Rząd podjął decyzję. Rusza budowa schronów dla Polaków, znamy datę i kwotę

Rząd oficjalnie rozpoczął prace nad projektem, który ma zrewolucjonizować system ochrony ludności w Polsce. Kluczowym elementem planu jest powołanie specjalnej spółki celowej (SPV) w strukturach Banku Gospodarstwa Krajowego. Jej jedynym zadaniem będzie finansowanie i nadzorowanie budowy schronów oraz innej infrastruktury ochronnej na masową skalę. Na ten cel przeznaczono gigantyczną kwotę 26 miliardów złotych, pochodzącą ze środków unijnych w ramach Krajowego Planu Odbudowy (KPO). To historyczny i bezprecedensowy w skali Europy ruch, który przekierowuje fundusze pierwotnie przeznaczone na odbudowę gospodarki po pandemii na cele związane z bezpieczeństwem i obronnością kraju. Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej, Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, potwierdziła, iż projekt ustawy trafił już do wykazu prac legislacyjnych rządu, a cały proces nabiera tempa. Polacy niedługo mają poznać konkretne lokalizacje i harmonogramy pierwszych inwestycji, które mają realnie zwiększyć ich bezpieczeństwo w obliczu zmieniającej się sytuacji geopolitycznej.

Specjalna spółka w BGK i 26 mld zł. Tak Polska sfinansuje schrony

Sercem całego przedsięwzięcia jest unikalny mechanizm finansowy. Zamiast tworzyć nową, skomplikowaną agencję rządową, zdecydowano się na wcielenie spółki specjalnego przeznaczenia (SPV) w statutową działalność Banku Gospodarstwa Krajowego. To rozwiązanie ma zapewnić transparentność, efektywność i szybkie uruchomienie środków. Jak poinformowała ministra Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, projekt ustawy o wdrażaniu Funduszu Bezpieczeństwa i Obronności w ramach KPO jest już procedowany.

Fundusz ten zostanie zasilony kwotą 5,58 miliarda euro, co w przeliczeniu daje około 26 miliardów złotych. Pieniądze te pochodzą bezpośrednio z Krajowego Planu Odbudowy, co jest ewenementem na skalę Unii Europejskiej. Polska jako jedyny kraj członkowski wynegocjowała możliwość przekierowania tych środków na cele obronne. Ministrowie UE wyrazili na to zgodę w czerwcu, co otworzyło drogę do stworzenia tego ambitnego programu. Bank BGK będzie jedynym właścicielem nowo powołanej spółki, co gwarantuje pełną kontrolę państwa nad realizacją inwestycji.

Zadaniem SPV będzie nie tylko zlecanie budowy, ale również zarządzanie całym procesem inwestycyjnym – od wyboru projektów, przez nadzór nad wykonawstwem, aż po finalne rozliczenie. To scentralizowane podejście ma wyeliminować biurokratyczne bariery i przyspieszyć realizację kluczowych dla bezpieczeństwa państwa zadań.

Co dokładnie powstanie za pieniądze z KPO? To nie tylko bunkry

Choć w publicznej debacie najwięcej mówi się o schronach, program ma znacznie szerszy zakres. Fundusz Bezpieczeństwa i Obronności sfinansuje szereg inwestycji, które kompleksowo wzmocnią odporność państwa. Środki zostaną przeznaczone na kilka kluczowych obszarów, co pokazuje strategiczne i wielowymiarowe myślenie projektantów ustawy.

