Nowy rok akademicki rozpoczął się z kilkoma istotnymi zmianami legislacyjnymi, choć na najważniejsze reformy środowisko akademickie wciąż musi poczekać. Uczelnie przez cały czas mierzą się z konsekwencjami wprowadzonych latem nowych regulacji dotyczących przyjmowania cudzoziemców na studia.
Jedna z najważniejszych zmian to ograniczenie biurokracji dla uczelni. Od końca sierpnia jednostki szkolnictwa wyższego, takie jak uczelnie czy instytuty Polskiej Akademii Nauk, muszą zgłaszać do systemu POL-on tylko inwestycje powyżej 100 tysięcy złotych.
Cyfryzacja w szkolnictwie wyższym
Od 1 października studenci otrzymają mLegitymacje w aplikacji mObywatel, a tradycyjne karty będą dostępne tylko na wniosek. Środowisko akademickie pozytywnie ocenia tę zmianę, wskazując na ułatwienia w codziennym życiu oraz oszczędności związane z zaprzestaniem drukowania plastikowych kart.
Od września obowiązują również nowe przepisy dotyczące kształcenia na kierunkach lekarskim, lekarsko-dentystycznym i położnictwie. Zmiany określają między innymi liczebność grup oraz wymiar zajęć w symulowanych warunkach klinicznych.
Kontrowersyjne przepisy dla cudzoziemców
Największym wyzwaniem okazała się tzw. specustawa wizowa, która weszła w życie z początkiem lipca podczas trwającej rekrutacji. Zagraniczni kandydaci muszą teraz posiadać świadectwo ukończenia szkoły średniej i poświadczenie znajomości języka wykładowego na poziomie co najmniej B2.
Wymóg nie dotyczy cudzoziemców, którzy ukończyli szkołę w państwach Unii Europejskiej, OECD, Ukrainie i Chinach. Uczelnie nie mogą już same weryfikować znajomości języka - kandydaci muszą przedstawić państwowy certyfikat.
Wprowadzenie zmian w trakcie rekrutacji spowodowało chaos. Część kandydatów objął stary tryb, część przejściowy, a część nowy. Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich wskazała na "paraliż procesu rekrutacji".
Nowe limity i kompetencje
Regulacje wprowadziły też limity - liczba cudzoziemców przyjmowanych w uczelni nie może przekroczyć 50 procent ogólnej liczby studentów. Od lipca Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej stała się jedynym organem wydającym informacje o zagranicznych świadectwach i dyplomach.
Resort nauki pracuje nad wprowadzeniem elastycznego gospodarowania środkami na stypendia rektora oraz finansowaniem wsparcia osób niepełnosprawnych na studiach podyplomowych. Obie zmiany mają obowiązywać od 2026 roku.
Oczekiwania doktorantów i studentów
Doktoranci szczególnie czekają na możliwość otrzymania zapomogi w trudnej sytuacji życiowej oraz możliwość zawieszenia kształcenia z powodów innych niż rodzicielstwo. Oczekują również wprowadzenia cyfrowych legitimacji doktoranckich.
Z myślą o studentach realizowane są prace nad modyfikacją systemu stypendialnego. Wszystkie te kwestie są w tej chwili w fazie przygotowywania przez ministerstwo.
Reforma systemu szkolnictwa wyższego
Środowisko naukowe czeka przede wszystkim na reformę systemu szkolnictwa wyższego i nowelizację ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Prace nad nią rozpoczął minister Marcin Kulasek, który powołał zespół złożony z przedstawicieli środowiska akademickiego.
Kulasek objął kierownictwo resortu po tym, jak jego poprzednik Dariusz Wieczorek podał się do dymisji pod koniec ubiegłego roku. Według wiceminister Karoliny Zioło-Pużuk szkic rozporządzenia dotyczącego ewaluacji naukowej ma być gotowy późną jesienią.
Źródła wykorzystane: "PAP" Uwaga: Ten artykuł został zredagowany z pomocą Sztucznej Inteligencji.
