Willa Agathe 120 lat temu była domem modelowym. przez cały czas istnieje [FOTO]

Pół miliona zwiedzających przewinęło się przez Świdnicę od końca maja do września 1911 roku. Obok nowinek technicznych oglądali wioskę somalijską, wystawę kolonialną i zagrodę bawarską. Pamiątką po wielkiej Wystawie Rzemiosła i Przemysłu jest obecny Park Centralny i żelbetowy most, ale – jak się okazuje – ocalał również jeden z 40 obiektów wybudowanych na wystawę. Wciąż istnieje i służy kolejnemu pokoleniu świdniczan. O pokazowym domu napisał Tomasz Grudziński, świdnicki pasjonat historii, autor „Między twierdzą a miastem wolnym”.

Wystawa w niemieckiej Schweidnitz została otwarta 27 maja i trwała do 17 września 1911 roku. Do ostatniej chwili zwiedzali ją liczni goście. – Na teren wystawy przewidziano niezagospodarowane i wolne tereny po zewnętrznym pasie umocnień nowożytnej twierdzy świdnickiej, wznoszonej od połowy XVIII wieku – czytamy w Świdnickim Portalu Historycznym. W związku z wystawą przyśpieszono budowę mostu żelbetowego, który jako jedyna budowla pozostaje do dzisiaj na tym samym miejscu. Na obszarze obecnego Parku Centralnego wybudowano aż 40 obiektów: hale wystawiennicze, w tym halę główną, pawilon sztuki, pawilony tematyczne. – Wystawę wzbogacono o ekspozycję górno-bawarskiej zagrody, wystawę kolonialną, rolniczą, leśną i rybacką oraz przede wszystkim wioskę somalijską z jej autentycznymi mieszkańcami – pisze ŚPH.

Niemal wszystkie obiekty po zakończeniu wystawy zostały rozebrane (istniejąca do dziś hala sportowa powstała później). Jak wskazują autorzy ze Świdnickiego Portalu Historycznego, w Świdnicy można zobaczyć figurę lwa, która być może znajdowała się przed główną halą wystawienniczą. Dziś zdobi teren Wyższego Seminarium Duchownego przy ul. Wojska Polskiego.

Okazuje się jednak, iż na pewno ocalał znacznie większy obiekt, bo cały dom.

– Skromna, niewyróżniająca się detalem willa przy ul. Kościuszki 24 kryje w sobie tajemnicę. Jest jedną z nielicznych zachowanych pamiątek po Wystawie Rzemiosła i Przemysłu (Gewerbe- u. Industrie-Ausstellung), która została zorganizowana w 1911 r. na terenie ob. parku Centralnego. Była przykładem willi wzorcowej typu „Landhaus”, inspirowanej angielską zabudową przedmiejską. – pisze Tomasz Grudziński, świdniczanin, prawnik, pasjonat historii w facebookowej grupie „Tropem Schweidnitz. Pamiątki do 1945r.”

Zdjęcie pochodzi z Polska-org.pl i zostało wykonane na terenie wystawy, gdzie w tej chwili znajduje się Park Centralny.

– Pomyślana jako propozycja domu jednorodzinnego dla średniej klasy mieszczańskiej, prezentowała nowoczesne rozwiązania techniczne i funkcjonalne. Składała się z 7 pokoi, kilku sypialni, salonu, jadalni, dwóch łazienek, kuchni, pokoju dla służby, garderoby i przebieralni. Na tyłach domu znajdował się przestrzenny taras w otoczeniu zaaranżowanego ogrodu. Budowę oraz wyposażenie willi powierzono głównie lokalnym firmom. Prace budowlane zlecono świdnickiemu mistrzowi ciesielskiemu H. Knappe. Barwne witraże to dzieło miejscowego zakładu szklarskiego G. Kundtmanna. Za aranżację wnętrz odpowiedzialne było biuro architektoniczne Hans Pape, z kolei meble to produkt świdnickiej fabryki „Th. Blichmann Nachf.”. Willa korzystała z nowoczesnych udogodnień i była w pełni zelektryfikowana – czytamy w opisie.

Jak dodaje Tomasz Grudziński, po zakończonej wystawie została przeniesiona do przedmiejskiej dzielnicy, gdzie stanęła przy nowo wytyczonej Dorotheenstr. (ob. ul. Kościuszki). Jej właścicielem było Landhausbauverein, a jej pierwszym lokatorem – porucznik (Oberleutnant) Walther Baesler. O jej pochodzeniu świadczy widoczna do dzisiaj w części frontowej nazwa „Villa Agathe”, nadana na cześć małżonki ks. Fryderyka Wilhelma.

Budynek przez cały czas jest użytkowany. Pozostaje w rękach prywatnych.

/zebrała Agnieszka Szymkiewicz/
Wykorzystano informacje Świdnickiego Portalu Historycznego „Wystawa Rzemiosła i Przemysłu 1911r.” oraz „Ponad pół miliona!”.

1 z 3