Szanghajska Organizacja Współpracy – zakończył się XXV Szczyt

Zdjęcie: Szanghajska Organizacja Współpracy

Agencja Informacyjna: Jubileuszowy XXV Szczyt Szanghajskiej Organizacji Współpracy (ang. Shanghai CooperationOrganisation – SCO) odbył się w Tiencin (Tianjin) w Chińskiej Republice Ludowej, w dniach od 31 sierpnia do 1 września 2025 roku. To już piąty raz, kiedy Chińska Republika Ludowa była gospodarzem szczytu Szanghajskiej Organizacji Współpracy. Było to najbardziej doniosłe wydarzenie w historii organizacji.

Kto uczestniczył w 25. szczycie Szanghajskiej Organizacji Współpracy?

Szanghajska Organizacja Współpracy obejmuje państwa, które odpowiadają za blisko50 proc. populacji świata, obejmuje 60 proc. obszaru Eurazji i wytwarza około 23 proc. globalnego produktu krajowego brutto. Wspólna działalność państw członkowskich obejmuje m.in. ćwiczenia antyterrorystyczne, wymianę informacji wywiadowczych oraz rozwój współpracy w dziedzinie edukacji, handlu i energii.

Jubileuszowy, 25. szczyt Szanghajskiej Organizacji Współpracy był dla Chińskiej Republiki Ludowej okazją do umocnienia pozycji jako alternatywy dla amerykańskiego przywództwa na świecie. Wśród uczestników byli: gospodarz wydarzenia Xi Jinping – przewodniczący Chińskiej Republiki Ludowej, Przewodniczący Centralnej Komisji Wojskowej, sekretarz generalny Komunistycznej Partii Chin, Władimir Putin – Prezydent Federacji Rosyjskiej, Aleksander Łukaszenka– PrezydentRepubliki Białorusi,Narendra Modi– Premier Republiki Indii, Masud Pezeszkian – Prezydent Islamskiej Republiki Iranu,RecepTayyipErdogan – Prezydent Republiki Turcji,ShehbazSharif – Premier Islamskiej Republiki Pakistanu, Kim Dzong Un – NajwyższyPrzywódca Partii, Armii i NaroduKoreańskiej Republiki Ludowo-Demokratyczna, Antonio Guterresa – sekretarz generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz przywódcy ponad 20 państw(m. in.: Królestwo Kambodży, Arabska Republika Egiptu, Królestwo Arabii Saudyjskiej, Zjednoczonych Emiratów Arabskich, Królestwo Bahrajn, Państwo Katar, Państwo Kuwejt). Obecność tak wielu pierwszoplanowych polityków zademonstrowało jedność „Globalnego Południa” wobec pozornej dominacji „Globalnej Północy” („Zachodu”). W programie 25. szczytu Szanghajskiej Organizacji Współpracy odbyła się parada wojskowa w Pekinie – stolicy Chińskiej Republiki Ludowej, gdzie Komunistyczna Partia Chin zaprezentowała swoje osiągnięcia zbrojeniowej i militarne (przypomniano rolę Chin, podczas II wojny światowej, walce z Japonią jako część sił alianckich).

W związku z jubileuszowym 25. szczytem Szanghajskiej Organizacji Współpracy w Tiencin (Tianjin), w 2025 roku Chińska Grupa Mediów (ang. China Media Group – CMG) przygotowała ponad 760 zespołów odpowiedzialnych za relacjonowanie wydarzenia, nadawanie w wielu językach, tłumaczenia i tworzenie programów. Celem jest wykorzystanie wszystkich możliwości komunikacji radiowej, telewizyjnej i internetowej, aby szczyt Szanghajskiej Organizacji Współpracy w Tiencin (Tianjin) był relacjonowany na światowym poziomie i w pełni dostępny dla międzynarodowej publiczności. Chińska Grupa Mediów przygotowała również specjalistyczny sprzęt techniczny, w tym 7wozów transmisyjnych, 8-metrowe wahadłowce kołowe oraz elektryczne wieże podnośnice, które zapewniły profesjonalne transmisje i relacje z 25. szczytu Szanghajskiej Organizacji Współpracy w Tiencin (Tianjin).