Główne cele inwestycyjne Funduszu to:

• Budowa i modernizacja budowli ochronnych oraz infrastruktury ochrony ludności. Obejmuje to zarówno klasyczne schrony, jak i ukrycia do doraźnego wykorzystania, które mogą powstać np. poprzez adaptację istniejących obiektów, takich jak podziemne parkingi.
• Inwestycje w infrastrukturę podwójnego zastosowania. Chodzi tu o drogi, mosty czy linie kolejowe, które w czasie pokoju służą celom cywilnym, ale zostały zaprojektowane tak, by w sytuacji kryzysowej mogły być wykorzystane do szybkiego przerzutu wojsk i sprzętu.
• Wzmocnienie cyberbezpieczeństwa. Znaczna część środków zostanie przeznaczona na ochronę kluczowych systemów państwowych i infrastruktury krytycznej przed atakami w cyberprzestrzeni.
• Modernizacja przedsiębiorstw i wsparcie dla technologii obronnych. Spółka celowa będzie mogła dokonywać wkładów kapitałowych w polskie firmy, które rozwijają innowacyjne technologie na potrzeby obronności. Ma to stymulować rozwój krajowego przemysłu zbrojeniowego.

Tak szerokie podejście gwarantuje, iż pieniądze z KPO nie tylko zwiększą fizyczne bezpieczeństwo obywateli, ale również wzmocnią polską gospodarkę i jej potencjał technologiczny.

Kluczowe daty i harmonogram. Kiedy ruszą pierwsze inwestycje?

Rząd działa w tej sprawie z dużą determinacją, co widać po przedstawionym harmonogramie prac. najważniejsze jest szybkie przyjęcie ram prawnych, aby jak najszybciej uruchomić strumień finansowania. Zgodnie z zapowiedziami ministry Pełczyńskiej-Nałęcz, proces legislacyjny ma przebiegać sprawnie, a pierwsze realne efekty programu mają być widoczne już w niedalekiej przyszłości.

Najważniejsze terminy, na które należy zwrócić uwagę, to:

• 22 lipca 2024 r. – Projekt ustawy o Funduszu Bezpieczeństwa i Obronności został oficjalnie wpisany do wykazu prac legislacyjnych rządu. To formalny początek procesu.
• Koniec września / jesień 2024 r. – Planowany termin przyjęcia ustawy przez parlament. Po uzyskaniu podpisu prezydenta, nowe prawo wejdzie w życie, co pozwoli na formalne powołanie spółki celowej w BGK.
• Od 2026 roku – Rozpoczęcie finansowania pierwszych, konkretnych inwestycji. Okres przejściowy zostanie wykorzystany na przygotowanie procedur, identyfikację priorytetowych projektów i przeprowadzenie niezbędnych analiz.

Oznacza to, iż choć na wbicie pierwszej łopaty pod budowę schronu trzeba będzie jeszcze poczekać, to fundamenty pod cały system są kładzione już teraz. Szybkie tempo prac legislacyjnych jest sygnałem, iż władze traktują kwestię ochrony ludności jako absolutny priorytet.

Kto będzie nadzorował gigantyczny projekt? Rząd powołuje Komitet Sterujący

Aby zapewnić sprawną koordynację i nadzór nad wydatkowaniem tak ogromnych środków, projekt ustawy przewiduje powołanie specjalnego Komitetu Sterującego. Będzie to międzyresortowy organ, w skład którego wejdą przedstawiciele kluczowych dla bezpieczeństwa państwa ministerstw. Taka struktura ma gwarantować, iż wszystkie inwestycje będą realizowane zgodnie ze strategicznymi interesami Polski.

Zgodnie z projektem, w skład Komitetu Sterującego wejdą:

• Minister Funduszy i Polityki Regionalnej (jako przewodniczący)
• Minister Obrony Narodowej (jako przewodniczący)
• Minister Aktywów Państwowych
• Minister Cyfryzacji
• Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji
• Minister Gospodarki
• Minister Infrastruktury

Obecność przedstawicieli tak wielu resortów świadczy o kompleksowym podejściu do zagadnienia. Decyzje podejmowane przez Komitet będą uwzględniały nie tylko aspekty czysto militarne, ale również gospodarcze, logistyczne i społeczne. To właśnie ten organ będzie wyznaczał strategiczne kierunki działania spółki celowej i zatwierdzał najważniejsze projekty do finansowania, zapewniając, iż 26 miliardów złotych zostanie wydane w sposób najbardziej efektywny i zgodny z potrzebami państwa.