Muzeum Żydowskie w Oświęcimiu zaprasza 11 listopada 2025 roku na uroczyste odsłonięcie odrestaurowanego nagrobka Icchaka Izydora Hirscha – legionisty o polsko-żydowskich korzeniach.

Wydarzenie z historią i pamięcią w tle

Muzeum Żydowskie w Oświęcimiu zaprasza na uroczystość odsłonięcia odrestaurowanego nagrobka Icchaka Izydora Hirscha, żołnierza Legionów Polskich i mieszkańca Oświęcimia. Wydarzenie odbędzie się 11 listopada 2025 roku (wtorek) na Cmentarzu Żydowskim w Oświęcimiu (wejście od ulicy Dąbrowskiego). Początek o godzinie 13:30, a po ceremonii uczestnicy będą mogli wziąć udział w zwiedzaniu cmentarza z przewodnikiem – dr. Arturem Szyndlerem.

Wstęp jest wolny.

Symbol polsko-żydowskiej tożsamości

Icchak Izydor Hirsch (ur. 4 lutego 1897 w Oświęcimiu) był żołnierzem Legionów Polskich – formacji, która odegrała kluczową rolę w odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku.
Na jego nagrobku znajdują się dwa wyjątkowe symbole: Godło Rzeczypospolitej Polskiej z orłem w koronie oraz Gwiazda Dawida – znak judaizmu i tożsamości żydowskiej.

Żydzi w Legionach Polskich

Legiony Polskie powstały w 1914 roku w Krakowie jako ochotnicza formacja wojskowa w armii Austro-Węgier, skupiająca Polaków z różnych zaborów. W jej szeregach walczyło około 648 Żydów, co stanowiło ok. 2–2,5% wszystkich legionistów – najliczniejszą mniejszość narodową w tej formacji.

W walce o niepodległość życie oddało około 80 z nich, a 190 zostało odznaczonych, m.in. Krzyżem Virtuti Militari.

Wkład oświęcimskich Żydów w odzyskanie niepodległości

Mieszkańcy Oświęcimia żydowskiego pochodzenia aktywnie wspierali Legiony Polskie – zarówno finansowo, jak i organizacyjnie. Współtworzyli Powiatowy Komitet Narodowy w 1914 roku, w skład którego weszli m.in. Józef Schönker – właściciel fabryki Agrochemia oraz Józef Thieberg – prezes Izraelickiej Gminy Wyznaniowej i delegat na zjazd Naczelnego Komitetu Narodowego w Krakowie.

Współpraca i wsparcie renowacji

Renowacja nagrobka Icchaka Izydora Hirscha była możliwa dzięki wsparciu licznych instytucji i osób prywatnych, w tym:
Konsulatu Republiki Federalnej Niemiec w Krakowie, Miasta Oświęcim, Powiatu Oświęcim, Fundacji Pamięci Ofiar Auschwitz-Birkenau, What Matters GmbH Dortmund, Auschwitz Institute for the Prevention of Genocide and Mass Atrocities, a także wielu darczyńców z Polski, USA, Australii i Szwecji.

Projekt częściowo sfinansowano poprzez zbiórkę społecznościową na platformie Zrzutka.pl.