Rosyjskie systemy elektronicznego zagłuszania przeprowadzają systematyczne oraz coraz bardziej intensywne ataki na polską infrastrukturę nawigacji satelitarnej, stwarzając bezpośrednie zagrożenie dla życia oraz bezpieczeństwa milionów polskich obywateli korzystających codziennie z systemów GPS w transporcie drogowym, lotniczym oraz morskim. Ujawnienia wiceprezesa Polskiej Agencji Kosmicznej pułkownika Marcina Mazura podczas wywiadu dla kanału MomenTy odsłoniły prawdziwy rozmiar tej kampanii destabilizacyjnej, która przekształciła się z pojedynczych incydentów technicznych w kompleksową operację hybrydową wymierzoną w fundamenty funkcjonowania nowoczesnego państwa polskiego w dwudziestym pierwszym wieku.
Fot. Warszawa w Pigułce
Rosyjskie ataki radioelektroniczne na polskie systemy nawigacyjne wykorzystują dwie główne metodologie niszczące, które jeszcze dekadę temu były stosowane wyłącznie na aktywnych polach bitew oraz w strefach intensywnych działań wojennych, ale w tej chwili zostały zaadaptowane jako narzędzia wojny hybrydowej przeciwko krajom formalnie niebiorącym udziału w konfliktach zbrojnych. Pierwsza technika, określana jako blokowanie sygnału lub jamming, polega na celowym oraz systematycznym zakłócaniu komunikacji satelitarnej poprzez wysyłanie ekstremalnie potężnych fal elektromagnetycznych na identycznych częstotliwościach co prawdziwe sygnały nawigacyjne, co w praktyce uniemożliwia odbiorcom GPS znajdującym się w zasięgu tych zakłóceń otrzymanie jakichkolwiek użytecznych informacji pozycyjnych od satelitów krążących na orbitach okołoziemskich.
Druga, znacznie bardziej wyrafinowana oraz niebezpieczna metoda ataku, nazywana spoofingiem lub fałszowaniem sygnałów, reprezentuje szczyt współczesnej technologii wojny elektronicznej, gdzie zamiast prostego blokowania komunikacji z satelitami nawigacyjnymi, rosyjscy operatorzy transmitują oszukańcze sygnały GPS, które są praktycznie nierozróżnialne od autentycznych sygnałów satelitarnych, ale zawierają celowo zmanipulowane oraz całkowicie błędne informacje o rzeczywistej lokalizacji odbiornika. Ta metoda jest szczególnie niebezpieczna dla bezpieczeństwa cywilów, ponieważ użytkownicy systemów nawigacyjnych nie mają żadnych oznak ostrzegawczych informujących ich o tym, iż są wprowadzani w błąd przez fałszywe sygnały, otrzymując pozornie normalne oraz wiarygodne wskazania, które mogą prowadzić ich w całkowicie niewłaściwym kierunku lub wprost w niebezpieczne obszary.
Szczegółowa analiza czasowych oraz przestrzennych wzorców występowania tych systematycznych zakłóceń nad całym terytorium Polski, przeprowadzona przez polskich specjalistów od bezpieczeństwa cybernetycznego oraz wojna elektronicznej, nie pozostawia absolutnie żadnych wątpliwości co do ich premedytowanego oraz strategicznego charakteru, a także jednoznacznie wskazuje na zaawansowane rosyjskie systemy wojny radioelektronicznej strategicznie ulokowane w pobliżu wschodniej granicy Polski jako główne źródło tych ataków na polską infrastrukturę krytyczną. Najbardziej intensywnym oraz uporczywym zakłóceniom systematycznie poddawane są wschodnie oraz północne regiony kraju, które znajdują się w najbliższej odległości od rosyjskich instalacji militarnych, a także strategicznie niezwykle ważna przestrzeń powietrzna rozciągająca się nad Morzem Bałtyckim, która stanowi jeden z najważniejszych korytarzy komunikacyjnych dla międzynarodowych połączeń lotniczych oraz głównych szlaków żeglugowych łączących kraje skandynawskie z pozostałą częścią Europy.
