Ze 150 mld euro, jakie Komisja Europejska przeznaczyła na program SAFE, do Polski trafi prawie 44 mld euro. Nad przygotowaniem wniosków o dofinansowanie i realizacją inwestycji będzie czuwał pełnomocnik rządu ds. Instrumentu na rzecz Zwiększenia Bezpieczeństwa Europy. Została nim Magdalena Sobkowiak-Czarnecka, wiceminister ds. Unii Europejskiej w Kancelarii Premiera.
O odebraniu nominacji na nowe stanowisko wiceminister Magdalena Sobkowiak-Czarnecka poinformowała dzisiaj w mediach społecznościowych. „Program SAFE to ogromny sukces polskiej prezydencji” – napisała pełnomocnik. I dodała: „Po raz pierwszy Unia przeznacza 150 mld euro na wzmocnienie naszego bezpieczeństwa i obronności, a Polska ma być największym beneficjentem tego programu”.
Program SAFE to utworzony w tym roku przez Komisję Europejską program pożyczkowy, z którego będą finansowane zakupy uzbrojenia i inwestycje w obronność. Jak już informowało Ministerstwo Obrony Narodowej, Polska złożyła do Komisji wnioski o łącznej wartości 43,7 mld euro, najwięcej ze wszystkich państw UE. O tym, które projekty uzyskały akceptację Komisji Europejskiej, dowiemy się pod koniec listopada.
REKLAMA
Jak napisano w uzasadnieniu utworzenia stanowiska pełnomocnika ds. SAFE: „niezbędne jest skoordynowanie przygotowania propozycji zmian legislacyjnych oraz zmian w rządowych dokumentach strategicznych, kontaktów z KE, organizacjami międzynarodowymi oraz innymi państwami członkowskimi i Ukrainą”.
Zadaniem pełnomocnika ma być przede wszystkim: skoordynowanie przygotowania polskiego wniosku o pomoc finansową oraz planu inwestycji w europejskim przemyśle obronnym. Będzie on również koordynował konsultacje międzynarodowe (w tym negocjacje z Komisją Europejską), a także współpracował z organizacjami międzynarodowymi oraz organami innych państw członkowskich oraz Ukrainy.
Jak działa SAFE?
SAFE zakłada udzielanie przez Unię Europejską niskooprocentowanych i długoterminowych pożyczek państwom i europejskim przedsiębiorstwom z branży zbrojeniowej. Program, którego budżet wynosi 150 mld euro, ma wzmocnić współpracę międzynarodową wewnątrz Unii i przyczynić się do wzrostu zamówień w europejskim przemyśle. Dlatego warunkiem sfinansowania inwestycji ze środków SAFE będzie złożenie wspólnego wniosku przez przynajmniej dwa państwa, a koszt komponentów pochodzących spoza UE, Ukrainy, Norwegii i Szwajcarii nie będzie mógł być wyższy niż 35 proc. całkowitego kosztu produktu.
Na wniosek Polski od tego pierwszego warunku będzie czasowo stosowane odstępstwo – w pierwszym roku obowiązywania SAFE Unia dopuściła wnioski złożone przez jeden kraj. Drugą regułą, za którą skutecznie lobbował polski rząd, było dopuszczenie finansowania już rozpoczętych inwestycji. Z SAFE finansowane mogą być wydatki w siedmiu obszarach: obrona powietrzna i przeciwrakietowa; systemy artyleryjskie; amunicja; drony i systemy antydronowe; zdolności strategiczne i ochrona infrastruktury krytycznej; mobilność wojsk oraz cyberprzestrzeń, sztuczna inteligencja i wojna elektroniczna.