Dowody naukowe i praktyczne doświadczenia z ostatnich dekad pokazują, iż procesy pokojowe na świecie wciąż pomijają strategię, która mogłaby znacząco ograniczyć konflikty i wzmocnić stabilność. Chodzi o aktywne włączenie w te procesy kobiet – pisze amerykański think tank – Rada Stosunków Międzynarodowych (CFR).
Czym jest Council on Foreign Relations (CFR)?
Council on Foreign Relations (Rada Stosunków Międzynarodowych) to bardzo wpływowy niezależny amerykański think tank i organizacja non-profit z siedzibą w Nowym Jorku. CFR została założona w 1921 roku. CFR zajmuje się analizą polityki zagranicznej i spraw międzynarodowych, dostarczając ekspertyz decydentom, liderom biznesu, mediom oraz opinii publicznej. Wśród członków organizacji znajdują się byli dyplomaci, politycy, ekonomiści, naukowcy i przedstawiciele sektora prywatnego. Organizacja uważana jest za jedno z centrów opracowywania amerykańskiej strategii.
Kobiety w procesach pokojowych a bezpieczeństwo międzynarodowe
Obecność kobiet na stanowiskach przywódczych zmniejsza ryzyko wybuchu konfliktów zbrojnych i zwiększa szanse na pokojowe rozwiązanie sporów. Badania wskazują, iż państwa o wyższym poziomie równości płci częściej wybierają negocjacje zamiast przemocy i rzadziej sięgają po siłę militarną w sporach międzynarodowych. Z kolei kraje z większymi nierównościami płci częściej angażują się w konflikty wewnętrzne i międzypaństwowe.
Fot. CFRRezolucja Rady Bezpieczeństwa ONZ 1325
Przełomowym momentem dla wzmocnienia roli kobiet w procesach pokojowych było przyjęcie w październiku 2000 roku Rezolucji 1325 Rady Bezpieczeństwa ONZ. Dokument ten wzywa państwa członkowskie do zwiększenia reprezentacji kobiet na wszystkich szczeblach podejmowania decyzji w instytucjach i mechanizmach krajowych, regionalnych i międzynarodowych odpowiedzialnych za zapobieganie, zarządzanie i rozwiązywanie konfliktów.
Rezolucja ta opiera się na dowodach wskazujących, iż wyższy poziom równości płci przekłada się na większe bezpieczeństwo i stabilność. Statystyki są jednoznaczne: udział kobiet w procesach pokojowych zwiększa prawdopodobieństwo utrzymania porozumienia przez co najmniej dwa lata o 20%, a w perspektywie piętnastoletniej – aż o 35%.
Fot. CFRNiska reprezentacja kobiet w negocjacjach pokojowych
Pomimo rosnącej liczby dowodów na pozytywny wpływ kobiet w procesach pokojowych, ich udział przez cały czas pozostaje niski. W 2022 roku kobiety stanowiły zaledwie 16% negocjatorów w procesach prowadzonych lub współprowadzonych przez ONZ – co oznacza spadek w porównaniu z 23% w 2020 roku.
- W konfliktach w Etiopii, Mjanmie, na Bałkanach, w Sudanie i Jemenie kobiety nie były obecne w zespołach negocjacyjnych.
- Jedynie w Kolumbii osiągnięto niemal parytet płci zarówno w delegacji rządowej, jak i rebelianckiej.
- Spośród 18 porozumień pokojowych zawartych w 2022 roku tylko jedno miało kobietę wśród sygnatariuszy.
ONZ zwiększyła wprawdzie udział kobiet w zespołach mediacyjnych do 43% (z 30% w 2019 roku) oraz zaprosiła lokalne liderki pokoju do udziału w 58% posiedzeń komisji ds. budowania pokoju, jednak wciąż jest to niewystarczający postęp.
Kobiety w misjach pokojowych ONZ
Również w misjach pokojowych udział kobiet pozostaje ograniczony. w tej chwili stanowią one zaledwie 6,5% personelu wojskowego i 15,8% policji działającej w ramach operacji ONZ. Co więcej, tylko jedna trzecia porozumień pokojowych zawartych w 2022 roku zawierała zapisy odnoszące się do potrzeb kobiet i dziewcząt.
Oznacza to, iż społeczność międzynarodowa wciąż jest daleka od realizacji celu ONZ, jakim jest „pełny, równy i znaczący udział” kobiet w procesach pokojowych, operacjach pokojowych i budowaniu pokoju do 2030 roku.
Niewykorzystany potencjał kobiet w budowaniu pokoju
Pomijanie kobiet w procesach pokojowych oznacza ignorowanie ich udokumentowanego wkładu w budowanie pokoju i bezpieczeństwa. Badania i studia przypadków z ostatnich dekad jednoznacznie dowodzą, iż udział kobiet – zarówno na oficjalnych stanowiskach negocjacyjnych, jak i w oddolnych inicjatywach – znacząco zwiększa szanse na trwałe porozumienia pokojowe.
Tymczasem większość porozumień zawartych od 1990 roku nie odnosi się do doświadczeń kobiet w czasie konfliktów ani do ich roli w odbudowie po jego zakończeniu. To poważna luka, którą należy pilnie wypełnić.
Fot. CFRGłos kobiet w polityce międzynarodowej
Dyplomatki i liderki z całego świata wielokrotnie udowodniły, jak istotny jest ich wkład w procesy pokojowe – od Iranu, przez Liberię, po Irlandię Północną. Ich doświadczenia potwierdzają, iż bez równego udziału kobiet w negocjacjach trudno o trwałe i sprawiedliwe rozwiązania.
Posłuchaj też wywiadów z dyplomatami USA i liderami światowymi o ich wkładzie w procesy pokojowe i bezpieczeństwa na całym świecie – od Iranu po Liberię i Irlandię Północną.
Źródło i cała informacja: Council on Foreign Relations
Te treści też mogą Cię zainteresować:
Kongres ESG. Rozliczanie z szacunku dla praw człowieka w krajach rozwijających się zacznijmy od siebie
Święto Wojska Polskiego jest też świętem kobiet w żołnierskich mundurach [Analiza]