Polska Agencja Kosmiczna, mimo swojej fundamentalnej roli w rozwoju krajowych technologii kosmicznych oraz satelitarnych, znajduje się w paradoksalnej sytuacji instytucjonalnej, gdzie formalnie nie posiada odpowiednich narzędzi technicznych, infrastrukturalnych ani niezbędnych uprawnień prawnych umożliwiających bezpośrednie oraz skuteczne zwalczanie tego rodzaju zagrożeń elektronicznych wymierzonych przeciwko polskiej infrastrukturze nawigacyjnej. Statutowy zakres kompetencji oraz działalności operacyjnej tej kluczowej instytucji koncentruje się przede wszystkim na przeprowadzaniu zaawansowanych analiz technicznych dotyczących technologii kosmicznych, aktywnym wspieraniu innowacyjnego postępu technologicznego w sektorze satelitarnym oraz dostarczaniu wyspecjalizowanych usług doradczych dla cywilnych użytkowników różnorodnych systemów nawigacji satelitarnej działających nad terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Obowiązujący w Polsce system prawny oraz precyzyjnie określony podział kompetencji między różnymi instytucjami państwowymi powierza całkowitą odpowiedzialność za skuteczne zwalczanie różnorodnych form zakłóceń radioelektronicznych wyłącznie wyspecjalizowanym służbom o charakterze militarnym oraz cywilnym, w tym przede wszystkim polskim siłom zbrojnym, służbom specjalnym oraz wyspecjalizowanym instytucjom odpowiedzialnym za kompleksową ochronę krajowej infrastruktury telekomunikacyjnej przed atakami pochodzącymi z zewnętrznych źródeł wrогich. Ta fragmentacja odpowiedzialności między różnymi organami państwowymi może potencjalnie utrudniać wypracowanie szybkiej oraz w pełni skoordynowanej odpowiedzi na systematycznie narastające zagrożenia hybrydowe wymierzone w polskie systemy nawigacyjne.
Najbardziej fundamentalnym oraz pilnie wymagającym rozwiązania problemem w kontekście efektywnego przeciwdziałania systematycznym rosyjskim atakom na polskie systemy nawigacji satelitarnej jest całkowity brak krajowego, w pełni autonomicznego systemu pozycjonowania satelitarnego, który mógłby funkcjonować jako niezawodna oraz niezależna alternatywa dla zagranicznych rozwiązań technologicznych w sytuacjach kryzysowych, podczas intensywnych ataków lub w przypadku całkowitego odcięcia dostępu do systemów kontrolowanych przez inne państwa. Polska, podobnie jak zdecydowana większość innych państw europejskich, pozostaje całkowicie oraz bezalternatywnie uzależniona od amerykańskiego systemu GPS oraz europejskiego systemu Galileo, co czyni całe państwo oraz jego obywateli szczególnie wrażliwymi na systematyczne zakłócenia pochodzące z wrogich źródeł zewnętrznych dysponujących zaawansowanymi technologiami wojny elektronicznej.
System Galileo, choć został zaprojektowany z uwzględnieniem teoretycznie zwiększonej odporności na blokowanie ze względu na zastosowanie odmiennych częstotliwości radiowych niż jego amerykański poprzednik oraz implementację bardziej zaawansowanych algorytmów zabezpieczających, przez cały czas pozostaje infrastrukturą zewnętrzną znajdującą się całkowicie poza bezpośrednią kontrolą operacyjną Polski oraz innych państw europejskich, które nie mają realnego wpływu na jego funkcjonowanie w sytuacjach kryzysowych. W przypadku skoordynowanego oraz jednoczesnego ataku rosyjskich sił na wszystkie dostępne systemy nawigacji satelitarnej, Polska mogłaby znaleźć się w katastrofalnej sytuacji całkowitej utraty zdolności nawigacyjnych, co miałoby dramatyczne konsekwencje dla funkcjonowania wszystkich sektorów gospodarki oraz administracji państwowej w erze cyfryzacji.
Przewidywane przez Polską Agencję Kosmiczną wprowadzenie pierwszych krajowych mikrosatelitów przeznaczonych do zaawansowanej obserwacji powierzchni Ziemi w 2027 roku niewątpliwie reprezentuje znaczący oraz pozytywny postęp w systematycznym budowaniu suwerennych narodowych możliwości kosmicznych, ale niestety nie rozwiąże najważniejszego problemu strategicznego uzależnienia od zagranicznych systemów nawigacyjnych kontrolowanych przez inne państwa o potencjalnie odmiennych interesach geopolitycznych. Stworzenie w pełni funkcjonalnego, niezawodnego krajowego systemu nawigacji satelitarnej wymagałoby gigantycznych nakładów finansowych liczbowanych w dziesiątkach miliardów złotych oraz przeprowadzenia wieloletniego, niezwykle skomplikowanego technicznie programu technologicznego o absolutnie kluczowym znaczeniu dla długoterminowego bezpieczeństwa oraz suwerenności narodowej w dwudziestym pierwszym wieku.
