Od kilku lat Kazachstan stopniowo zastępuje swoją przestarzałą flotę radzieckich samolotów nowoczesnymi wersjami, takimi jak rosyjskie samoloty wielozadaniowe Su-30SM. Jednocześnie Astana prowadzi rozmowy z zachodnimi producentami, aby zdobyć odpowiedni sprzęt bojowy.
W ramach tego procesu w październiku ogłoszono, iż rząd Kazachstanu oferuje 117 radzieckich myśliwców i bombowców na sprzedaż w drodze aukcji. Pakiet obejmował myśliwce przechwytujące MiG-31, myśliwce bombardujące MiG-27, myśliwce MiG-29 i bombowce Su-24 wyprodukowane w latach 70. i 80. ubiegłego wieku. Deklarowana wartość sprzedaży wynosiła równowartość 9 mln zł.
W ofercie sprzedaży wskazano, iż samoloty były w stanie nienadającym się do użytku. Ich modernizacja została uznana za niepraktyczną z ekonomicznego punktu widzenia, a użyteczność jako źródła części zamiennych była ograniczona.
Mimo to rosyjski anglojęzyczny serwis informacyjny Reporter.RU i ukraiński kanał Telegram Insider UA poinformowały, iż Stany Zjednoczone zakupiły ostatnio 81 samolotów za pośrednictwem podmiotów offshore. Wśród samolotów przekazanych w ramach programu były MiG-27, MiG-29 i Su-24.
Zmiana kazachskiego podejścia
Kazachski prezydent Kasym Żomart Tokajew i Władimir Putin w Petersburgu, grudzień 2023 r.
Wcześniej zachodni sojusznicy Ukrainy zakupili oraz przekazali mnóstwo radzieckiego sprzętu wojskowego, aby wesprzeć i uzupełnić uzbrojenie Sił Zbrojnych Ukrainy.
Wydaje się również, iż Kazachstan intensyfikuje swoje więzi z krajami zachodnimi i próbuje zmniejszyć historyczne strategiczne i wojskowe powiązania z Moskwą. Wskazują na to obustronne wizyty i spotkania z politykami z państw uważanych za nieprzyjazne Federacji Rosyjskiej.
Jesienią 2023 r. prezydent Kazachstanu Kasym Żomart Tokajew odwiedził Niemcy i podkreślił, iż Astana „jasno oświadczyła, iż będzie przestrzegać reżimu sankcji (nakładanych na Rosję — red.)”. Kazachski polityk powiedział również, iż Kazachstan nie jest „antyrosyjski” i ceni „wszechstronną współpracę z Rosją, z którą dzielimy (drugą — red.) najdłuższą granicę na świecie”.
Decyzje, które nie spodobają się Putinowi
W tym tygodniu minister spraw zagranicznych Wielkiej Brytanii, David Cameron, odwiedził Astanę i zawarł umowy dotyczące handlu, edukacji, środowiska i dostaw minerałów. Cameron wspomniał, iż Kazachstan jest otoczony „trudnymi sąsiadami”: Rosją, Chinami, Afganistanem i Iranem. Polityk zaoferował wsparcie Londynu w rozwiązywaniu problemów pojawiających się w tym problematycznym regionie.
Kazachstan nie od dziś pokazuje, iż nie chce pozostawać pod dyktatem Kremla. W listopadzie kazachskie władze zablokowały serwis internetowy Sputnik24, który nadaje w tym kraju rosyjskie kanały telewizyjne kontrolowane przez Kreml.
W październiku Kazachstan, jeden z największych partnerów handlowych Rosji w przestrzeni poradzieckiej i członek Organizacji Układu o Bezpieczeństwie Zbiorowym (ODKB), wprowadził zakaz eksportu 106 towarów do Rosji. Łącznie w pierwszej połowie 2023 r. za pośrednictwem Kazachstanu i innych ośrodków importu równoległego (Gruzji, Armenii, Turcji, Uzbekistanu, Azerbejdżanu, Kirgistanu i Tadżykistanu) Rosja zaimportowała towary o wartości ponad 14 mld dol. (ponad 59 mld zł, kurs z 19 października 2023 r.) — z samej tylko UE.