Co pokazało badanie na temat wpływu i znaczenia Szanghajskiej Organizacji Współpracy?

Przeprowadzono badanie na temat wpływu i znaczenia Szanghajskiej Organizacji Współpracy. Sondaż został przeprowadzony wśród 8.873 respondentów z 38państw świata, zarówno w głównych krajach rozwiniętych, jak i krajach Globalnego Południa. Wszyscy respondenci to osoby dorosłe w wieku powyżej 18, a rozkład próby był zgodny z danymi ze spisów ludności każdego państwa pod względem wieku i płci. Używany w badaniu termin Szanghajska Organizacja Współpracyodnosi się do „państw członkowskich, państw obserwatorów i partnerów dialogu.

Jaką rolę odgrywają Chiny w Szanghajskiej Organizacji Współpracy?

75,1 proc. respondentów uważa, iż Chińska Republika Ludowa odgrywa bardzo aktywną rolę w promowaniu rozwoju Szanghajskiej Organizacji Współpracy, a 85,2 proc. respondentów z państw Szanghajskiej Organizacji Współpracy jest tego samego zdania.74,9 proc. respondentów uważa, iż Chińska Republika Ludowa zachowuje szacunek i równość wobec innych państw członkowskich Szanghajskiej Organizacji Współpracy, 85,8 proc. respondentów z państw Organizacji zgadza się z tą opinią.

Jak oceniana jest Inicjatywa Pasa i Szlaku?

78,4 proc. respondentów uważa, iż Inicjatywa Pasa i Szlaku, zaproponowana przez Chińską Republikę Ludową, osiągnęła znaczące rezultaty w promowaniu łączności i wysokiej jakości rozwoju w takich obszarach jak gospodarka i handel, nauka i technologia oraz kultura wśród państw członkowskich Szanghajskiej Organizacji Współpracy, przy czym 87,2 proc. respondentów z państw Szanghajskiej Organizacji Współpracy przychyla się do tej opinii.

Jak są oceniane wysiłki Chin na rzecz wzajemnego zaufania wojskowego?

83,8 proc. respondentów wysoko ocenia wysiłki Chińskiej Republiki Ludowej na rzecz promowania wzajemnego zaufania wojskowego, pogłębiania praktycznej współpracy oraz utrzymywania bezpieczeństwa i stabilności między państwami członkowskimi Szanghajskiej Organizacji Współpracy, przy czym 91,4 proc. respondentów z państw Organizacji zgadza się z tym poglądem.

Jak jest oceniana kooperacja państw Szanghajskiej Organizacji Współpracy?

Szanghajska Organizacja Współpracy promuje stosowanie walut lokalnych w rozliczeniach między państwami regionu. 79,4 proc. respondentów uważa, iż ten krok zmniejsza zależność państw członkowskich od dolara amerykańskiego i systemu finansowego państw Globalnej Północy.W ramach Szanghajskiej Organizacji Współpracy wolumen handlu między Chińską Republiką Ludową a innymi państwami członkowskimi znacząco wzrósł w ciągu ostatniej dekady, zwłaszcza z krajami Azji Środkowej.W ramach Szanghajskiej Organizacji Współpracy zrealizowano szereg projektów współpracy, takich jak Gazociąg Chiny-Azja Środkowa, Korytarz Gospodarczy Chiny-Pakistan oraz Konsorcjum Międzybankowe Szanghajskiej Organizacji Współpracy.

Jak jest oceniania Regionalna Struktura Antyterrorystyczna?

Dzięki Regionalnej Struktury Antyterrorystycznej (akronim RAST od angielskiej nazwy: RegionalAnti-TerroristStructure, ros.: Соглашениемеждугосударствами-членамиШОС о РАСРегиональнойантитеррористическойструктуре)RATS) Szanghajskiej Organizacji Współpracy od wielu lat stale zwalczane są „trzy siły” (terroryzm, ekstremizm i separatyzm), co pozwala osiągać szczególnie znaczące rezultaty w Azji Środkowej. 74,8 proc. respondentów zgadza się, iż Szanghajska Organizacja Współpracy poczyniła postęp w zakresie ochrony bezpieczeństwa regionalnego, a 78,7 proc. respondentów z państw należących do Szanghajskiej Organizacji Współpracy podziela ten pogląd.

