Ruiny dawnego kościoła w Górnem koło Gołdapi od lat stoją zapomniane, niszczejąc z każdym rokiem. Tymczasem inspirację do ich ratowania można czerpać z Litwy, gdzie w Bartnikach (Bartninkai – około 20 km od Wiżajn) udało się zabezpieczyć podobny obiekt, przekształcając go w tzw. trwałą ruinę – bez kosztownej odbudowy, ale z zachowaniem wartości historycznej i turystycznej.
Choć oba kościoły dzieli granica państwowa, ich losy są niezwykle podobne. Świątynie powstały w XVII wieku, przez stulecia służyły lokalnym społecznościom, a następnie zostały poważnie zniszczone w 1944 r. wyniku działań wojennych. Na Litwie zdecydowano się zachować to, co pozostało, zabezpieczyć mury i udostępnić miejsce odwiedzającym. Dziś ruiny w Bartnikach przyciągają turystów, są opisywane w przewodnikach i stanowią istotny punkt edukacyjny.
– jeżeli teraz nie podejmiemy działań, za kilka lat po tym zabytku zostaną tylko kamienie. To ostatni moment, by coś zrobić – podkreśla Zbigniew Mieruński – Ruiny w Górnem mają ogromny potencjał. Mogą stać się ważnym punktem na trasach turystycznych, a także miejscem, które przyciągnie pasjonatów historii i pozwoli realizować wydarzenia kulturalne. Wyobrażam sobie nie tylko wystawy, ale też klimatyczne koncerty.
Wystarczy niewielka ingerencja: zabezpieczenie murów, uporządkowanie terenu i przygotowanie podstawowej informacji dla turystów. Takie rozwiązanie pozwoliłoby zachować historyczną wartość obiektu, a jednocześnie stworzyć nową atrakcję turystyczną w naszej gminie.
W świetle najnowszych informacji wydaje się, iż nadszedł sprzyjający moment, by nawiązać współpracę z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego i podjąć działania mające na celu uratowanie jednego z najstarszych zabytków gminy Gołdap ze wsparciem dedykowanych programów. Eksperci sugerują, iż adekwatne zabezpieczenie ruin i ich udostępnienie odwiedzającym nie wymaga ogromnych nakładów finansowych – kluczowa jest decyzja o działaniu i kooperacja wszystkich zainteresowanych stron.
– Nie możemy pozwolić, by historia Górnego zniknęła. To nasza odpowiedzialność wobec przyszłych pokoleń i dowód, iż lokalne dziedzictwo kulturowe ma znaczenie, jest też materialnym śladem kwestionowanej ostatnio historii naszych terenów – dodaje Mieruński.
Zabezpieczenie kościoła w Górnem jako trwałej ruiny mogłoby przyciągnąć turystów, wesprzeć lokalną gospodarkę i zwiększyć rozpoznawalność regionu. To także szansa, by gmina Gołdap zyskał nowy punkt na mapie turystycznej, wzbogacając ofertę dla odwiedzających, którzy szukają nie tylko natury, ale i historii.
Czy ruiny w Górnem doczekają się nowego życia, tak jak Bartniki na Litwie? Wszystko wskazuje na to, iż teraz jest najlepszy moment, by w końcu zadbać o tę bezcenną część lokalnego dziedzictwa.
-gfl-