Takie monumentalne przedsięwzięcie technologiczne oraz finansowe daleko wykraczałoby poza realistyczne możliwości budżetowe oraz dostępne zasoby technologiczne pojedynczego kraju o rozmiarach oraz potencjale ekonomicznym Polski, co w praktyce zmusza polskie władze oraz polską dyplomację do intensywnego poszukiwania alternatywnych rozwiązań strategicznych w ramach szerszej, wieloletniej współpracy międzynarodowej z kluczowymi sojusznikami z NATO oraz Unii Europejskiej. Możliwość wspólnego tworzenia oraz finansowania zintegrowanego europejskiego systemu obronnego opartego na sieci satelitów nawigacyjnych mogłaby stanowić realną alternatywę dla prohibicyjnie kosztownego budowania całkowicie niezależnego systemu krajowego przez każde państwo członkowskie osobno.
Szczególnie narażeni na dramatyczne oraz potencjalnie śmiertelne skutki systematycznych rosyjskich ataków radioelektronicznych są przeciętni cywilni użytkownicy systemów nawigacji satelitarnej w Polsce, którzy w przeciwieństwie do wyspecjalizowanych instytucji wojskowych oraz służb specjalnych nie dysponują dostępem do najnowocześniejszych, odpornych na zakłócenia technologii militarnych gwarantujących ciągłość działania choćby w warunkach najintensywniejszej wojny elektronicznej prowadzonej przez państwowych aktorów. Całościowy sektor lotnictwa cywilnego, żegluga morska oraz masowy transport drogowy w całości bazują na standardowych, komercyjnych odbiornikach nawigacyjnych dostępnych na rynku konsumenckim, które są projektowane oraz masowo produkowane z założeniem normalnych warunków operacyjnych w czasie pokoju, a nie funkcjonowania w ekstremalne trudnym środowisku intensywnych, celowych zakłóceń radioelektronicznych prowadzonych przez zaawansowane systemy militarne.
Piloci małych samolotów prywatnych, sportowych oraz biznesowych, kapitanowie różnorodnych jednostek rekreacyjnych oraz żeglarskich, a także miliony kierowców samochodów osobowych, ciężarówek oraz pojazdów specjalistycznych systematycznie wykorzystujących nawigację satelitarną do codziennego poruszania się po polskich drogach mogą znaleźć się w sytuacjach bezpośrednio oraz poważnie zagrażających ich życiu, zdrowiu oraz bezpieczeństwu, gdy ich standardowe urządzenia nawigacyjne przestają całkowicie lub częściowo funkcjonować z powodu zewnętrznych ataków na sygnały satelitarne pochodzące z rosyjskich źródeł. Ta sytuacja staje się szczególnie niebezpieczna w trudnych warunkach atmosferycznych, takich jak gęsta mgła, intensywne opady śniegu, podczas burz lub w nocy, gdy precyzyjna nawigacja satelitarna stanowi podstawowe lub choćby jedyne narzędzie bezpiecznej orientacji przestrzennej dla użytkowników różnorodnych środków transportu.
Branża lotnictwa cywilnego w Polsce oraz w całym regionie stanowi obszar absolutnie priorytetowego zagrożenia dla bezpieczeństwa publicznego oraz narodowego, ponieważ systematyczne zakłócenia sygnałów nawigacyjnych mogą mieć bezpośredni oraz potencjalnie śmiertelny wpływ na bezpieczeństwo codziennych operacji lotniczych, zwłaszcza w najbardziej krytycznych oraz wymagających najwyższej precyzji fazach każdego lotu, takich jak skomplikowane procedury startu oraz lądowania, gdy absolutnie precyzyjna oraz w stu procentach niezawodna nawigacja ma fundamentalne oraz nieodwracalne znaczenie dla bezpieczeństwa setek pasażerów na pokładzie każdej maszyny oraz tysięcy ludzi znajdujących się w pobliżu lotnisk.