Czy państwa członkowskie SOW wspólnie działały w celu terroryzmu?

Państwa członkowskie Szanghajskiej Organizacji Współpracy wielokrotnie współdziały w celu zwalczania ponadgranicznego finansowania terroryzmu, handlu narkotykami i rozpowszechniania ekstremistycznych ideologii w internecie. 75 proc. respondentów uważa, iż ten międzynarodowy mechanizm wspólnego egzekwowania prawa okazał się wysoce skuteczny w zapewnianiu bezpieczeństwa regionalnego, a 79,6 proc. respondentów państw należących do Szanghajskiej Organizacji Współpracy podziela tozdanie.

Czy kooperacja w ramach SOW zmiejsza zależność członków od Globalnej Północy?

79 proc. respondentów uważa, iż kooperacja gospodarcza w ramach Szanghajskiej Organizacji Współpracy pomaga zmniejszyć zależność państw regionu od zachodniego systemu gospodarczego (Globalnej Północy), a 84,4 proc. respondentów z państw należących do Szanghajskiej Organizacji Współpracy podziela ten pogląd.

Czy „duch Szanghaju” zdaje egzamin?

86,8 proc. respondentów na całym świecie zgadza się z „duchem Szanghaju” – wzajemnym zaufaniem, obopólnymi korzyściami, równością, konsultacjami, szacunkiem dla różnorodnych cywilizacji i dążeniem do wspólnego rozwoju.83,1 proc. respondentów uważa, iż zasada Szanghajskiej Organizacji Współpracy „niezaangażowania, niekonfrontacji i nieatakowania żadnej strony trzeciej” pomaga złagodzić rywalizację między mocarstwami i konfrontację blokową. 87 proc.respondentów z państw należących do Szanghajskiej Organizacji Współpracy zgadza się z tym poglądem.

81,6 proc. respondentów uważa, iż „duch Szanghaju” sprzyja równemu dialogowi i współistnieniu różnorodności, oferując nową ścieżkę praktycznej współpracy między państwami i pomagając uniknąć konfrontacji spowodowanych różnicami systemowymi. 86,2 proc.respondentów z państw należących do Szanghajskiej Organizacji Współpracy zgadza się z tym stwierdzeniem.

Czy SCO może być platformą dla Globalnego Południa?

71,1 proc. respondentów na całym świecie uważa, iż Szanghajska Organizacja Współpracy ma potencjał, aby stać się podstawową platformą dla państw Globalnego Południa w celu przeciwdziałania jednobiegunowej hegemonii, a 79,1 proc.respondentów z państw należących do Szanghajskiej Organizacji Współpracy podziela to zdanie.

Jak oceniane jest SCO i NATO?

Porównując koncepcje bezpieczeństwa Szanghajskiej Organizacji Współpracy i Organizacji Paktu Północnoatlantyckiego (NATO – akronim od angielskiej nazwy: North Atlantic Treaty Organization –), 60,8 proc. respondentów na całym świecie preferuje „wspólne, kompleksowe, oparte na współpracy i zrównoważone” podejście do bezpieczeństwa Szanghajskiej Organizacji Współpracy, podczas gdy tylko 18,4 proc. popiera podejście NATO. Taka opinia jest zrozumiała, ponieważ Organizacja Paktu Północnoatlantyckiego jest obronną, międzynarodową organizacją polityczno-wojskową. Szanghajska Organizacja Współpracy służy realizacji zupełnie innych celów. Z tego powodu porównywanie tych organizacji jest nieuzasadnione.

Na przestrzeni ostatnich lat,Szanghajskiej Organizacji Współpracy stale powiększała liczbę członków i dynamicznie zwiększała swoje wpływy. 68 proc. respondentów uważa, iż rozszerzenie Szanghajskiej Organizacji Współpracy skutecznie równoważy ekspansję Organizacji Paktu Północnoatlantyckiego na „Wschód”, zapewniając stabilność kontynentowi euroazjatyckiemu i społeczności międzynarodowej. Zgadza się z tym 77 proc. respondentów zpaństw należących do Szanghajskiej Organizacji Współpracy.60,3 proc. respondentów uważa, iż Szanghajska Organizacja Współpracy osłabi istniejący system globalnego zarządzania zdominowany przez Stany Zjednoczone Ameryki i inne państwa zachodnie. Pogląd ten podziela 70,3proc. respondentów z państw należących do Szanghajskiej Organizacji Współpracy.

