Prezydent USA Donald Trump ogłosił, iż w piątek spotka się na Alasce ze swoim rosyjskim odpowiednikiem Władimirem Putinem. Według niego potencjalne porozumienie między Moskwą a Kijowem w sprawie zakończenia wojny mogłoby obejmować wymianę terytoriów.
Kreml później potwierdził szczyt, określając lokalizację jako „całkowicie logiczną”.— Prezydenci z pewnością skupią się na omówieniu możliwości osiągnięcia długoterminowego pokojowego rozwiązania kryzysu ukraińskiego — podkreślił doradca prezydenta Jurij Uszakow w oświadczeniu opublikowanym na Telegramie.
Odkąd Rosja rozpoczęła pełnoskalową inwazję na Ukrainę w lutym 2022 roku, w wojnie zginęły tysięcy ludzi, a miliony zmuszono do opuszczenia swoich domów. Trump w pierwszych miesiącach swojej drugiej kadencji na stanowisku prezydenta USA próbował pośredniczyć w zaprowadzeniu pokoju na Ukrainie, ale nie osiągnął przełomu. W piątek (8 sierpnia) Putin odbył konsultacje z przywódcami Chin i Indii.
„Długo oczekiwane spotkanie pomiędzy mną, jako prezydentem Stanów Zjednoczonych Ameryki, a prezydentem Władimirem Putinem, przywódcą Rosji, odbędzie się w przyszły piątek, 15 sierpnia 2025 roku, w wielkim stanie Alaska”, napisał Trump na swojej platformie Truth Social.
Wcześniej w Białym Domu powiedział, iż „będzie pewna wymiana terytoriów z korzyścią dla obu stron” — Ukrainy i Rosji. Nie podał jednak szczegółów.
Trump zaproszony do Rosji
Trzy rundy negocjacji między Rosją a Ukrainą nie przyniosły rezultatów i nie wiadomo, czy szczyt przybliży pokój.
Putin odrzucił wielokrotne wezwania ze strony Stanów Zjednoczonych, Europy i Kijowa do wstrzymania ognia. Wykluczył też na tym etapie rozmowy z Wołodymyrem Zełenskim, które prezydent Ukrainy uważa za konieczne, by poczynić postępy w negocjacjach.
Podczas rozmów w Stambule w zeszłym miesiącu rosyjscy negocjatorzy przedstawili twarde żądania terytorialne w zamian za zatrzymanie ofensywy — domagając się, by Kijów wycofał się z części kontrolowanych przez siebie terenów i zrzekł się zachodniego wsparcia wojskowego.
Szczyt na Alasce byłby pierwszym spotkaniem urzędujących prezydentów USA i Rosji od czasu, gdy Joe Biden spotkał się z Putinem w Genewie w czerwcu 2021 roku.
Trump i Putin po raz ostatni rozmawiali twarzą w twarz w 2019 roku na szczycie G20 w Japonii, za pierwszej kadencji Trumpa. Od stycznia rozmawiali kilkakrotnie telefonicznie.
Uszakow poinformował, iż Kreml zaprosił Trumpa do odwiedzenia Rosji. — Patrząc w przyszłość, naturalne jest oczekiwanie, iż kolejne spotkanie prezydentów odbędzie się na terytorium Rosji. Odpowiednie zaproszenie zostało już wysłane prezydentowi USA — powiedział.
Wizyta Witkoffa
Kreml poinformował w piątek, iż Putin przekazał prezydentowi Chin Xi Jinpingowi „główne ustalenia ze swojej rozmowy” ze specjalnym wysłannikiem USA Steve’em Witkoffem, który odwiedził Moskwę na początku tego tygodnia.
Według Moskwy Xi wyraził poparcie dla „długoterminowego” rozwiązania konfliktu. Chińska państwowa agencja Xinhua zacytowała z kolei chińskiego przywódcę, który miał powiedzieć Putinowi, iż Chiny „z zadowoleniem przyjmują utrzymywanie kontaktów pomiędzy Rosją a Stanami Zjednoczonymi, poprawę ich stosunków oraz promowanie politycznego rozwiązania kryzysu ukraińskiego”.
Moskwa i Pekin od czasu rozpoczęcia rosyjskiej ofensywy na Ukrainę zacieśniły więzi polityczne, gospodarcze i wojskowe.
Putin rozmawiał także telefonicznie z premierem Indii Narendrą Modim po tym, jak oba kraje potępiły nowe amerykańskie cła nałożone w związku z zakupami rosyjskiej ropy przez New Delhi. Zarówno Xi, jak i Modi próbowali forsować własne inicjatywy pokojowe dla Ukrainy, choć zyskały one niewielkie poparcie.
Putin, były agent KGB, który rządzi Rosją od ponad 25 lat, powiedział w czerwcu, iż jest gotów spotkać się z Zełenskim, ale dopiero w „końcowej fazie” negocjacji dotyczących zakończenia konfliktu.
W swoim wieczornym przemówieniu w czwartek Zełenski stwierdził, iż „uczestnictwo Ukrainy w negocjacjach jest po prostu kwestią sprawiedliwości”.
Gubernator Doniecka Wadym Fiłaszkin zapowiedział w piątek, iż z 19 kolejnych wsi we wschodniej części regionu, gdzie posuwają się naprzód wojska rosyjskie, ewakuowane zostaną rodziny z dziećmi.
Wsie te, w których mieszka kilkaset osób, znajdują się w odległości około 30 kilometrów od linii frontu.