Współczesne samoloty pasażerskie eksploatowane przez duże linie lotnicze są wprawdzie wyposażone w zaawansowane, wielopoziomowe systemy nawigacyjne wykorzystujące różnorodne oraz niezależne źródła danych pozycyjnych, włączając systemy nawigacji inercyjnej, radiowe pomoce nawigacyjne oraz inne rozwiązania techniczne zapewniające pewien poziom redundancji, ale mniejsze maszyny używane przez regionalne linie lotnicze, lotnictwo biznesowe oraz sportowe pozostają znacznie bardziej uzależnione od pojedynczych sygnałów nawigacji satelitarnej oraz nie posiadają zaawansowanych systemów zapasowych dostępnych w najnowocześniejszych samolotach pasażerskich.
Transport morski na Morzu Bałtyckim, charakteryzującym się niezwykle wysoką intensywnością ruchu handlowego, pasażerskiego oraz rekreacyjnego przez cały rok, również doświadcza coraz poważniejszych oraz bardziej systematycznych trudności związanych z celowymi zakłóceniami nawigacji satelitarnej, co może prowadzić do dramatycznych kolizji między różnorodnymi jednostkami pływającymi lub do powstania groźnych sytuacji awaryjnych na akwenach o skomplikowanej topografii dna morskiego, licznych mieliznach oraz w pobliżu niebezpiecznych przeszkód nawigacyjnych. Kapitan statku handlowego, promu pasażerskiego lub jachtu rekreacyjnego, który nagle traci możliwość precyzyjnego oraz niezawodnego określenia swojej aktualnej pozycji podczas sztormu, gęstej mgły lub w innych trudnych warunkach pogodowych, znajdzie się w sytuacji potencjalnie śmiertelnego zagrożenia dla siebie, swojej załogi oraz pasażerów.
Dostępne w tej chwili na polskim oraz europejskim rynku cywilnym technologie umożliwiające skuteczną neutralizację oraz przeciwdziałanie zaawansowanym zakłóceniom radioelektronicznym charakteryzują się prohibicyjnie wysokimi kosztami zakupu oraz eksploatacji, a także ekstremalną złożonością techniczną wymagającą specjalistycznej wiedzy oraz ciągłego serwisu, co w praktyce całkowicie eliminuje możliwość ich masowego zastosowania w standardowym sprzęcie konsumenckim dostępnym dla przeciętnych użytkowników systemów nawigacyjnych. Najnowocześniejsze militarne systemy nawigacyjne wykorzystują najbardziej zaawansowane dostępne algorytmy przeciwzakłóceniowe opracowane przez najlepszych specjalistów, wielopoziomowe szyfrowanie sygnałów wykorzystujące najnowsze metody kryptograficzne oraz redundantne źródła danych pozycyjnych pochodzących z różnych satelitów, systemów naziemnych oraz platform mobilnych, ale tego rodzaju wysoce wyspecjalizowane rozwiązania nie są dostępne dla użytkowników cywilnych ze względu na ścisłe ograniczenia technologiczne nałożone przez producentów oraz surowe względy bezpieczeństwa narodowego wszystkich państw produkujących takie systemy.
Niektóre nowoczesne odbiorniki nawigacyjne klasy profesjonalnej oferowane przez wyspecjalizowanych producentów oferują zaawansowane możliwości równoczesnego korzystania z wielu różnych systemów nawigacyjnych jednocześnie, takich jak amerykański GPS, europejski Galileo, rosyjski GLONASS czy chiński BeiDou, oraz wyposażone są w podstawowe funkcje automatycznego wykrywania oraz sygnalizowania zakłóceń radioelektronicznych, jednak ich rzeczywiste rozpowszechnienie na polskim rynku konsumenckim pozostaje bardzo ograniczone ze względu na wysokie ceny jednostkowe oraz specjalistyczny charakter tych urządzeń, który wymaga od użytkowników znacznej wiedzy technicznej. Większość przeciętnych użytkowników choćby nie zdaje sobie sprawy z istnienia takich zaawansowanych rozwiązań, a tym bardziej z praktycznej potrzeby ich stosowania w obecnych warunkach zagrożenia.
