Straż Sąsiedzka / Straż Obywatelska

Czy widziałeś kiedyś ten znak na płocie, drzwiach czy innym widocznym miejscu posesji. Czy zastanawiałeś się nad znaczeniem tych trzech prostych słów „Sąsiad Ochrania Sąsiada”? Co to oznacza? Czemu ma służyć? Spróbujmy odpowiedzieć na postawione pytania. Kluczowymi słowami, które wiążą się z przedmiotowym zwrotem zamieszczonym na tabliczce informacyjnej są – BEZPIECZEŃSTWO i WSPÓLNOTA.

Bezpieczeństwo, ponieważ jest ono jedną z największych potrzeb człowieka. Nikt o zdrowych zmysłach nie wybuduje domu czy nie kupi mieszkania w niebezpiecznej dzielnicy.

Wspólnota – za Wikipedią – to typ zbiorowości oparty na silnych, emocjonalnych więziach, nieformalnej strukturze, dominujący przede wszystkim w społeczeństwach pierwotnych. Ale czy tylko pierwotnych? Raczej nie, wspólnota to także zgromadzenie sąsiadów to zbiorowość lokalna- wioskowa, osiedlowa.

Bezpieczeństwo

Odnośnie do bezpieczeństwa. Czy bandyci grasują tylko w szemranych miejscach? No nie po pierwsze nie będą atakować swojej ferajny po drugie bardzo często w świecie przestępczym obowiązuje podział terytorialny. Dlatego bardzo często zdarza się, iż przestępcy penetrują zamożne dzielnice oraz blokowiska zamieszkałe przez starszych ludzi w poszukiwaniu cennych i łatwych łupów. Myślenie, iż mieszkam w spokojnej okolicy jest myśleniem magicznym, ponieważ zawsze może przydarzyć się jakieś nieszczęście wynikające z gwałtownych zjawisk przyrodniczych np. wichura, która może wywołać pożar czy zawalenie się budynku. Może to być atak choroby np. zawał serca. I wówczas, jeżeli jesteś sam, jeżeli jesteś wyizolowany w środowisku, w którym mieszkasz stajesz się bezradny lub stajesz się łatwym celem dla przestępców, który w przemożnej większości działają w grupach.

Wspólnota

Podstawową zaletą bycia członkiem Straży Sąsiedzkiej jest przynależność do wspólnoty. Wspólnoty, która bardzo często nie tylko koncentruje swoje działania na poprawie bezpieczeństwa, ale ogólnie staje się forum sąsiedzkim na którym omawia się wszystkie sprawy życiowo ważne dla wspólnoty mieszkańców począwszy od dziury w ulicy na skrzyżowaniu po stan oświetlenia ulic na osiedlu czy przerwy w dostawach wody lub problemy z wywozem odpadów. Taka wspólnota staje się także bardzo często głosem społeczności lokalnej, którego nie mogą lekceważyć władze samorządowe.

Niemniej jednak najważniejszym zadaniem tej wspólnoty, zgodnie z informacją zamieszczoną na tabliczce jest wzajemna ochrona. Jak taką ochronę zorganizować i co ta wspólnota ochronna nam zapewnia?

Straż Sąsiedzka

Straż Sąsiedzka jak sama nazwa wskazuje składa się z ludzi, mieszkańców najbliższego otoczenia, maksymalnie zamieszkujących do ok. 1 km od skrajnych posesji. Oczywiście nie jest to regułą absolutną, a raczej wynika z osobistego doświadczenia.

Ludzie wchodzący w skład straży są ludźmi różnych zawodów i różnych talentów co powoduje wzmocnienie więzi sąsiedzkich poprzez budowanie relacji pomocowych oraz budowę struktury wewnętrznej straży ze względu na kompetencje jej członków. (lekarz, urzędnik, elektryk, przedstawiciele służb mundurowych itd.).

Straz Sasiedzka

Straż Sąsiedzka / Straż Obywatelska – Korzyści

W mojej ocenie podstawową korzyścią dla mieszkańców płynącą z utworzenia straży sąsiedzkiej i oznaczenia posesji jest PREWENCJA ZAGROŻEŃ, albowiem przestępcy, którzy planują „skok” zawsze dokonują rozpoznania w terenie. jeżeli zauważą tabliczki w dużej ilości, gęsto rozmieszczone na ulicy, na której planują „skok” mogą odstąpić od zamiaru dokonania przestępstwa. Albowiem ryzyko złapania ich na gorącym uczynku i to w dodatku przez sporą grupę ludzi znacznie podnosi im ryzyko, które mogą skalkulować jako nieopłacalne.

Drugą korzyścią jest korzyść wzajemnego poznania się mieszkańców i skomunikowania sąsiadów. Bez względu na powstałe zagrożenie gwałtownie rozprzestrzeniona informacja w najbliższym otoczeniu jest rzeczą bezcenną, ponieważ wywołuje efekt synergii społecznej wokół zagrożenia, co daje adekwatną reakcję oraz może ograniczyć, zminimalizować skutki jego zaistnienia.

