W gronie organizacji społecznych działających na rzecz osób z doświadczeniem migracyjnym wystosowaliśmy list do Prezydenta Karola Nawrockiego – jest to apel o niezwłoczne podpisanie nowelizacji specustawy dotyczącej pomocy obywatelom Ukrainy.
W liście wymieniamy możliwe konsekwencje braku podpisu – niebezpieczne dla stabilności, dobra, jakości naszego państwa.
Mimo, iż nie podoba nam się kształt specustawy i uważamy, iż część jej zapisów godzi w zasady niedyskryminacji i nie zabezpiecza potrzeb osób w szczególnie trudnej sytuacji, apelujemy o podpis w ciągu tych najbliższych wrześniowych dni.
Całość listu i podpisy poniżej:
……………………….
Szanowny Panie Prezydencie,
Zostało pięć dni do upływu ważności specustawy, która reguluje status prawny blisko miliona uchodźców z Ukrainy objętych w Polsce ochroną czasową, a także wpływa istotnie na sytuację prawną ponad półtora miliona osób z Ukrainy, które były obecne w Polsce przed wybuchem pełnoskalowej wojny w Ukrainie w lutym 2022 roku. Z informacji sejmowych wynika, iż projekt nowelizacji tej ustawy został Panu przesłany 15 września.
Zwracamy się do Pana z prośbą i apelem o podpisanie nowelizacji specustawy do końca września, póki obowiązują dotychczasowe regulacje.
Reprezentujemy organizacje społeczne, z których wiele wspiera migrantów i uchodźców w Polsce od kilkunastu lat i dłużej. Współpracujemy z dziesiątkami innych organizacji o podobnie bogatym doświadczeniu. Perspektywa braku jasnych ram prawnych dla osób objętych specustawą, która powstanie, jeżeli nie zaakceptuje Pan projektu ustawy we wrześniu, jest dla nas alarmująca z kilku powodów:
utrata stabilności statusu prawnego setek tysięcy ludzi nie tylko godzi w ich interesy, godzi też w interes państwa polskiego. Już dziś obserwujemy rozrost szarej strefy (związany z tym odpływ podatków). Brak Pana podpisu będzie miał negatywny wpływ na rynek pracy. Polska potrzebuje, według różnych analiz, 200-400 tysięcy pracowników co rok. Tę lukę wypełnia, częściowo, migracja. Obecna sytuacja znacząco utrudnia zatrudnianie migrantów w sposób uregulowany, ponieważ sytuacja prawna ponad dwóch milionów osób jest niejasna. Przedsiębiorstwa pozbawione pracowników słabną i upadają,
niepodpisanie ustawy we wrześniu generuje ogromne zadania dla instytucji państwowych odpowiedzialnych za regulowanie spraw migracyjnych: Urzędu do spraw Cudzoziemców, urzędów wojewódzkich. Już dziś są to instytucje mocno przeciążone, które z trudem realizują swoje zadania. Obarczenie ich nowymi obowiązkami w ponad-milionowej skali sprawi, iż staną się niewydolne. Naprawa sytuacji zajmie lata i pochłonie ogromne środki finansowe,
brak specustawy w znaczny sposób obciąży samorządy, na których będzie spoczywać odpowiedzialność, także finansowa, za wsparcie obywateli Ukrainy. Pojawi się ryzyko sporów prawnych w związku z obowiązkiem świadczenia pomocy humanitarnej przy braku jasnych podstaw prawnych,
chaos prawny stanowić będzie wyzwanie organizacyjne i finansowe dla podmiotów odpowiedzialnych za realizację świadczeń edukacyjnych, zdrowotnych czy pracodawców.
osoby z Ukrainy, które Polska przyjęła i gości, żyją w zawieszeniu i niepewności. Niektórzy już stracili pracę czy mieszkanie, nie są pewni swojego statusu i praw od miesięcy. jeżeli oczekujemy od migrantów zaangażowania w proces integracji w Polsce, przestrzegania prawa, stabilności, samowystarczalności – obecna sytuacja temu wszystkiemu nie sprzyja,
wreszcie, skutki przedłużającego się procesu nowelizacji ustawy odczuwają Polki i Polacy, którzy w różny sposób korzystają z ich pracy i obecności.
Czas biegnie. Od Pana podpisu w najbliższym tygodniu bardzo wiele zależy – losy wielu osób faktycznie są w Pana rękach.
Choć z całą pewnością w różnych sprawach mamy różne przekonania, sądzimy, iż tak samo zależy nam na stabilności, dobru, jakości naszego państwa.
Nie podoba nam się kształt specustawy. Część jej zapisów godzi w zasady niedyskryminacji i nie zabezpiecza potrzeb osób w szczególnie trudnej sytuacji w Polsce. Mimo to apelujemy, aby złożył Pan swój podpis pod nowelizacją specustawy w ciągu tych najbliższych wrześniowych dni. Skutki braku Pana podpisu będą dla polskiego społeczeństwa kosztowne i niekorzystne.
Z poważaniem,
Agnieszka Kosowicz
w imieniu Fundacji Polskie Forum Migracyjne, a także ze wsparciem wymienionych poniżej organizacji,
Apel wspierają:
Amnesty International Polska
Fundacja “Ukraiński Dom”
Fundacja dla migrantów Dobry Start
Fundacja Emic
Fundacja Inicjatywa Dom Otwarty
Fundacja Integracji i Rozwoju Cudzoziemców w Polsce
Fundacja Kuchnia Konfliktu
Fundacja Migrant Info Point
Fundacja na rzecz Różnorodności Społecznej
Fundacja Ocalenie
Fundacja Q
Fundacja To Proste
Fundacja Ukraina
Fundacja Ukrainka w Polsce
Fundacja Zustricz
Helsińska Fundacja Praw Człowieka
Klub Inteligencji Katolickiej w Warszawie
Konsorcjum Migracyjne
Peace Ambassadors Poland (YPAN Network)
Stowarzyszenie Egala
Stowarzyszenie Homo Faber
Stowarzyszenie NOMADA
Stowarzyszenie Patchwork
Stowarzyszenie PORT. Przestrzeń otwarta
Warszawa, 25 września 2025 r.
Żródło materiału: Polskie Forum Migracyjne
