Projekt konserwacji-restauracji pięciu weksyliów ze zbiorów Muzeum Wojska Polskiego

W roku 2022 zespół konserwatorów, pracowników Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie zrealizował projekt konserwacji-restauracji pięciu weksyliów ze zbiorów Muzeum Wojska Polskiego.

Prace przy grupie złożonej z chorągwi i trzech sztandarów:

1) MWP414 – chorągiew twierdzy „MODLIN”, 1920 r.

2) MWP4141 – sztandar 80 pułku piechoty, 1919/20 r.

3) MWP26436 – sztandar 10 pułku piechoty, 1920 r.

4) MWP29670 – sztandar 4pułk strzelców I Korpusu Polski, 1917 r.

zrealizował zespół w składzie:

Konserwatorzy tkanin: dr Monika Stachurska (kierownik prac), Magdalena Żmuda, Emilia Przybyszewska.

Konserwator malarstwa: dr Mateusz Jasiński – kierownik i wykonawca prac przy malowanych polach obrazowych oraz drzewcach.

Projekt konserwacji-restauracji piątego sztandaru – MWP* 2142, 1 Pułku Strzelców Konnych z czasów Królestwa Polskiego (1829 r.) zrealizowała Agnieszka Krzemińska-Maciejko. Konserwację polichromowanych drzewców wykonał dr Mateusz Jasiński.

Konserwacja i restauracja chorągwi i sztandarów była dużym wyzwaniem zważywszy na złożoną technikę wykonania zabytków, zróżnicowanie i stopień degradacji użytych materiałów a także skalę występujących zniszczeń. W projekcie uwzględniono wszystkie elementy obiektów: płaty i ich malowane lub haftowane dekoracje, wstęgi, sznury i inne elementy pasmanteryjne, drzewce wraz z metalowymi głowicami. Przeprowadzono analizę wszystkich materiałów, rozpoznanie techniki wykonania poszczególnych części weksyliów, a także ocenę rodzajów występujących zniszczeń. W trakcie prac konserwatorsko-restauratorskich wszystkie części obiektów zostały oczyszczone, usunięto ich deformacje i odkształcenia, szczególnie płatów i pasmanterii. Celem prac było zabezpieczenie zabytków przed dalszą destrukcją, co wymagało opracowania zindywidualizowanych sposobów wzmocnienia płatów, haftów oraz partii malowanych. Istotnym aspektem było wizualne scalenie zakresu rekonstrukcji malowanych pól obrazowych z nieodwracalnymi zniszczeniami tekstylnych płatów. Chorągiew i sztandary przygotowano do ekspozycji na drzewcach opracowując specjalne systemy odciążenia każdego z weksyliów dostosowane do ich techniki wykonania, mające za zadanie ograniczenie powstawania ich deformacji. Dodatkowo wykonano specjalne pokrowce z tkaniny regulującej wymianę wilgoci, a także absorbujące katalizatory korozji srebra, dzięki czemu zabytki będą bezpiecznie przechowywane w magazynie.

Projekt konserwacji-restauracji finansowany w związku z inwestycją „Budowa Muzeum Wojska Polskiego – I etap, w Cytadeli Warszawskiej”.