dla następnych pokoleń. Mimo różnic w poglądach, wykształceniu czy doświadczeniach, wszyscy oni – ci, którzy tu przyjechali po wojnie – pokazują, jak można stworzyć obraz nowego miejsca. Jak na pustce, wśród ruin i niepewności, można zbudować dom dla siebie i swoich dzieci.
Podczas premiery zebrani wielokrotnie dziękowali autorowi za jego wieloletnią pracę, podkreślając, jak ważne jest ocalenie wspomnień pierwszych mieszkańców oraz możliwość przekazywania ich kolejnym pokoleniom. Wiele głosów wskazywało, iż bez jego zaangażowania część tych historii mogłaby zostać bezpowrotnie utracona.
Ogrom pracy wykonanej przez autora docenia również Starosta Policki, Shivan Fate, który podkreśla znaczenie publikacji:
– Z wielkim szacunkiem oddajemy do rąk Czytelników piątą, ostatnią część wspomnień Pionierów Ziemi Polickiej. Ludzi, którzy po II wojnie światowej przybyli na te tereny, by na nowo budować swoje życie i naszą wspólną Ojczyznę. To właśnie Oni, pierwsi osadnicy, żołnierze, repatrianci, przesiedleńcy z Kresów, więźniowie obozów, uchodźcy z ogarniętej wojną Grecji – stworzyli fundament pod przyszłość, z której dziś wszyscy korzystamy. Dzięki ich odwadze, wytrwałości i wierze w sens pracy Ziemia Policka stała się miejscem, które z czasem nabrało polskiego ducha i tętni dziś życiem, kulturą i wspólnotą. – mówi Shivan Fate, Starosta Policki. – Wspomnienia zebrane w tej publikacji to nie tylko cenne źródło historyczne, ale przede wszystkim zapis ludzkich losów, niekiedy bardzo dramatycznych, pełnych bólu, ale też nadziei i siły ducha. To historia, która pokazuje, iż naszym potencjałem lokalnej tożsamości jest różnorodność pochodzenia i tradycji, a tym, co nas łączy, jest człowieczeństwo i szacunek do drugiego człowieka. W imieniu samorządu Powiatu Polickiego pragnę złożyć serdeczne podziękowania wszystkim Autorom wspomnień oraz Panu Stefanowi Marszałkowi za ogromną pracę włożoną w ich zebranie, opracowanie i ocalenie od zapomnienia.
Piąta część wspomnień „Oni byli pierwsi” to wyjątkowy dokument historyczny, który zachowuje pamięć o ludziach tworzących powojenną tożsamość Ziemi Polickiej – pamięć istotną dla kolejnych pokoleń.
Nakład książki liczy 1000 egzemplarzy i trafi do wszystkich bibliotek powiatu polickiego, w tym szkolnych.

Tekst: Sylwia Turkiewicz, rzecznik prasowy Starostwa Powiatowego w Policach
Foto: Agnieszka Rychlik-Bakalarz, dyrektor Wydziału Prezydialnego Starostwa Powiatowego w Policach/Paulina Wiercioch, Wydział Prezydialnego Starostwa Powiatowego w Policach


![Magiczne Mikołajki w Muzeum Żołnierzy Wyklętych. Zespół Metro zachwycił świątecznym koncertem [ZDJĘCIA]](https://www.eostroleka.pl/luba/dane/pliki/zdjecia/2025/595072835_1289819766519915_8205657370461278843_n.jpg)









