Służy do wykrywania, identyfikacji i niszczenia min morskich. Do 12 Dywizjonu Trałowców w Świnoujściu trafił właśnie kolejny pojazd podwodny Ukwiał, który najpierw przeszedł gruntowny remont w Politechnice Gdańskiej. Z urządzenia skorzystają załogi trałowców projektu 207. Okręty te od dłuższego czasu są modyfikowane.
System Ukwiał składa się z kilku elementów. Głównym jest pojazd podwodny, którym steruje ulokowany na okręcie operator. Urządzenie może zanurzyć się na głębokość od 5 do 200 m, zaś w linii prostej operuje choćby 400 m od okrętu. Z pokładem łączy je tzw. kablolina. Ukwiał służy do wykrywania oraz identyfikacji min morskich. Pomaga też je niszczyć, podkładając ładunki wybuchowe typu Toczek.
System jeszcze w latach dziewięćdziesiątych opracowali naukowcy z Politechniki Gdańskiej. Wojsko kupiło siedem pojazdów. Część była wykorzystywana przez załogi niszczycieli min 206FM, część zaś trafiła do magazynów. Po tym, jak wspomniane okręty zakończyły służbę, narodził się pomysł, by w Ukwiały doposażyć trałowce projektu 207, czyli tak zwane plastiki. Tak właśnie nazywają je marynarze ze względu na kadłuby i nadbudówki skonstruowane z laminatu poliestrowo-szklanego. Ponad dwa lata temu Ukwiał został przeniesiony na ORP „Drużno”, a niedługo potem kolejny trafił na ORP „Hańcza”. Obydwa okręty służą w 12 Dywizjonie Trałowców ze Świnoujścia. Teraz jednostka odebrała pojazd numer trzy, który wcześniej przeszedł gruntowny remont, by mgły z nich korzystać załogi trałowców. Przeprowadzili go specjaliści z Politechniki Gdańskiej. Ten Ukwiał również będzie służył załogom trałowców, tyle iż nie zostanie przypisany do konkretnego okrętu. – Pozostanie w rezerwie, na wypadek, gdyby któryś z pojazdów, które już posiadamy, uległ awarii – wyjaśnia kmdr por. Sławomir Góra, dowódca 12 Dywizjonu.
REKLAMA
Tymczasem zanim na trałowcach pojawiły się nowe systemy, okręty trzeba było odpowiednio przygotować. Na ich pokładach zamontowano wciągarki kabloliny, a nowy system został zintegrowany z urządzeniami nawigacyjnymi okrętu. Modyfikację przeszedł też sam Ukwiał. – Konsolę operatora przestroiliśmy tak, aby można było z niej kierować również pojazdem Głuptak, choć oczywiście nie w tym samym czasie – tłumaczy Aleksander Gierkowski z Politechniki Gdańskiej. Głuptak to także system opracowany przez konstruktorów z gdańskiej uczelni. Podobnie jak Ukwiał służy do niszczenia min i obiektów spoczywających na morskim dnie. Jego elementem jest niewielki bezzałogowy pojazd, który działa jak dron kamikaze. Kiedy znajdzie się w pobliżu niebezpiecznego obiektu, operator detonuje zainstalowany w urządzeniu ładunek. Ale Głuptaki mogą funkcjonować także w wersji inspekcyjnej, bez ładunku. Wówczas mogą być wykorzystywane do szkolenia i rozpoznania. Pojazdy tego typu trafiły na trzy nowoczesne niszczyciele min typu Kormoran II. Od niedawna korzystają z nich także załogi dwóch trałowców.
– Doposażenie okrętów projektu 207 w kolejne systemy, pozwoliło im uzyskać zupełnie nowe zdolności. Do tej pory załogi ORP „Drużno” i ORP „Hańcza” mogły zwalczać miny w klasyczny sposób, czyli wykorzystując trały. Dzięki pojazdom podwodnym, trałowce stały się trochę podobne do niszczycieli min – mówi kmdr por. Góra. Z nowego sprzętu załogi mogły skorzystać choćby podczas misji natowskiego zespołu przeciwminowego. W ubiegłym roku obydwa trałowce dołączyły do SNMCMG1, który monitoruje szlaki żeglugowe północnej Europy. Operowały na Bałtyku, gdzie wzięły udział m.in. w ćwiczeniach „Northern Coasts 2023”. – Nasze załogi w dalszym ciągu szkolą się i realizują zadania z wykorzystaniem Ukwiała i Głuptaka – zaznacza dowódca 12dTr. W myśl założeń nowe systemy miałyby zostać zainstalowane w sumie na pokładach czterech trałowców.
Ale trałowce przechodzą również inne modyfikacje. Do tej pory cztery okręty z 12 i 13 Dywizjonu Trałowców zyskały nowe silniki niemieckiej firmy MTU oraz agregaty prądotwórcze. Dzięki nim stały się m.in. bardziej ekonomiczne, zwiększyły się też maksymalne poziomy ich eksploatacji. Nowe silniki mogą pracować przez 36 tys. godzin i dopiero po takim czasie należy je wymienić. Dla porównania stare radzieckie silniki, z których wcześniej korzystały trałowce mogą przepracować zaledwie 9 tys. godzin.
Polska marynarka sukcesywnie wzmacnia siły przeciwminowe. Ich trzon stanowią w tej chwili trzy niszczyciele min typu Kormoran II, które służą w 13 Dywizjonie. W najbliższych latach dołączą do nich kolejne trzy tego typu jednostki. Zostaną przydzielone do 12 dTr. Uzupełnieniem ich ma być liczna flota trałowców.
