Od trzech dekad, w badaniach socjologicznych obywatele Ukrainy postrzegają korupcję jako najważniejszy problem społeczny, ostatnio ustępujący tylko skutkom wojny. Korupcja stanowi ulubiony argumentów wrogów albo neutralnych nieprzyjaciół Ukrainy, z niedawnych przykładów wystarczy wymienić Wiktora Orbana albo Roberta Ficę. Także Rosja konsekwentnie przedstawia Ukrainę jako państwo tak głęboko przeżarte korupcją, iż niezdolne do funkcjonowania.
SŁUCHAJ NA SPOTIFY:
SŁUCHAJ NA APPLE PODCASTS:
SŁUCHAJ NA SPREAKER:
Z kolei integracja ze strukturami Unii Europejskiej wymusza na ukraińskich władzach walkę z korupcją. Działania antykorupcyjne stają się w ten sposób centralnym mechanizmem spóźnionej remodernizacji Ukrainy. W naszym podcaście chcemy zapytać jednak o inną, perwersyjną stronę mechanizmu korupcji.
Czy możemy pomyśleć o korupcji jako o obiekcie, którego nienawidzimy i chcemy zniszczyć, jednocześnie go pożądając? Zastanawiamy się, czy w dzisiejszej Ukrainie krytycznie przemyślana korupcja może być analizowana przewrotnie jako mechanizm modernizacyjny, który pozwala w sytuacji wojny zapewnić efektywność systemowi władzy? Dlatego w podkaście analizujemy ostatnie głośne skandale korupcyjne w Ukrainie, masowo ujawniane przez dziennikarzy i przyglądamy się reakcji administracji prezydenta Wołodymyra Zelenskiego oraz różnych struktur siłowych państwa, które często zamiast walczyć z patologią korupcji, inwigilują samych dziennikarzy.
Ukraińskie doświadczenie pokazuje, iż korupcja i działania antykorupcyjne tworzą ze sobą patologiczny związek, wspierający się na wzajem: antykorupcyjne regulacje państwa wytwarzają jednocześnie przestrzeń dla korupcji tych, którzy mają z nią walczyć. Odnajdujemy tutaj liczne paralele z rzeczywistością polską, bo taka sama perwersja systemowa ujawniła się w konstrukcji Centralnego Biura Antykorupcyjnego, czego rozciągnięte na wiele konsekwencje polski system polityczny ponosi do dzisiaj.
Czy zatem paternalistyczny stosunek do Ukrainy ze strony państw UE takich jak Polska, Węgry czy Słowacja nie jest na wyrost? Czy tak zwane dojrzałe liberalne demokracje, których instytucje wyznaczają standardy antykorupcyjne m.in. dla Ukrainy, są od korupcji wolne? Czy poziom korupcji w Ukrainie może być uzasadnieniem odmowy wsparcia militarnego i finansowego w sytuacji wojny z Rosją? Na te pytania odpowiadamy w drugim odcinku podcastu Krytyki Politycznej Blok wschodni.
Blok wschodni
„Centralnie o Wschodzie” – tak brzmi dewiza podcastu Blok wschodni, który prowadzą Paulina Siegień i Wojciech Siegień. O państwach, które leżą na wschód od Polski, chcemy mówić centralnie, bo uważamy, iż tam dzisiaj decyduje się przyszłość Europy i demokracji. Dlatego naszą uwagę kierujemy w stronę Ukrainy, która walczy z otwartą i niesprowokowaną rosyjską agresją. Ale będziemy odwiedzać także inne państwa, które w wyniku rosyjskiej wojny przeciwko Ukrainie stanęły na geopolitycznym rozdrożu i szukają odpowiedzi na pytanie o swoje miejsce na mapie międzynarodowych sojuszy.
**
Paulina Siegień – dziennikarka i reporterka związana z Trójmiastem, Podlasiem i Kaliningradem. Pisze o Rosji i innych sprawach, które uzna za istotne, regularnie współpracuje także z New Eastern Europe. Absolwentka Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego i filologii rosyjskiej na Uniwersytecie Gdańskim. Autorka książki Miasto bajka. Wiele historii Kaliningradu (2021), za którą otrzymała Nagrodę Conrada.
Wojciech Siegień – etnolog, psycholog, absolwent Kolegium MISH UW, ekspert ds. Europy Wschodniej. Prowadził badania terenowe w Białorusi i Rosji, a od 2017 roku w Donbasie. Specjalizuje się w problematyce militaryzacji społecznej i kulturowej. Wraz z Pauliną Siegień prowadzi podcast Na Granicy.