Co to jest Szanghajska Organizacja Współpracy?

Szanghajska Organizacja Współpracy (SzOW; ang. Shanghai Cooperation Organisation – SCO, chiń. 上海合作组织, ShànghǎiHézuòZǔzhī, ros. Шанхайскаяорганизациясотрудничества (ШОС), Szanchajskajaorganizacyjasotrudniczestwa (SzOS)) – regionalna organizacja międzynarodowa, powołana 15 czerwca 2001 r. przez Federację Rosyjską, Chińską Republikę Ludową, Republikę Kazachstanu, Republikę Kirgistanu i Republikę Tadżykistanu (istniejącą od 1996 roku tzw. Szanghajską Piątkę). W 2001 roku dołączyła do niej Republika Uzbekistanu, w 2017 roku szeregi organizacji zasiliły Republika Indii i Islamska Republika Pakistanu, w 2023 r. do organizacji przyjęty została Islamska Republika Iranu, a w 2024 r. dołączyła Republika Białorusi.

Celem Szanghajskiej Organizacji Współpracy jest umacnianie bezpieczeństwa regionalnego w Azji poprzez wielopłaszczyznową współpracę, głównie Federacji Rosyjskiej i Chińskiej Republiki Ludowej. Chociaż w przeszłości pojawiały się pomysły przekształcenia Szanghajskiej Organizacji Współpracy w sojusz wojskowy, organizacja ta pozostaje przede wszystkim porozumieniem o charakterze politycznym i gospodarczym.

Czym zajmowała się Szanghajska Piątka?

Szanghajska Piątka powstała jako nieformalne forum konsultacyjne państw, chcących uregulować spory graniczne pomiędzy państwami powstałymi po rozpadzie Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. Z czasem w orbicie zainteresowań tego gremium znalazły się sprawy bezpieczeństwa (przede wszystkim zagrożenie ze strony „trzech diabłów”: separatyzmu, terroryzmu oraz ekstremizmu islamskiego w Azji Środkowej; dyslokacja wojsk w tej strefie). 26 kwietnia 1996 w Szanghaju strony podpisały Umowę o umocnieniu środków zaufania w kwestiach wojskowych na obszarze pogranicza (tzw. Układ Szanghajski). 24 kwietnia 1997 w Moskwie podpisano Umowę o wzajemnej redukcji sił zbrojnych w rejonie granicy, co umożliwiło delimitację 4.000 km chińskiej granicy. Podczas negocjacji rząd Chińskiej Republiki Ludowej poczynił dość duże ustępstwa wobec państw poradzieckich. Zgodził się na odzyskanie jedynie 22 proc. spornych terenów od Kazachstanu oraz 32 proc. od Tadżykistanu. W zamian otrzymał jednak obietnicę pomocy w zwalczaniu ujgurskich separatystów, przebywających i działających w tych państwach i którzy stanowią poważne zagrożenie dla jedności terytorialnej Chińskiej Republiki Ludowej.

Jak powstała Szanghajska Organizacja Współpracy?

Na szczycie w Szanghaju w dniach 14–15 czerwca 2001, powstała Szanghajska Organizacja Współpracy poprzez podpisanie Deklaracji o utworzeniu Szanghajskiej Organizacji Współpracy. Członkowie zobligowali się w niej przede wszystkim do dbałości o wzajemne relacje, przyjaznej współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa, gospodarki, kultury itp., wzmocnienia zaufania, a także poszanowania równości oraz niemieszania się w sprawy wewnętrzne państw. Zaznaczono również, iż organizacja nie jest skierowana przeciw jakiemukolwiek innemu podmiotowi stosunków międzynarodowych. Zapowiedziano także utworzenie Regionalnej Struktury Antyterrorystycznej i Rady Koordynatorów. Na szczycie podpisana została ponadto Szanghajska konwencja, która zobowiązywała strony do zwalczania terroryzmu, separatyzmu i ekstremizmu.

