USA i Ukraina opublikowały wspólne oświadczenie po rozmowach w Genewie dotyczących amerykańskiej propozycji pokojowej

ŚWIAT: USA i Ukraina opublikowały wspólne oświadczenie po rozmowach w Genewie dotyczących amerykańskiej propozycji pokojowej dla Ukrainy. Obie strony oceniły konsultacje jako konstruktywne i zbliżające do uzgodnienia szczegółów nowego, zaktualizowanego planu pokoju, który ma respektować suwerenność Ukrainy. Sekretarz stanu USA Marco Rubio nazwał niedzielne rozmowy „najbardziej produktywnym dniem” w 10 miesiącach prac, choć podkreślił, iż w planie wciąż są kwestie wymagające dopracowania. Ostateczne decyzje mają podjąć prezydenci Trump i Zełenski, a negocjacje będą kontynuowane w najbliższych dniach.

ŚWIAT: Europejscy liderzy zaprezentowali kontrpropozycję dla amerykańskiego planu pokojowego wobec Ukrainy. Dokument, ujawniony przez Reuters, modyfikuje najważniejsze zapisy USA, m.in. rezygnując z terytorialnych ustępstw oraz podnosząc limit ukraińskiej armii do 800 tys. żołnierzy. Projekt przewiduje też stacjonowanie myśliwców NATO w Polsce oraz amerykańskie gwarancje bezpieczeństwa dla Kijowa. Europa domaga się ponadto rosyjnych reparacji i utrzymania zamrożenia aktywów aż do ich wypłaty. Plan obejmuje 28 punktów, w tym zakaz odzyskiwania terytoriów siłą i szeroki program odbudowy Ukrainy. Ukraińscy negocjatorzy podkreślają, iż dokument jest bliski uzgodnienia.

ŚWIAT: Wołodymyr Zełenski poinformował o rozmowie z Emmanuelem Macronem i zapewnił o trwającej współpracy ukraińskich i europejskich zespołów w Genewie nad planem pokojowym. We wpisie na X odpowiedział także na słowa Donalda Trumpa, który zarzucił Ukrainie brak wdzięczności. Zełenski podkreślił, iż przywództwo USA jest kluczowe, a Kijów „jest wdzięczny za wszystko”, co Ameryka i prezydent Trump robią dla bezpieczeństwa. Trump wcześniej twierdził, iż Ukraina nie docenia amerykańskiej pomocy. Rozmowy pokojowe realizowane są z udziałem przedstawicieli E3, UE, USA i Ukrainy.

ŚWIAT: Ukraińskie drony zaatakowały elektrociepłownię w Szaturze niedaleko Moskwy, wywołując pożar w części dystrybucji energii. Rosyjski gubernator regionu zapewnił, iż uruchomiono awaryjne ogrzewanie i zasilanie. Rosja twierdzi, iż w nocy zestrzelono 75 dronów nad różnymi rejonami kraju, w tym dwa w obwodzie moskiewskim. Elektrownia w Szaturze jest jednym z najstarszych i największych tego typu obiektów w Rosji. Równocześnie Ukraina informuje o co najmniej ośmiu ofiarach rosyjskich ataków z ostatniej doby; Rosjanie użyli 98 dronów Shahed, z których większość udało się unieszkodliwić.

ŚWIAT: Lotnisko w Wilnie zostało zamknięte po wykryciu na radarach balonów przemytniczych nadlatujących z Białorusi. Litewskie władze wskazują, iż balony są wykorzystywane do przemytu papierosów i traktują to jako element „ataku hybrydowego” ze strony reżimu Aleksandra Łukaszenki. To kolejny taki incydent — podobna sytuacja miała miejsce 20 listopada. Litwa wcześniej zamykała także przejścia graniczne z Białorusią z powodu naruszania jej przestrzeni powietrznej. W ostatnich miesiącach podobne zagrożenia, głównie związane z dronami, powodowały czasowe zamknięcia lotnisk w Danii i Holandii.

