Autorzy: Mikołaj Woźniak, Konrad Falkowski Grafiki: Natalia Matiaszczyk
Dzień 13 grudnia 2023 roku był dniem, w którym w Polsce powstał nowy rząd pod kierownictwem Donalda Tuska. Stanowisko ministra spraw zagranicznych objął Radosław Sikorski – m.in. były minister obrony narodowej w latach 2005-2007, następnie minister spraw zagranicznych w okresie 2007-2014, a także marszałek Sejmu przez rok (2014-2015). Szef polskiej dyplomacji objął nową funkcję w niełatwym okresie – okresie, w którym Ukraina coraz ciężej odpiera rosyjskie ataki, a Europa coraz mocniej odczuwa narastające zagrożenie pochodzące z Kremla. Dlatego też przeanalizowanie wizyt, spotkań oraz rozmów przeprowadzonych przez Sikorskiego z zagranicznymi partnerami wydaje się być wartym uwagi i trafnym przedsięwzięciem w celu wykazania priorytetów polskiej polityki zagranicznej oraz jej dynamiki.
W celu klarowniejszego przedstawienia powyższego tematu przygotowane zostały trzy mapy, które stanowią zobrazowanie następujących kwestii: zagranicznych wizyt ministra Radosława Sikorskiego, wizyt przedstawicieli państw i organizacji międzynarodowych w Warszawie oraz rozmów telefonicznych i wideokonferencji ministra Radosława Sikorskiego. I w tej kolejności zaprezentowane zostaną wyniki oraz na końcu wnioski analizy przeprowadzonej przez zespół Instytutu Nowej Europy.
Zagraniczne wizyty ministra Radosława Sikorskiego
W okresie od 13 grudnia 2023 roku do 23 kwietnia 2024 roku Radosław Sikorski odbył 18 wizyt poza granicami Polski, na których spotykał się oraz dyskutował z przedstawicielami polskich partnerów zagranicznych, a także brał udział w posiedzeniach organizacji międzynarodowych, zwłaszcza Unii Europejskiej, oraz wygłaszał swoje przemówienia.
Za kierunek swojej pierwszej oficjalnej wizyty Sikorski wybrał Kijów. Miała ona miejsce 22 grudnia 2023 roku. Wybór ten był nieprzypadkowy, gdyż był to wyraz solidarności Polski i jej nowego rządu z Ukrainą w wojnie z Rosją, co było szczególnie ważne, jak i symboliczne, gdy przywoła się kwestię napiętych relacji we wcześniejszym czasie spowodowanych sporem wokół ukraińskiego zboża. Podczas tej wizyty polski minister spraw zagranicznych spotkał się z polityczną elitą walczącej Ukrainy. Przede wszystkim rozmawiał z prezydentem Wołodymirem Zełenskim oraz swoim ukraińskim odpowiednikiem Dmytrem Kułebą. Ponadto miał okazję spotkać się z ministrem obrony narodowej Ukrainy Rustemem Umierowem oraz szefem Rady Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony Ukrainy Ołeksijem Daniłowem. W czasie rozmów przedstawiciel Polski wyraził wsparcie dla Ukrainy i oraz zaprezentował nowe propozycje współpracy bilateralnej.
Kolejną, bardzo istotną wizytą zagraniczną Radosława Sikorskiego była jego podróż do Stanów Zjednoczonych w dniach od 23 do 26 lutego 2024 roku. Sikorski rozpoczął ją stosunkowo hucznie z powodu swojego przemówienia podczas obrad Rady Bezpieczeństwa ONZ. Dotyczyło ono kwestii wojny na Ukrainie oraz wypunktowania słów wypowiedzianych przez rosyjskiego ambasadora przy ONZ. W dalszym ciągu szef polskiej dyplomacji w Waszyngtonie wpierw spotkał się z byłym sekretarzem obrony USA Jamesem Mattisem, a następnie z obecnym sekretarzem stanu Anthonym Blinkenem. Podczas rozmowy z Blinkenem została poruszona kwestia współpracy Polski z USA w sferze wojskowości i sankcji wobec Rosji. W międzyczasie również miał miejsce wykład Sikorskiego na forum amerykańskiego think tanku Atlantic Council pod tytułem „Three steps to victory”.