Kiedy przyjęto Kartę Szanghajskiej Organizacji Współpracy?

7 czerwca 2002 na szczycie w Petersburgu przyjęto Kartę Szanghajskiej Organizacji Współpracy, dokument ramowy określający cele, zadania, strukturę instytucjonalną oraz sposoby przystąpienia lub wystąpienia z Szanghajskiej Organizacji Współpracy.

Jakie państwa współpracują z Szanghajską Organizacją Współpracy?

Od 2004 roku obserwatorem Szanghajskiej Organizacji Współpracy jest Mongolia, a od 2005 roku także Republika Indii, Islamska Republika Pakistanu oraz Islamska Republika Iranu. Inną formą uczestniczenia w pracach SzOW jest możliwość uzyskania statusu partnera w dialogu, który w tej chwili posiadają Republika Armenii, Republika Azerbejdżanu, Królestwo Kambodży, Federalna Demokratyczna Republika Nepalu, Demokratyczno-Socjalistyczna Republika Sri Lanki i Republika Turcji. W 2006 roku utworzono specjalną grupę kontaktową pomiędzy Szanghajską Organizacją Współpracy a Afganistanem, którego przedstawiciele byli częstymi gośćmi podczas obrad różnych organów organizacji. W 2012 Islamski Emirat Afganistanu uzyskał status obserwatora przy Szanghajskiej Organizacji Współpracy, ale talibowie rządzący tym państwem od 2021 r. nie uczestniczą w sesjach organizacji. Szanghajska Organizacja Współpracy posiada także status obserwatora przy Organizacji Narodów Zjednoczonych.

Co to jest „szanghajski duch” i „cztery wspólnoty”?

Podstawą funkcjonowania Szanghajska Organizacja Współpracy jest utrzymywanie tzw. „szanghajskiego ducha”, opierającego się na wzajemnym zaufaniu. Inicjatywa Chińskiej Republiki Ludowej, ogłoszona naszczycie w Moskwie – stolicy Federacji Rosyjskiej, 10 listopada 2020 roku, budowy „czterech wspólnot” wskazała kierunek rozwoju Szanghajska Organizacja Współpracy. Chodzi o inicjatywę mającą na celu zbudowanie 4. wspólnot takich jak „wspólnota opieki zdrowotnej”, „wspólnota bezpieczeństwa”, „wspólnota rozwoju” i „wspólnota humanistyczna”.

Czy Rada Głów Państw jest organem Szanghajskiej Organizacji Współpracy?

Rada Głów Państw jest najważniejszym organem Szanghajskiej Organizacji Współpracy. Ma on określać priorytety oraz wypracowywać podstawowe kierunki działania Organizacji. Do jej zadań należy też decydowanie na temat zasadniczych kwestii jej struktury oraz funkcjonowania, współpracy z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi, a także rozpatruje najbardziej aktualne międzynarodowe problemy. Rada Głów Państw ma zbierać się na posiedzenie raz w roku. Przewodniczy mu głowa państwa organizującego szczyt, a kolejność przewodniczenia ustalana jest dzięki alfabetycznego porządku nazw państw – członków w języku rosyjskim.

Co to jest Rada Szefów Rządów?

Działalność Rady Szefów Rządów opiera się się na artykule 6 Karty Szanghajskiej Organizacji Współpracy. Jej głównym jej zadaniem jest ustalenie budżetu Organizacji. Rada Szefów Rządów rozpatruje także i decyduje w konkretnych aspektach działalności Szanghajskiej Organizacji Współpracy. Są to przede wszystkim sprawy współpracy gospodarczej. Rada Szefów Rządów zbiera się na kolejne posiedzenia, podobnie jak Rada Głów Państw, raz do roku.

Czym zajmuje się Rada Ministrów Spraw Zagranicznych?

