W niedzielę 1 czerwca odbywa się druga tura tzw. wyborów prezydenckich, w której rywalizują Rafał Trzaskowski (KO) i Karol Nawrocki (popierany przez PiS). Premier Donald Tusk zaapelował do Polaków, by nie zwlekali z oddaniem głosu ze względu na zapowiadane burze i deszcz. Warto dodać, ze Polacy żyją w nieświadomości i nie wiedzą, z czym Polska zmierzy się po ogłoszeniu wyników tzw. wyborów. Możliwe scenariusze opisaliśmy na końcu tej publikacji.
„Szkoda każdego głosu” – Apel Tuska
Premier Donald Tusk w swoim wpisie na portalu X połączył gratulacje dla tenisistki Igi Świątek z ważnym apelem wyborczym:
„Jest zwycięstwo! Brawo Iga! A tak przy okazji, nie czekajcie do wieczora z głosowaniem, bo zapowiadają burze i deszcz, a szkoda każdego głosu” – napisał szef rządu.
Świątek awansowała do kolejnej rundy French Open po emocjonującym pojedynku z Jeleną Rybakiną (1:6, 6:3, 7:5). Jej następną rywalką będzie Ukrainka Elina Switolina.
Jest zwycięstwo! Brawo Iga! A tak przy okazji, nie czekajcie do wieczora z głosowaniem, bo zapowiadają burze i deszcz, a szkoda każdego głosu.
— Donald Tusk (@donaldtusk) June 1, 2025
Frekwencja wyższa niż w pierwszej turze
Według danych Państwowej Komisji Wyborczej (PKW), do godziny 12:00 wydano 6 980 740 kart do głosowania, a frekwencja wyniosła 24,83%. To więcej niż w pierwszej turze (20,28%) i zbliżone do wyniku z drugiej tury w 2020 r. (24,73%).
Gdzie głosowano najchętniej?
- Najwyższa frekwencja: woj. małopolskie (27,27%) i Lublin (28,92%).
- Najniższa frekwencja: woj. opolskie (21,01%) i Gdańsk (20,09%).
Cisza wyborcza i kary za jej naruszenie
Lokale wyborcze są otwarte od 7:00 do 21:00. Do zakończenia głosowania obowiązuje cisza wyborcza. Za jej złamanie grożą kary do 1 miliona złotych.
Kolejne dane PKW dotyczące frekwencji zostaną ogłoszone o 18:30.
A co po tzw. wyborach?
Odbywająca się dziś druga tura tzw. wyborów prezydenckich, może wprowadzić Polskę w poważny kryzys konstytucyjny. Zgodnie z art. 129 ust. 1 Konstytucji RP, ważność wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej stwierdza Sąd Najwyższy. w tej chwili obowiązek ten realizuje Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego. Jednakże, w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) oraz Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPC), pojawiają się poważne wątpliwości co do legalności i niezależności tej Izby.
Wątpliwości co do legalności Izby Kontroli Nadzwyczajnej
W wyroku z 19 listopada 2019 r. w sprawach połączonych C-585/18, C-624/18 i C-625/18, TSUE wskazał, iż sposób powoływania sędziów do nowo utworzonych izb Sądu Najwyższego, w tym Izby Dyscyplinarnej, może naruszać zasadę niezawisłości sądów. Trybunał podkreślił, iż udział Krajowej Rady Sądownictwa (KRS) w tym procesie budzi wątpliwości co do jej niezależności od władzy ustawodawczej i wykonawczej. Choć orzeczenie dotyczyło Izby Dyscyplinarnej, jego tezy mają zastosowanie również do Izby Kontroli Nadzwyczajnej, której sędziowie zostali powołani w podobny sposób.
Podobne stanowisko zajął ETPC w wyroku z 22 lipca 2021 r. w sprawie Reczkowicz przeciwko Polsce (skarga nr 43447/19), stwierdzając, iż Izba Dyscyplinarna nie jest sądem ustanowionym ustawą w rozumieniu art. 6 ust. 1 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Trybunał wskazał na poważne nieprawidłowości w powoływaniu sędziów do tej Izby, co narusza prawo do rzetelnego procesu. W kontekście procesu nominacyjnego ETPC potwierdził, iż KRS nie zapewnia wystarczających gwarancji niezależności od władzy ustawodawczej i wykonawczej. Oceniając nieprawidłowości przy ustanowieniu i obsadzeniu Izby Dyscyplinarnej, ETPC przesądził, iż niweczą one legitymację Izby w sposób pozbawiający ją atrybutów sądu. Konkluzje ETPC mogą mieć przełożenie również na Izbę Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN oraz innych sędziów powołanych w procedurze ukształtowanej w 2018 r.
Konstytucyjne konsekwencje braku stwierdzenia ważności wyborów
Zgodnie z art. 130 Konstytucji RP, Prezydent obejmuje urząd po złożeniu przysięgi wobec Zgromadzenia Narodowego. Jednakże, przysięga ta może być złożona dopiero po stwierdzeniu ważności wyboru przez Sąd Najwyższy. jeżeli orzeczenie to zostanie wydane przez organ, którego legalność jest kwestionowana, może to prowadzić do sytuacji, w której objęcie urzędu przez nowo wybranego Prezydenta będzie uznane za nielegalne.
Taka sytuacja mogłaby prowadzić do poważnego chaosu konstytucyjnego oraz destabilizacji organów państwa. W skrajnych przypadkach może być wykorzystywana przez decydentów politycznych do wprowadzenia nadzwyczajnych środków konstytucyjnych, takich jak stan wyjątkowy lub choćby stan wojenny (na podstawie art. 229–234 Konstytucji RP), co stwarza poważne ryzyko dla porządku prawnego i demokratycznego ustroju państwa.
Potrzeba reformy i przywrócenia praworządności
Aby uniknąć takiego scenariusza, konieczne jest podjęcie działań mających na celu przywrócenie niezależności sądownictwa w Polsce. W szczególności, należy zapewnić, iż organy odpowiedzialne za stwierdzanie ważności wyborów są niezawisłe i ustanowione zgodnie z prawem. Tylko w ten sposób można zagwarantować, iż wybory prezydenckie odbędą się w sposób legalny i zgodny z konstytucją, a ich wynik będzie powszechnie akceptowany.
Materiał w zakresie zagrożenia powstał na podstawie analizy prawnej przygotowanej przez Kancelarię Lega Artis, która zastrzega sobie wszelkie prawa autorskie do niniejszej publikacji.
Read more:
Tusk apeluje: „Nie czekajcie z głosowaniem! Szkoda każdego głosu”