Straż Sąsiedzka / Straż Obywatelska – Łączność

Kolejną rzeczą jaka się ujawniła w tym opisie jest komunikacja, łączność między członkami grupy tworzącą straż. Podstawowym urządzeniem służącym komunikacji, informowaniu w grupie jest telefon komórkowy, który dziś nie tylko umożliwia komunikację dzięki głosu, ale przede wszystkim dzięki zainstalowanych w nim aplikacji różnego typu umożliwia przekazywanie krótkich listów elektronicznych lub obrazów do wszystkich lub wybranych członków grupy przy użyciu komunikatorów. Świetnie do tego celu nadają się takie programy jak Messenger, Signal czy Telegram, dzięki którym grupa komunikuje się przez sieci Internet lub GSM. Nie bez znaczenia jest fakt, iż dzięki telefonom komórkowym zachowujemy komunikację w ruchu nie tylko z członkami straży, ale także możemy poprosić o wsparcie sąsiadów nie będących członkami straży lub zadzwonić na telefon 112 w celu uzyskania pomocy służb państwowych. Dodatkowo należy dodać, iż telefon komórkowy może działać jako element odstraszający. Uruchomienie trybu głośnomówiącego na pełnej mocy w wielu telefonach zwłaszcza w nocy może skutecznie przestraszyć rabusiów i skłonić do ucieczki.

Poza telefonami bardzo przydatnymi urządzeniami do komunikacji są krótkofalówki a w nocy latarki, którymi możemy nadawać umówione sygnały lub pokazać złoczyńcom, iż osiedle jest dobrze zorganizowane i aktywnie zamierza chronić zarówno sąsiadów jak i ich dobytku.

Jak już jesteśmy przy urządzeniach technicznych to warto poświęcić chwilę uwagi kamerom, które są zainstalowane na posesjach i wewnątrz domów. Warto porozumieć się w grupie osiedlowej i omówić jakie rejony osiedla jakie fragmenty ulicy obejmuje monitoring domowy. Warto tak ustawić kamery, żeby opuszczenie osiedla przez przestępców nie odbyło się bez utrwalenia ich wizerunku oraz pojazdu lub pojazdów, którymi się poruszali. Ważnym jest, aby kamery tak były ustawione, żeby można było rozpoznać pojazd i jego nr. Rejestracyjne. Kolejną istotną sprawą jest możliwość błyskawicznego przestawienia kamer w tryb obserwacji ewentualnych dróg ucieczki. I rzecz ostatnia, ale nie najmniej ważna, kamery powinny umożliwiać rejestrację obrazu i dźwięku na nośnikach, z których mogą być zgrane i służyć jako dowód dla Policji czy ubezpieczyciela

Straż Sąsiedzka / Straż Obywatelska – kontekst Obrony Cywilnej

Na koniec chciałbym poruszyć jeszcze jeden temat powiązany ze Strażą Sąsiedzką a odnoszący się do sytuacji geopolitycznej. Słyszymy w mediach, iż na skutek różnych zaniedbać przestała w Polsce istnieć Obrona Cywilna. Obrona Cywilna, której głównym zadaniem jest ochrona ludności w sytuacjach kryzysu, który może przerodzić się w konflikt zbrojny. Poniżej zamieszczono obowiązki OC:

– wykrywanie zagrożeń oraz ostrzeganie i alarmowanie;

– organizowanie ewakuacji ludności;

– przygotowanie budowli ochronnych;

– zaopatrywanie ludności w sprzęt i środki ochrony indywidualnej;

– zaciemnianie i wygaszanie oświetlenia;

– organizowanie i prowadzenie akcji ratunkowych;

– udzielanie poszkodowanym pomocy medycznej;

– walkę z pożarami;

– przygotowanie oraz prowadzenie likwidacji skażeń i zakażeń;

– ochrona żywności i innych dóbr niezbędnych do przetrwania;

– organizowanie doraźnych miejsc zakwaterowania i zaopatrzenia dla poszkodowanej ludności;

– zabezpieczenie dóbr kultury;

– urządzeń użyteczności publicznej;

– ważnej dokumentacji;

– doraźne przywracanie działania niezbędnych służb użyteczności publicznej, w tym pomocy w budowie i odbudowie awaryjnych ujęć wody pitnej;

– doraźną pomoc w przywracaniu i utrzymaniu porządku w strefach dotkniętych klęskami;

– doraźną pomoc w grzebaniu zmarłych.

Proszę zwrócić uwagę na fakt, iż wiele z punktów oznaczonych na zielono może realizować Straż Sąsiedzka na co dzień, zanim w związku z kryzysem zostanie powołana do życia OC. Czyli pierwszy wniosek jaki się nasuwa to ten, iż Straż Sąsiedzka jako wspólnota mieszkańców tworzy struktury samoobrony społecznej we wszystkich stanach funkcjonowania państwa. Drugi, w czasie pokoju jest czynnikiem uzupełniającym struktury bezpieczeństwa publicznego. Kolejny, w czasie kryzysu i wojny może stać się sprawnym elementem wsparcia lokalnego zapewniającym radę i wsparcie informacyjne dla służb działających na tym terenie oraz świadczyć pomoc dla mieszkańców, poszkodowanych czy też ewakuowanych z miejsca zagrożenia.

Straz Sasiedzka

Budowanie wspólnoty wśród lokalnej społeczności

Żeby nie kończyć zbyt poważnie to najfajniejsze w tworzeniu Straży Sąsiedzkiej jest to, iż możemy się poznać. Możemy się umawiać na spacery z psami czy rowery. Jest od kogo pożyczyć przysłowiową szklankę cukru czy wiertarkę. Jest od kogo nauczyć się jak prawidłowo zabezpieczyć skaleczenie lub jak zrobić świąteczny piernik. Stajemy się wspólnotą w pełnym wymiarze tego słowa.

O tym jak działać w Straży Sąsiedzkiej w sposób skoordynowany i bezpieczny będzie w kolejnym odcinku.

Autor: Artur Nowosielski, Ekspert Fundacji Gotowi.org