Ukraiński parlament przyjął nowe prawo, które rozszerza definicję deportacji o przymusowe przesiedlenia z Polski w latach 1944-51. Ustawa uznaje za nielegalne deportacje dokonane na podstawie umów między ZSRR a Polską. Zmiany dotyczą osób ukraińskiego pochodzenia etnicznego, które zostały przymusowo przesiedlone wraz z odebraniem majątku i ograniczeniem praw. Według historyków z Polski wyjechało wówczas prawie pół miliona Ukraińców, z czego ćwierć miliona deportowano siłą.
Nowe prawo wprowadza istotne zmiany do ukraińskiej ustawy z 2014 roku dotyczącej przywrócenia praw osób deportowanych ze względów etnicznych. Wcześniejsza wersja zawierała definicję deportacji jako przymusowego przesiedlenia narodów i mniejszości narodowych na podstawie decyzji władz byłego ZSRR.
Teraz ukraińscy parlamentarzyści dodali do ustawy, iż definicja ta dotyczy również osób przymusowo przesiedlonych z Polski. Chodzi o deportacje przeprowadzone na podstawie umów międzynarodowych ZSRR i Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Sowieckiej z Polską w latach 1944-51.
Deportacje uznane za nielegalne
W poprzedniej wersji ustawy Ukraina uznawała deportacje dokonane przez władze ZSRR za akty nielegalne i przestępcze. Teraz ten fragment został uzupełniony o decyzje podjęte na podstawie umów międzynarodowych ZSRS i USRS z Polską.
Ustawa wskazuje, iż dotyczy osób ukraińskiego pochodzenia etnicznego, które w latach 1944-51 były przymusowo przesiedlane. Przesiedleniom tym towarzyszyło odebranie majątku oraz ograniczenie praw politycznych, społecznych, gospodarczych i kulturalnych.
Brutalna akcja wysiedleńcza
Z danych Rady Najwyższej wynika, iż zmiany były rozważane przez ukraiński parlament od 2019 roku. 9 września 1944 roku narzucony Polsce przez Józefa Stalina rząd PKWN podpisał z rządem USRS umowę o wymianie ludności przewidującą możliwość dobrowolnego wyjazdu osób narodowości ukraińskiej.
Rok później, we wrześniu 1945 roku, trzy dywizje Wojska Polskiego zaczęły pod przymusem wysiedlać ludność ukraińską. Akcję tę przeprowadzono w brutalny sposób.
Profesor Jan Pisuliński, autor pierwszej monografii dotyczącej deportacji polskich Ukraińców do ZSRR, oceniał w 2017 roku dramatyczne rozmiary tej akcji. W latach 1944-47 z 22 powiatów południowo-wschodniej Polski wyjechało prawie pół miliona osób narodowości ukraińskiej, z tego ćwierć miliona deportowano siłą.
(PAP) Uwaga: Ten artykuł został zredagowany przy pomocy Sztucznej Inteligencji.