Warto również podkreślić, iż oprócz uczestnictwach w obradach Unii Europejskiej czy Sojuszu Północnoatlantyckiego Radosław Sikorski brał udział również w spotkaniach w ramach dwóch bardziej lokalnych formatach, jakimi są Trójkąt Weimarski oraz Grupa Wyszehradzka. 12 lutego 2024 roku szef polskiej dyplomacji spotkał się w Paryżu ze swoimi odpowiednikami z Francji – Stéphanem Séjourné – oraz Niemiec – Annaleną Baerbock Tematyka rozmów toczyła się wokół zacieśniania współpracy pomiędzy państwami Trójkąta Weimarskiego. jeżeli chodzi natomiast o Grupę Wyszehradzką, to Sikorski 21 marca 2024 roku spotkał się z ministrami spraw zagranicznych Czech, Słowacji i Węgier. Motywem przewodnim prowadzonych wtedy rozmów było opracowanie kierunków wieloaspektowego wsparcia Ukrainy.
Wizyty przedstawicieli państw i organizacji międzynarodowych w Warszawie
Oprócz zagranicznych podróży, Minister Władysław Sikorski był gospodarzem spotkań i konferencji z przedstawicielami różnych państw oraz organizacji międzynarodowych w Warszawie. Pierwszą wizytę, 21 grudnia 2023 roku, złożyła mu Delegacja Parlamentu Europejskiego ds. Białorusi, z którą omówił kwestie związane z utrzymaniem sprawy Białorusi na arenie międzynarodowej. Podkreślono wtedy konieczność wspierania przedstawicieli białoruskich środowisk demokratycznych na emigracji oraz członków białoruskiego społeczeństwa obywatelskiego. Podjęto również dyskusję na temat zwiększenia aktywności na rzecz uwolnienia białoruskich i polskich więźniów politycznych (w tym Andrzeja Poczobuta, polskiego więźnia politycznego na Białorusi) oraz wspierania ich rodzin w celu zapobieżenia rozwijaniu się wpływów Federacji Rosyjskiej na Białorusi.
Niedługo później, 8 stycznia 2024 roku, w nawiązaniu do powyższego spotkania, wizytę Sikorskiemu złożyła liderka białoruskiej opozycji demokratycznej Swiatłana Cichanouska. Rozmowa ta podtrzymała stanowisko Polski w kwestii białoruskiej oraz zwróciła uwagę na polski sprzeciw wobec polityki Mińska, przejawiającej się m.in. w sfałszowaniu wyborów prezydenckich w sierpniu 2020 roku.
W Warszawie rozmowy z Sikorskim przeprowadzali również przedstawiciele różnych struktur politycznych państw Ameryki Północnej. Z USA i Kanady przybyli: Specjalna Przedstawicielka Stanów Zjednoczonych ds. Odbudowy Gospodarczej Ukrainy Penny Pritzker, senator Delaware Christopher Coons, senator Dakoty Południowej Michael Rounds oraz Minister Spraw Zagranicznych Kanady Mélanie Joly. Wizyty te skupiały się głównie na kwestiach bezpieczeństwa w związku z trwającym konfliktem na Ukrainie oraz na współpracy transatlantyckiej.
W Warszawie Sikorski gościł również przedstawicieli organów organizacji międzynarodowych takich jak UE, ONZ czy OBWE. Odbył m.in. spotkanie z Przedstawicielem ds. Zagranicznych i Bezpieczeństwa oraz Wiceprzewodniczącym Komisji Europejskiej, Josepem Borrellem, z którym poruszył temat wszechstronnego i długoterminowego wsparcia politycznego, finansowego oraz wojskowego dla Kijowa, a także procesu negocjacji akcesyjnych. Co więcej, Sikorski odbył wymianę zdań z kilkoma dyplomatami z państw Europy, w tym m.in. z MSZ Francji Stéphanem Séjourné oraz Sekretarzem Stanu ds. Zagranicznych i Wspólnoty Narodów Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej Davidem Cameronem. Oprócz delegacji z państw europejskich gościł on również MSZ Japonii Yōko Kamikawę oraz Wicepremiera i szefa nowozelandzkiej dyplomacji Winstona Petersa.