POLSKA: Instytut Jad Waszem opublikował wpis sugerujący, iż „Polska była pierwszym krajem”, który wprowadził obowiązek noszenia opasek przez Żydów. Nie wskazano jednak, iż stało się to pod niemiecką okupacją, a rozkaz wydał Hans Frank. Wpis wywołał falę oburzenia w Polsce – politycy z różnych ugrupowań, w tym Kosiniak-Kamysz, Szłapka, Sikorski i Giertych, zażądali sprostowania i podkreślili, iż Polska była ofiarą agresji, a nie sprawcą. Muzeum Auschwitz również skrytykowało przekaz Jad Waszem, przypominając, iż Generalne Gubernatorstwo było tworem nazistowskich Niemiec.

POLSKA: Marszałek Sejmu Włodzimierz Czarzasty zapowiedział, iż podtrzyma decyzję Szymona Hołowni o niewpuszczaniu Grzegorza Brauna do Sejmu. To reakcja na kolejne kontrowersyjne słowa Brauna, który w Oświęcimiu mówił m.in. o „eksterytorialności” terenu Auschwitz-Birkenau. Czarzasty ocenił te wypowiedzi jako skandaliczne i antysemickie. Minister sprawiedliwości Waldemar Żurek zapowiedział działania prokuratury. Braun niedługo stanie przed sądem m.in. za zgaszenie chanukowych świec w Sejmie oraz nawoływanie do nienawiści. Od czerwca ma też zakaz wstępu do parlamentu za zniszczenie sejmowej wystawy.

POLSKA: Po silnych opadach śniegu miejscowość Zatwarnica na Podkarpaciu została całkowicie odcięta od świata. Od piątku mieszkańcy nie mają prądu, a w niedzielę pojawiły się także braki wody i zasięgu telefonicznego, co – jak podkreślają – stwarza realne zagrożenie życia. Problemy pogodowe dotykają dużą część południowej Polski. Strażacy w całym kraju odnotowali ponad 2,3 tys. interwencji, głównie na Podkarpaciu, w Małopolsce i na Lubelszczyźnie, usuwając powalone drzewa i skutki ciężkiego śniegu. IMGW wydał ostrzeżenia pierwszego stopnia dla regionów południowo-wschodnich.

POLSKA: Viktor Orban skrytykował europejskie wsparcie dla Ukrainy, twierdząc, iż bez udziału USA doprowadzi ono do konfliktu Europy z Rosją. Premier Węgier wezwał UE do wstrzymania pomocy i poinformował o liście do Ursuli von der Leyen. Donald Tusk odpowiedział na te słowa, przypominając, iż Orban popiera terytorialne ustępstwa Ukrainy i jej częściowe rozbrojenie. Dodał, iż „nic dziwnego”, iż na Węgrzech azyl polityczny znaleźli Marcin Romanowski i Zbigniew Ziobro. Romanowski otrzymał już ochronę w Budapeszcie, a polska prokuratura unieważniła jego paszporty, by uniemożliwić ucieczkę poza Schengen.

POLSKA: Minister obrony Władysław Kosiniak-Kamysz zainaugurował program powszechnych szkoleń obronnych „wGotowości”. W dwa tygodnie zgłosiło się do niego 18 tys. osób, głównie z Mazowsza, Małopolski, Śląska i Dolnego Śląska. Szkolenia prowadzone przez wojsko obejmują cztery moduły: podstawowy, survivalowy, medyczny i infohigieny — dostępne w wersji jednodniowej lub czterodniowej. W pierwszym dniu udział zadeklarowało 11,5 tys. osób, z frekwencją na poziomie 70 proc. Aż 45 proc. uczestników stanowią kobiety. Program ma wzmacniać odporność społeczną i przygotowanie obywateli na sytuacje kryzysowe.