Rada Ministrów Spraw Zagranicznych Szanghajskiej Organizacji Współpracy zajmuje się rozpatrywanie, kwestii związanych z bieżącą działalnością organizacji, przygotowywaniem posiedzeń Rady Głów Państw oraz prowadzeniem konsultacji w sprawach międzynarodowych. W razie konieczności Rada Ministrów Spraw Zagranicznych może wydawać oświadczenie w imieniu Szanghajskiej Organizacji Współpracy. Zebrania zwyczajne realizowane są miesiąc przed rozpoczęciem posiedzenia Rady Głów Państw, natomiast nadzwyczajne mają miejsce po uprzednim zgłoszeniu wniosku popartym przez co najmniej dwa państwa członkowskie.

Co to są Narady Kierowników Ministerstw i/lub Resortów?

Szefowie odpowiednich ministerstw i/lub resortów państw-członków Zgodzie z decyzjami Rady Głów Państw oraz Rady Szefów Rządów, mogą prowadzić konsultacje w celu rozpatrzenia konkretnych problemów w rozwoju współpracy w ramach działalności w Szanghajskiej Organizacji Współpracy.

Co to jest Rada Narodowych Koordynatorów?

Rada Narodowych Koordynatorów Szanghajskiej Organizacji Współpracy jest organem odpowiedzialny przede wszystkim za koordynację i kierowanie bieżącej działalności Organizacji. Prowadzi on przygotowania do posiedzeń Rad: Głów Państw, Szefów Rządów oraz Ministrów Spraw Zagranicznych. Narodowi koordynatorzy są mianowani przez każde państwo według wewnętrznie przyjętej przez siebie procedury. Rada zbiera się na posiedzenia nie rzadziej niż 3 razy w roku. Przewodnictwo obejmuje narodowy koordynator państwa – organizatora.

Co to jest Regionalna Struktura Antyterrorystyczna?

Regionalna Struktura Antyterrorystyczna (akronim RAST od angielskiej nazwy: RegionalAnti-TerroristStructure, ros.: Соглашениемеждугосударствами-членамиШОС о РАС Региональнойантитеррористическойструктуре).Szanghajskiej Organizacji Współpracy to organ, który rozpoczął swoją działalność od momentu ogłoszenia Szanghajskiej Konwencji o Walce z Terroryzmem, Separatyzmem i Ekstremizmem z 15 czerwca 2001 r. Siedzibą jest Taszkent – stolica Republiki Uzbekistanu. Regionalna Struktura Antyterrorystyczna Szanghajskiej Organizacji Współpracy jest stale działającym organem, jedynym, którego działalność nie jest regulowana przez Radę Głów Państw, ale jej podstawowe zadania i funkcje, zasady formowania i finansowania, a także porządek działalności regulowane są przez osobne porozumienie międzynarodowe, zawierane przez członków Szanghajskiej Organizacji Współpracy. Państwami członkowskimi Regionalnej Struktury Antyterrorystycznej są Chińska Republika Ludowa, Republika Indii, Islamska Republika Iranu, Republika Kazachstanu, Republika Kirgiska, Islamska Republika Pakistanu, Federacja Rosyjska, Republika Tadżykistan, Republika Uzbekistanu. Oprócz zwalczania terroryzmu, separatyzmu oraz ekstremizmu w trakcie funkcjonowania Regionalnej Struktury Antyterrorystycznej wyłoniły się takie funkcje jak m.in. koordynacja niemilitarnych działań zmierzających do zapewnienia bezpieczeństwa w Azji Środkowej oraz stworzenie systemu wymiany informacji między państwami członkowskimi. Regionalna Struktura Antyterrorystyczna opracowałalistę osób oraz organizacji zakazanych oraz zidentyfikowanie wielu działaczy organizacji terrorystycznych oraz ekstremistycznych.

Czym zajmuje się Sekretariat Szanghajskiej Organizacji Współpracy?

