Szwecja podpisała list intencyjny, na mocy którego może dostarczyć Ukrainie do 150 myśliwców JAS 39 Gripen E. – Zdajemy sobie sprawę, iż przed nami długa droga. Ale od dziś jesteśmy zdecydowani zbadać wszystkie możliwości dostarczenia Ukrainie dużej liczby myśliwców Gripen w przyszłości – powiedział premier Szwecji Ulf Kristersson po spotkaniu z Wołodymyrem Zełenskim.
Szwedzkie JAS-39Gripen
Szef szwedzkiego rządu i prezydent Ukrainy spotkali się wczoraj w Linköping w południowej Szwecji, gdzie odwiedzili siedzibę firmy Saab, producenta m.in. myśliwców JAS 39 Gripen, samolotów rozpoznawczych GlobalEye, systemów rakietowych czy broni przeciwpancernej dla piechoty. W trakcie konferencji prasowej Kristersson poinformował, iż oba kraje podpisały długoterminową umowę o współpracy w zakresie obrony powietrznej. Dokument dopuszcza możliwość eksportu od 100 do 150 nowych myśliwców Gripen E.
– Rozpoczęliśmy prace nad pozyskaniem Gripenów dla Ukrainy i spodziewamy się, iż przyszły kontrakt pozwoli nam zakupić nie mniej niż 100 takich samolotów – potwierdził prezydent Zełenski, który, jak podaje Reuters, nazwał pozyskanie Gripenów priorytetem dla ukraińskiej armii. Powiedział również, iż Ukraina planuje rozpoczęcie używania szwedzkich myśliwców Gripen już w przyszłym roku. W praktyce musiałoby się to jednak wiązać z dostarczeniem np. używanych lub starszych modeli.
REKLAMA
Premier Szwecji podkreślił, iż nic jeszcze nie zostało postanowione w kwestii zamówienia i dostaw. Szacuje się jednak, iż produkcja i dostarczenie pierwszego nowego samolotu dla Ukrainy może potrwać trzy lata. Decyzja o wcześniejszej dostawie starszych modeli Gripenów również nie zapadła, choć nie została wykluczona.
Siły powietrzne Ukrainy dysponują sowieckimi myśliwcami MiG-29, Su-27 i lekkimi samolotami szturmowymi Su-25, ale w ostatnim czasie w ramach międzynarodowego wsparcia otrzymały również zachodnie maszyny: F-16 (m.in. z Holandii, Danii, Norwegii) i Mirage 2000 (Francja).
JAS 39 Gripen E to jednoosobowy sukcesor wersji C/D, zaprojektowany jako lekki, wielozadaniowy myśliwiec nowej generacji. Cechują go m.in. niskie koszty eksploatacji (godzina lotu to ok. 1/4 kosztów lotu F-35), zaawansowany sprzęt do walki elektronicznej, sprawdzone w locie funkcje sztucznej inteligencji oraz możliwość załadowania nowego systemu w ciągu kilku godzin, co zapewnia elastyczność i szybkie aktualizacje. Dzięki nowemu silnikowi i większej pojemności zbiorników paliwa Gripen E ma większy zasięg i udźwig niż C/D, zachowując przy tym bardzo dobre adekwatności manewrowe. Pod względem zasięgu i udźwigu nie może się jednak równać z cięższymi maszynami tzw. generacji 4,5 (np. Rafale, Typhoon).
JAS 39 Gripen E znajduje się w wyposażeniu szwedzkich sił powietrznych (Flygvapnet), które w sumie mają posiadać 60 takich maszyn. Z JAS Gripen 39 E/F korzysta również Brazylia, która zamówiła 36 sztuk: 28 jednomiejscowych E i 8 dwumiejscowych F. Umowa ze Szwecją uwzględnia przy tym transfer technologii i częściową produkcję w Brazylii.