Europejski system nawigacji satelitarnej Galileo został zaprojektowany oraz zaimplementowany przez najlepszych europejskich specjalistów z uwzględnieniem znacznie podwyższonych standardów bezpieczeństwa cybernetycznego oraz zwiększonej odporności na różnorodne formy zewnętrznych zakłóceń w porównaniu z pionierskim amerykańskim systemem GPS opracowanym kilkadziesiąt lat temu, jednak mimo tych znaczących udoskonaleń technicznych przez cały czas pozostaje podatny na najbardziej zaawansowane formy ataków radioelektronicznych prowadzonych przez państwowych aktorów dysponujących najnowocześniejszymi technologiami militarnymi oraz głęboką wiedzą specjalistyczną o szczegółowych charakterystykach technicznych wszystkich sygnałów satelitarnych. Wykorzystywanie odmiennych częstotliwości radiowych przez system Galileo w stosunku do amerykańskiego GPS zapewnia pewien dodatkowy poziom zabezpieczenia przed najprostszymi formami zakłóceń, ale definitywnie nie eliminuje całkowicie ryzyka skutecznych ataków, szczególnie gdy atakujący państwowi aktorzy posiadają praktycznie nieograniczone zasoby techniczne oraz finansowe.
Intensywnie rozwijająca się kooperacja między polskim sektorem cywilnym a Ministerstwem Obrony Narodowej w strategicznej dziedzinie przeciwdziałania różnorodnym zagrożeniom radioelektronicznym ma na celu wypracowanie kompleksowej, długoterminowej strategii skutecznej ochrony całej polskiej infrastruktury nawigacyjnej oraz racjonalne ustalenie najważniejszych priorytetów inwestycyjnych w absolutnie kluczowym obszarze zaawansowanych technologii satelitarnych o znaczeniu obronnym. Planowane przez obie strony współpracy inicjatywy technologiczne obejmują nie tylko systematyczny rozwój krajowych możliwości obserwacyjnych z wykorzystaniem satelitów do ciągłego monitorowania powierzchni Ziemi, ale również stopniowe oraz planowe tworzenie solidnych fundamentów technologicznych oraz organizacyjnych pod przyszłą, strategiczną niezależność technologiczną Polski w absolutnie krytycznej dziedzinie nawigacji satelitarnej.
Skuteczna realizacja tych niezwykle ambitnych oraz technologicznie wymagających planów strategicznych będzie jednak wymagać bezprecedensowych w historii Polski nakładów finansowych ze strony budżetu państwa oraz wieloletniego, nieprzerwanego zaangażowania politycznego ze strony najwyższych organów władzy wykonawczej, ustawodawczej oraz sądowniczej w Polsce. Budowanie suwerennych krajowych zdolności kosmicznych nie może być przedsięwzięciem podejmowanym sporadycznie, doraźnie lub wyłącznie w odpowiedzi na bieżące kryzysy bezpieczeństwa, ale musi stanowić integralny element długoterminowej, strategicznej polityki bezpieczeństwa narodowego realizowanej konsekwentnie oraz systematycznie przez kolejne kadencje rządzące niezależnie od zmian politycznych czy koniunktury ekonomicznej.
Geopolityczne oraz strategiczne konsekwencje systematycznych rosyjskich ataków na polskie systemy nawigacji satelitarnej sięgają znacznie dalej niż bezpośrednie zagrożenia techniczne dla funkcjonowania poszczególnych urządzeń elektronicznych, stanowiąc integralny oraz najważniejszy element znacznie szerszej oraz bardziej kompleksowej strategii systematycznej destabilizacji wszystkich państw należących do Sojuszu Północnoatlantyckiego oraz Unii Europejskiej poprzez celowe podważanie społecznego zaufania obywateli do niezawodności oraz bezpieczeństwa krajowej infrastruktury krytycznej. Planowe oraz systematyczne zakłócania systemów nawigacyjnych, które stanowią absolutny fundament sprawnego funkcjonowania wszystkich aspektów nowoczesnej cywilizacji cyfrowej w dwudziestym pierwszym wieku, mają na celu nie tylko bezpośrednie szkodzenie gospodarce oraz administracji państwowej, ale również demonstrację potęgi militarnej Rosji oraz systematyczne testowanie granic tolerancji oraz reakcji zachodnich państw na różnorodne działania hybrydowe mieszczące się w szarej strefie współczesnych konfliktów.
