Zapadł wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka zgodnie z którym Federacja Rosyjska została uznana za winną łamania praw człowieka w Ukrainie po roku 2014. Chodzi m.in. o zestrzelenie samolotu pasażerskiego, pozbawiania życia cywilów, stosowaniu tortur czy uprowadzeń dzieci.
Rosja winna zestrzelenia samolotu pasażerskiego. Sąd nie miał wątpliwości
Jak podkreśliła agencja Associated Press, jest to pierwszy raz, gdy sąd międzynarodowy uznał odpowiedzialność Rosji w związku z zestrzeleniem malezyjskiego samolotu pasażerskiego nad Donbasem 17 lipca 2014 r. Zginęło wówczas 298 osób.
Europejski Trybuna Praw Człowieka wypowiadał się w sprawie, w której połączono cztery skargi przeciwko Rosji. Trzy zostały wniesione w latach 2014 i 2022 przez Ukrainę i dotyczyły naruszeń praw człowieka po 2014 r. na terenach kontrolowanych przez prorosyjskich separatystów oraz naruszeń po 2022 r., czyli po pełnowymiarowej inwazji Rosji.
ETPCz: Rosja winna zestrzelenia samolotu pasażerskiego
Rozpatrzono też skargę wniesioną przez Holandię, dotyczącą zestrzelenia boeinga, strąconego rakietą odpaloną z terenów kontrolowanych przez separatystów.
ZOBACZ: Ukraińcy zestrzelili rosyjski Su-25 z manualnej wyrzutni. "Wrak zdobi krajobraz Donbasu"
Sąd uznał, iż w przypadku zestrzelenia samolotu doszło do złamania m.in. artykułów Europejskiej Konwencji Praw Człowieka - mówiącego o prawie do życia (art. 2) i zakładającego prawo do skutecznego środka odwoławczego w przypadku naruszeń konwencji (art. 13).
ETPCz uznał istnienie na terenach kontrolowanych przez separatystów bądź (od 2022 r.) okupowanych przez Rosję praktyk administracyjnych, które skutkowały łamaniem licznych praw człowieka przewidzianych w konwencji. Wymieniał takie działania, jak przymusowe przemieszczanie ludności, zabijanie cywilów i wojskowych ukraińskich poza operacjami bojowymi, a także tortury oraz przypadki niszczenia, plądrowania i odbierania mienia.
ZOBACZ: Ambasador Chin przy UE: ChRL nie uznał wysiłków Rosji zmierzających do aneksji Krymu i Donbasu
Pozwane państwo "powinno bezzwłocznie uwolnić, bądź bezpiecznie przekazać wszystkie osoby, które zostały pozbawione wolności na terytorium Ukrainy znajdującym się pod okupacją Rosji bądź sił kontrolowanych przez Rosję" - oświadczył ETPCz. Nakazał także Rosji współpracę w celu "ustanowienia międzynarodowego i niezależnego mechanizmu", zapewniającego jak najszybszą identyfikację "wszystkich dzieci przewiezionych z Ukrainy do Rosji i na tereny kontrolowane przez Rosję".
Sąd: Za wydarzenia w Donbasie po 2014 r. odpowiada Rosja
Sąd powtórzył w środę, iż uznaje, iż wydarzenia, do których doszło po 2014 r. na terenach kontrolowanych przez separatystów podlegają jurysdykcji rosyjskiej w znaczeniu, o którym mówi art. 1 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Strony tej konwencji zobowiązują się zapewnić osobom podlegającym ich jurysdykcji prawa przewidziane w dokumencie.
Z decyzji sądu wynika więc, iż uznał on Rosję za odpowiedzialną za to, co działo się na terenach pod kontrolą separatystów - mimo twierdzeń Moskwy, iż konflikt w Donbasie toczył się poza jej terytorium. Oznacza to, iż międzynarodowy trybunał uznał odpowiedzialność państwa rosyjskiego za zestrzelenie pasażerskiego samolotu.
ZOBACZ: Ukraina uderzyła w rosyjskie lotnisko wojskowe. Poważne zniszczenia
W sądzie w Strasburgu nie było w środę przedstawiciela Rosji. Od września 2022 r. nie jest ona stroną Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Jednak ETPCz rozpatruje skargi przeciwko Rosji wniesione przed datą jej wycofania się z konwencji i uznaje, iż odpowiada ona za naruszenia popełnione przez wrześniem 2022 r. Również w środowym orzeczeniu ETPCz wypowiadał się na temat wydarzeń, do których doszło przed 16 września 2022 r. - czyli w pierwszych miesiącach pełnowymiarowej inwazji rosyjskiej.