Minister Spraw Zagranicznych Władysław Sikorski był gospodarzem spotkań i rozmów z 21 przedstawicielami poszczególnych państw oraz organizacji międzynarodowych. Większość z nich dotyczyła przede wszystkim kwestii bezpieczeństwa w związku z trwającą wojną na Ukrainie. Do Polski przybyli m.in. dyplomaci z państw europejskich (Francja, Dania, Malta, Portugalia, Estonia, Litwa, Wielka Brytania, Andora) i innych kontynentów (USA, Kanada, Nowa Zelandia, Japonia), a także przedstawiciele organizacji międzynarodowych (ONZ, UE, OBWE).
Rozmowy telefoniczne i wideokonferencje ministra Radosława Sikorskiego
Od momentu zaprzysiężenia, tj. 13 grudnia 2023 roku, do 23 kwietnia bieżącego roku minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski uczestniczył w prawie 40 rozmowach telefonicznych i wideokonferencjach z przedstawicielami innych państw. Do 21 grudnia ubiegłego roku Sikorski otrzymywał gratulacje w związku z objęciem nowego stanowiska. Wśród gratulujących byli m.in. reprezentanci Stanów Zjednoczonych, Ukrainy, Niemiec, Wielkiej Brytanii, Francji czy Szwecji. W czasie tych telefonów poruszane były również kwestie bieżących relacji dwustronnych oraz wielostronnych, zwłaszcza zahaczając o problematykę bezpieczeństwa Europy, wojny na Ukrainie i na Bliskim Wschodzie. Tak samo było w przypadku pozostałych rozmów telefonicznych, ale spośród nich warto wyróżnić konwersacje szefa polskiej dyplomacji z ministrem spraw zagranicznych Czadu Mahmatem Salahem Annafidem, sekretarzem generalnym NATO Jensem Stoltenbergiem oraz izraelskim szefem MSZ Israelem Katzem.
Jeśli chodzi o rozmowę z czadyjskim ministrem z 14 lutego 2024 roku, Sikorski złożył podziękowania swojemu rozmówcy za pomoc w uwolnieniu porwanej polskiej lekarki oraz przekazał swoje wyrazy uznania dla członków formacji biorących udział w poszukiwaniach Polki. Pracująca w Czadzie jako wolontariuszka polska lekarka została uprowadzona przez uzbrojonych napastników. Do zdarzenia doszło 9 lutego bieżącego roku – została ona porwana ze szpitala Saint-Michel w Dono Manga (południowa część kraju), ponad 400 km od stolicy Czadu – Ndżameny. W akcję poszukiwawczą były zaangażowane siły czadyjskie oraz francuskie, z kolei całą akcję nadzorował minister bezpieczeństwa Czadu Mahamat Charfadine Margui. Na marginesie tej rozmowy dokonano również syntetycznego przeglądu stosunków polsko-czadyjskich. Sikorski dodał także, iż Polska widzi w Czadzie „stabilnego i rzetelnego partnera” w trudnym regionie Sahelu.
Kolejnym zagadnieniem wartym omówienia była rozmowa Sikorskiego ze Stoltenbergiem zaraz po tym, jak nad Polską przez niecałe 40 sekund leciał rosyjski pocisk manewrujący, którego celem były miejscowości w zachodniej Ukrainie. Ta niebezpieczna sytuacja miała miejsce – zgodnie z przekazem Dowództwa Operacyjnego Rodzajów Sił Zbrojnych – 24 marca bieżącego roku, a dokładniej o godzinie 4.23, na wysokości miejscowości Oserdów w województwie lubelskim. Radosław Sikorski podczas rozmowy z Jensem Stoltenbergiem podkreślił, iż nie był to pierwszy taki incydent, gdy wojskowa działalność Rosji na Ukrainie przynosi bezpośrednie zagrożenie dla państw członkowskich Sojuszu Północnoatlantyckiego. Poruszono również problematykę bezpieczeństwa polskiej i sojuszniczej przestrzeni powietrznej oraz sposobów realizacji jego wzmocnienia w ramach Sojuszu.