Tego rodzaju systematyczne oraz zaplanowane aktywności destabilizacyjne mieszczą się w szarej strefie współczesnych konfliktów hybrydowych, pozostając formalnie poniżej tradycyjnego progu klasycznego konfliktu zbrojnego, który automatycznie wymagałby uruchomienia mechanizmów kolektywnej obrony sojuszniczej oraz zdecydowanej odpowiedzi militarnej, ale jednocześnie mogą mieć bardzo znaczące, długoterminowe oraz kumulatywne konsekwencje dla stabilnego funkcjonowania całej gospodarki oraz codziennego bezpieczeństwa milionów obywateli państw będących systematycznymi celami tych wyrafinowanych ataków. Rosja w ten sposób systematycznie testuje granice politycznej oraz militarnej tolerancji NATO oraz Unii Europejskiej, sprawdzając metodami empirycznymi, jakie konkretnie działania destabilizacyjne może podejmować bez prowokowania zdecydowanej odpowiedzi zbrojnej ze strony zachodniego sojuszu obronnego.
Współczesny polski sektor gospodarczy w coraz większym oraz bardziej krytycznym stopniu uzależniony jest od absolutnie precyzyjnej oraz niezawodnej nawigacji satelitarnej działającej przez całą dobę bez jakichkolwiek zakłóceń, co oznacza, iż systematyczne rosyjskie działania zakłócające mają bezpośrednie, wymiernie negatywne oraz coraz bardziej dotkliwe konsekwencje ekonomiczne dla całej polskiej gospodarki oraz konkurencyjności polskich przedsiębiorstw na rynkach międzynarodowych. Zaawansowana logistyka transportowa wykorzystująca najnowocześniejsze systemy śledzenia przesyłek, nowoczesne rolnictwo precyzyjne wykorzystujące w pełni autonomiczne maszyny rolnicze sterowane satelitarnie, przemysł wydobywczy wykorzystujący precyzyjne pozycjonowanie maszyn górniczych, profesjonalna geodezja oraz kartografia, a także dziesiątki innych branż gospodarczych w absolutnie krytyczny sposób wykorzystują systemy nawigacji satelitarnej do codziennej optymalizacji skomplikowanych procesów produkcyjnych oraz zapewnienia najwyższej jakości świadczonych usług dla swoich wymagających klientów.
Systematyczne oraz coraz intensywniejsze zakłócenia precyzyjnej nawigacji mogą prowadzić do bardzo znacznych opóźnień w realizacji terminowych dostaw różnorodnych towarów, poważnych błędów w skomplikowanych pomiarach geodezyjnych wpływających bezpośrednio na bezpieczeństwo konstrukcji budowlanych oraz infrastrukturalnych, problemów z zaawansowaną automatyzacją nowoczesnych procesów rolniczych opartych na technologiach precyzyjnych oraz szeregu innych negatywnych konsekwencji ekonomicznych o charakterze kaskadowym, których rzeczywista skala finansowa oraz długoterminowy wpływ na międzynarodową konkurencyjność całej polskiej gospodarki może być bardzo trudna do precyzyjnego oszacowania w krótkim okresie, ale z pewnością będzie się systematycznie kumulować oraz narastać wraz z dalszą intensyfikacją oraz zaostrzaniem rosyjskich ataków hybrydowych.
Polska infrastruktura finansowa również w coraz większym oraz bardziej fundamentalnym stopniu opiera się na niezwykle precyzyjnych sygnałach czasowych dostarczanych przez zaawansowane systemy nawigacji satelitarnej do synchronizacji wszystkich elektronicznych operacji finansowych realizowanych w polskim systemie bankowym. Absolutnie precyzyjna synchronizacja czasowa skomplikowanych transakcji finansowych realizowanych elektronicznie, złożone operacje giełdowe wymagające koordynacji w skali milisekund oraz niezawodne funkcjonowanie wszystkich nowoczesnych systemów płatniczych obsługujących miliony transakcji dziennie wymagają ekstremalnie dokładnych oraz stabilnych znaczników czasowych, które są dostarczane przez satelity nawigacyjne krążące na precyzyjnie kontrolowanych orbitach okołoziemskich.
Systematyczne oraz celowe zakłócenia tych fundamentalnych sygnałów czasowych mogą teoretycznie oraz praktycznie wpływać na codzienną stabilność oraz niezawodność krajowych systemów finansowych, powodując problemy z rozliczeniami międzybankowymi, synchronizacją transakcji międzynarodowych oraz funkcjonowaniem systemów płatniczych obsługujących handel elektroniczny, choć najnowocześniejsze polskie instytucje finansowe stosują zwykle wielopoziomowe, nadmiarowe źródła sygnałów czasowych pochodzących z różnych niezależnych satelitów oraz systemów naziemnych dla zapewnienia absolutnej ciągłości działania choćby w najbardziej krytycznych sytuacjach kryzysowych charakteryzujących się całkowitą utratą dostępu do głównych systemów nawigacyjnych.