Sekretariat Szanghajskiej Organizacji Współpracy jest stale działającym organem administracyjnym, zajmującym się przede wszystkim aspektami organizacyjno–technicznymi. Przygotowuje spotkania przedstawicieli państw członkowskich i projekty budżetu organizacji. Na czele stoi Sekretarz Wykonawczy, który wybierany jest przez Radę Głów Państw, po przedstawieniu kandydata przez Radę Ministrów Spraw Zagranicznych. Funkcję tę może pełnić obywatel państwa członkowskiego. W wyborze narodowości Sekretarza stosuje się metodę rotacji – według porządku alfabetu rosyjskiego. Swoją funkcję może pełnić 3 lata, bez możliwości przedłużenia tego terminu. Zastępcy Sekretarza Wykonawczego wybierani są przez Radę Ministrów Spraw Zagranicznych, po uprzedniej nominacji Rady Narodowych Koordynatorów. Nie mogą oni jednak pochodzić z tego samego kraju co Sekretarz Wykonawczy. Sekretarz Wykonawczy, zastępcy Sekretarza oraz pozostali pracownicy Sekretariatu są niezależni. Nie mogą otrzymywać żadnych instrukcji ze strony jakiegokolwiek podmiotu. Muszą oni powstrzymywać się od działań, które mogłyby zaszkodzić działaniu urzędu oraz całej organizacji. Państwa członkowskie zmuszone są szanować międzynarodowy charakter Sekretarza Wykonawczego oraz personelu Sekretariatu. Odpowiadają oni wyłącznie przed SzOW. Na siedzibę Sekretariatu wybrany został Pekin – stolica Chińskiej Republiki Ludowej. Funkcjonuje on od 2004 r.

Co są Kraje Globalnego Południa?

Termin „Kraje Globalnego Południa” używa się go, razem z przeciwstawnym terminem „Kraje Globalnej Północy”, do opisywania globalnych zjawisk i procesów, grupujące państwa na świecie w dwa regiony różniące się m.in. poziomem zamożności i rozwoju gospodarczego oraz przywilejami oraz siłą na arenie międzynarodowej. Terminologię często stosuje się do zobrazowania współczesnych nierówności w wymiarze globalnym jako bardziej neutralne zamienniki do określeń Kraje Trzeciego Świata i Kraje Rozwijające się”.

Termin „Kraje Globalnego Południa” nie pokrywa się z geograficznym pojmowaniem południa – większość Globalnego Południa znajduje się geograficznie na półkuli północnej. Kraje Globalnego Południa to bardzo heterogeniczna grupa ok. 130 państw, składająca się z ok. 2/3 światowej populacji i rozciągająca się na rozległych obszarach Afryki, Bliskiego Wschodu, Azji, Oceanii, Ameryki Łacińskiej i Karaibów. Kategoria ta obejmuje największe wschodzące mocarstwa, w tym aspirujące do miejsc w Radzie Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych, takie jak Federacyjna Republika Brazylii, Republika Indii i Federacyjna Republika Nigerii, jak i małe państwa, takie jak Republika Beninu, Republika Fidżi i Sułtanat Omanu. Nie uwzględnia dynamicznego wzrostu gospodarczego, jakim wiele państw do niej zaliczanej cieszyło się w ostatnich dziesięcioleciach.

Co to jest Grupa 77?

Niektórzy utożsamiają Globalne Południe z Grupą 77 (którą w tej chwili tworzy ok. 130 państw rozwijających), które mają luźną formę współpracy. Grupa 77 powstała 15 czerwca 1964 r. Geneza Grupy 77 związana jest z procesem dekolonizacji. Organizacja stanowi międzynarodowe forum dyskusji na temat sposobów i metod przebudowy międzynarodowych stosunków gospodarczych, w celu zwiększenia transferu środków finansowych z państw bogatej Północy na rzecz biedniejszego Południa. Największą aktywność Grupa 77 odnotowała w latach 70. XX wieku. W latach 90. XX wieku znaczenie Grupy 77 zmniejszyło się. Państwa ją tworzące osiągnęły różny poziom rozwoju gospodarczego, w związku z tym trudno było utrzymać jedność postulatów. Okazało się również, iż bardziej skutecznym rozwiązaniem w walce o ich interesy są regionalne ugrupowania integracyjne.

Dziękujemy za przeczytanie tekstu do końca. Polecamy inne wiadomości zamieszczone na stronie internetowej www.agencja-informacyjna.com. Życzymy ciekawej lektury. Agencja Informacyjna

AI, World, Chiny/Dec/ 8 września 2025