2 kwietnia 2024 roku do informacji publicznej doszła wiadomość, zgodnie z którą izraelska rakieta zniszczyła konwój pomocy humanitarnej organizacji World Central Kitchen. Pośród siedmiu zabitych wolontariuszy zginął również obywatel Polski – Damian Soból. Odnośnie tej tragedii szef polskiego MSZ przeprowadził rozmowę telefoniczną ze swoim izraelskim odpowiednikiem Israelem Katzem. Sikorski zaznaczył, iż Polska jest zszokowana całym zajściem. Wezwał do przeprowadzenia bezstronnego śledztwa w tej sprawie. Co więcej oznajmił, iż śledztwo w sprawie śmierci Polaka prowadzi polska prokuratura, a wypadek zasługuje na rozpatrywanie w kategorii kryminalnej. Na te słowa Katz miał odpowiedzieć, iż dochodzenie prowadzone przez Izrael „będzie miało charakter niezależny”. Jednocześnie złożył kondolencje polskiemu rządowi, narodowi oraz przede wszystkim rodzinie wolontariusza z Polski. Podkreślił również, iż Izraelowi zależy na bezpieczeństwie ludności cywilnej, a celem rządu izraelskiego jest wyeliminowanie Hamasu, który temu bezpieczeństwu zagraża.
Wnioski
Analizując podejmowane przez ministra spraw zagranicznych Polski Radosława Sikorskiego kroki oraz ruchy dyplomatyczne w postaci wizyt zagranicznych, spotkań w Warszawie oraz rozmów telefonicznych i wideokonferencji, można dojść do wniosków, iż obrany przez nową głowę polskiej dyplomacji kierunki charakteryzuje przede wszystkim silna proeuropejskość oparta na filarach Unii Europejskiej oraz mniejszych formatów takich jak Grupa Wyszehradzka i Trójkąt Weimarski, proamerykańskość, która z kolei bazuje na głębokim przywiązaniu do amerykańskiego sojusznika, ale również całej struktury Sojuszu Północnoatlantyckiego. Co więcej, widać wyraźnie mocne zaangażowanie w pomoc dla Ukrainy na forach dyplomatycznych, (np. ONZ). Warto dodać w tym miejscu, iż problematyka Białorusi również nie jest niezauważana przez polską dyplomację, o czym świadczą wyrazy wsparcia i uznania dla białoruskiej opozycji wobec Łukaszenki. Z drugiej strony Sikorski nie zaniedbuje pilnowania interesów państwa polskiego oraz bezpieczeństwa polskich obywateli, czego przykładami były kwestie porwania polskiej lekarki w Czadzie, śmierci polskiego wolontariusza w Strefie Gazy czy pochodzącego z polskiej mniejszości na Białorusi więźnia politycznego Andrzeja Poczobuta, Z niniejszych wniosków można prognozować, iż taki kierunek będzie w dalszym ciągu utrzymywany i rozwijany przez okres rządów nie tylko Sikorskiego w MSZ, ale również samego rządu Donalda Tuska w Polsce. Należy się spodziewać dalszego wspierania Ukrainy oraz pogłębiania więzi zarówno z Unią Europejską, jak i NATO. Wydaje się być słusznym uznanie tych zagadnień za trzy priorytetowy cele polskiej polityki zagranicznej w obecnym czasie.
![Prezes aż się poderwał z miejsca, Błaszczak i Berkowicz o włos od starcia! „Zalecam nie zgrywać chojraka” [WIDEO]](https://crowdmedia.pl/wp-content/uploads/2024/11/1berkowicz.jpg)