Krajowe służby ratownicze, w tym straż pożarna, pogotowie ratunkowe oraz różnorodne służby medyczne, również w absolutnie fundamentalny oraz nieodzowny sposób polegają na niezawodnych oraz precyzyjnych systemach nawigacji satelitarnej przy codziennej koordynacji skomplikowanych oraz czasochłonnych działań ratunkowych oraz przy krytycznym transporcie medycznym pacjentów w stanie bezpośredniego zagrożenia życia wymagających natychmiastowej interwencji medycznej. Systematyczne oraz nieprzewidywalne zakłócenia precyzyjnej nawigacji mogą mieć bezpośredni oraz potencjalnie śmiertelny wpływ na szybkość oraz skuteczność ratunkowych interwencji medycznych, szczególnie w sytuacjach wymagających błyskawicznej oraz milimetrowo precyzyjnej lokalizacji poszkodowanych w trudno dostępnych miejscach lub maksymalnie szybkiego dotarcia zespołów ratunkowych do miejsc wypadków, katastrof lub innych zdarzeń zagrażających życiu ludzkiemu.
Zaawansowane systemy alarmowe oraz nowoczesne dyspozytornie wszystkich służb ratunkowych działających w Polsce intensywnie oraz systematycznie wykorzystują najnowocześniejszą nawigację satelitarną do ciągłej optymalizacji strategicznego rozmieszczenia dostępnych zasobów ratunkowych na terytorium kraju oraz do precyzyjnego planowania najszybszych oraz najbardziej efektywnych tras dojazdu do miejsca każdej akcji ratunkowej z uwzględnieniem aktualnych warunków drogowych, natężenia ruchu oraz innych czynników wpływających na czas reakcji służb.
Międzynarodowy charakter narastającego problemu systematycznych zakłóceń systemów nawigacji satelitarnej nad całą Europą Wschodnią oraz Północną wymaga pilnego wypracowania w pełni skoordynowanych oraz długoterminowych działań na poziomie całego Sojuszu Północnoatlantyckiego oraz wszystkich instytucji Unii Europejskiej, ponieważ rosyjskie ataki radioelektroniczne systematycznie dotykają nie tylko terytorium Polski, ale również wielu innych strategически важных państw regionu, co skłania do intensywnego poszukiwania wspólnych, sojuszniczych rozwiązań technicznych oraz wypracowania skutecznych mechanizmów kolektywnej odpowiedzi politycznej oraz militarnej na tego rodzaju nowe zagrożenia hybrydowe charakterystyczne dla dwudziestego pierwszego wieku.
Wypracowanie rzeczywiście skutecznych oraz długoterminowo zrównoważonych środków technicznych oraz proceduralnych przeciwdziałania systematycznym atakom na infrastrukturę nawigacyjną wymaga intensywnego oraz systematycznego łączenia ograniczonych zasobów finansowych wszystkich państw sojuszniczych oraz wysoce wrażliwej wymiany najbardziej tajnych informacji wywiadowczych między wszystkimi członkami sojuszu, co może być poważnym wyzwaniem organizacyjnym oraz politycznym ze względu na ekstremalną wrażliwość niektórych najnowocześniejszych technologii obronnych oraz absolutnie kluczowych informacji operacyjnych dotyczących zdolności oraz ograniczeń systemów obronnych poszczególnych krajów.
Systematyczny oraz strategiczny rozwój suwerennych krajowych możliwości technologicznych w obszarze najnowocześniejszych technologii satelitarnych stanowi absolutny strategiczny priorytet dla zapewnienia długoterminowego bezpieczeństwa oraz suwerenności technologicznej Polski w dziedzinie kosmicznej oraz dla stopniowego uniezależniania się od zagranicznych dostawców usług krytycznych dla bezpieczeństwa narodowego. Masywne oraz wieloletnie inwestycje w krajowe badania naukowe oraz rozwój technologiczny, strategiczna kooperacja z najnowocześniejszym polskim przemysłem zaawansowanych technologii oraz systematyczne budowanie unikatowych kompetencji oraz ekspertyzy w dziedzinie technologii kosmicznych są absolutnie niezbędne dla stopniowego oraz planowego zmniejszenia krytycznej zależności od zagranicznych dostawców oraz znaczącego zwiększenia odporności na systematyczne zewnętrzne zagrożenia hybrydowe.
