Komisja Europejska przedstawiła ambitny budżet UE na lata 2028-2034 o łącznej wartości dwóch bilionów euro. Piotr Serafin, polski komisarz ds. budżetu, zapowiedział pięciokrotne zwiększenie środków na obronność i kosmos do 131 miliardów euro. Dla Ukrainy przewidziano specjalne wsparcie w wysokości do 100 miliardów euro. Nowy budżet ma być finansowany z nowych źródeł dochodów, w tym podatków od tytoniu i korporacji.
Każde euro z budżetu UE musi być łatwo dostępne dla ludzi i projektów, które ma wspierać - tak Piotr Serafin tłumaczył założenia nowego budżetu podczas spotkania z europosłami w Parlamencie Europejskim. Środki muszą być przeznaczane na sprawy najważniejsze dla Europejczyków i trafiać tam, gdzie budżet UE może osiągnąć więcej niż same budżety krajowe.
Komisja potrzebuje również przestrzeni do reagowania w nieoczekiwanych sytuacjach, szybkiego działania w kryzysie i zmiany priorytetów. Kolejne wieloletnie ramy finansowe UE będą ambitnym budżetem o łącznej wartości dwóch bilionów euro.
Fundusz Konkurencyjności za 451 miliardów
Fundusz Konkurencyjności, który ma liczyć 451 miliardów euro, zostanie przeznaczony na inwestycje w czystych technologiach, technologiach cyfrowych, biotechnologii, obronności, przestrzeni kosmicznej i bezpieczeństwa żywnościowego. Będzie wspierać projekty na etapach od pomysłu do komercjalizacji.
Serafin podkreślił wagę inwestycji w obronność i kosmos. W ramach Funduszu Konkurencyjności środki dostępne na te cele zostaną zwiększone pięciokrotnie, osiągając poziom 131 miliardów euro.
Program "Łącząc Europę" z większym budżetem
Komisarz zapowiedział też zwiększenie budżetu programu "Łącząc Europę" do łącznej kwoty 81 miliardów euro. Środki z niego mają trafiać na projekty infrastrukturalne, łączność i bezpieczeństwo.
Na program "Globalna Europa" - instrument finansowy UE na rzecz działań zewnętrznych, jak zwalczanie ubóstwa czy wzmacnianie bezpieczeństwa międzynarodowego - przewidziano 200 miliardów euro w latach 2028-2034. Komisja Europejska proponuje też przeznaczenie do 100 miliardów euro dla Ukrainy jako długoterminowe zobowiązanie na rzecz jej odbudowy.
Mechanizm kryzysowy i wsparcie dla granic
W propozycji zawarty jest specjalny mechanizm kryzysowy, który mógłby uruchomić pożyczki o wartości do prawie 400 miliardów euro. Byłby on uruchamiany przez Radę UE za zgodą Parlamentu Europejskiego.
Budżet kładzie nacisk na "wyzwania na naszych granicach". Regiony wschodnie graniczące z Ukrainą, Rosją i Białorusią otrzymają premię w alokacji funduszy odzwierciedlającą ich specyficzne wyzwania.
Nowe źródła dochodów budżetu
Aby zrealizować wyznaczone cele, Komisja Europejska proponuje wprowadzenie nowych źródeł dochodów budżetu, w tym podatków od tytoniu i korporacji. Kolejne nowe źródła to dochody z systemu handlu emisjami ETS, dochody z CBAM - specjalnej opłaty za emisje CO2 dla wybranych towarów importowanych spoza UE, oraz opłata za odpady elektroniczne.
To zrównoważona mieszanka nowych dochodów, która nie obciąża budżetów krajowych i jest zgodna z celami polityki UE - powiedział Serafin. Komisja Europejska zrezygnowała z dochodów z systemu handlu uprawnieniami do emisji ETS 2, który ma objąć emisje z budynków i transportu drogowego.
Wszystkie pieniądze z nowego budżetu UE na lata 2028-2034 mają być wydatkowane w poszanowaniu praworządności. Stanowisko Komisji jest jasne - wszystkie pieniądze unijne będą wydatkowane w poszanowaniu zasady praworządności.
Z Brukseli Łukasz Osiński i Maria Wiśniewska (PAP) Uwaga: Ten artykuł został zredagowany przy pomocy Sztucznej Inteligencji.
